Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άνοιξε ένα νέο και επικίνδυνο κεφάλαιο στην προεδρία του Τζο Μπάιντεν, δοκιμάζοντας τις φιλοδοξίες του να υπερασπιστεί τη δημοκρατία σε παγκόσμιο επίπεδο και ωθώντας τον σε έναν μακροχρόνιο αγώνα για την αποκατάσταση της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Βρίσκεται πλέον σε μια πολύ διαφορετική τροχιά από ό,τι φανταζόταν όταν ξεκίνησε η προεδρία του πέρυσι με κύριους στόχους την αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στον κόσμο και την επανεπένδυση στο εσωτερικό καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούσαν να γυρίσουν σελίδα εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού.
Ο Μπάιντεν είχε κάνει λόγο για τη σφυρηλάτηση μιας «σταθερής και προβλέψιμης» σχέσης με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, μια περιγραφή που υπονοούσε ότι η εστίαση της Αμερικής θα μπορούσε στη συνέχεια να επικεντρωθεί σε άλλες, πιο πιεστικές προκλήσεις.
Πλέον αντιμετωπίζει το χειρότερο ξέσπασμα μαχών στην Ευρώπη από τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και οι δυνάμεις των ΗΠΑ δεν εμπλέκονται άμεσα, η σύγκρουση δοκιμάζει τα όρια της αμερικανικής ισχύος και τις διαβεβαιώσεις της εκστρατείας του Μπάιντεν ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να ηγηθούν στη διεθνή σκηνή.
«Στεκόμαστε απέναντι στους νταήδες», είπε ο Μπάιντεν την Πέμπτη στον Λευκό Οίκο. «Υπερασπιζόμαστε την ελευθερία. Αυτοι ειμαστε».
Οι προσπάθειές του να αποτρέψει την εισβολή — απειλώντας με κυρώσεις και εκθέτοντας τη ρωσική προπαγάνδα — δεν ήταν επιτυχείς. Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η Μόσχα σχεδιάζει να ανατρέψει τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Ουκρανίας και να εγκαταστήσει στη θέση της ένα καθεστώς - μαριονέτα.
Το ζοφερό σενάριο της εισβολής ανάγκασε τον Μπάιντεν να στραφεί προς σύνθετα σχέδια για την οικονομική τιμωρία της Ρωσίας μέσω κυρώσεων και να καταδείξει τον κίνδυνο μιας αυταρχικής κυβέρνησης που επιδιώκει να ανατρέψει τη δημοκρατία στη γειτονική της χώρα.
«Αυτός είναι ένας αγώνας που θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια», δήλωσε ο Tίμοθι Νάφταλι, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης που έχει μελετήσει την προεδρία των ΗΠΑ και την Σοβιετική Ένωση. «Το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από το αν το Κρεμλίνο θα πληρώσει ένα τίμημα για εγκλήματα πολέμου. Αν ο Πούτιν ξεφύγει με αυτό, τότε ποια χώρα θα είναι η επόμενη;».
Ο Μπάιντεν ανακοίνωσε πρόσθετες κυρώσεις την Πέμπτη, στοχεύοντας τις ρωσικές τράπεζες δεσμεύοντας περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται σε δυτικές χώρες και περιορίζοντας την ικανότητα της Μόσχας να εισάγει κρίσιμης σημασίας τεχνολογία, όπως ημιαγωγούς.
«Έχουμε σχεδιάσει σκόπιμα αυτές τις κυρώσεις για να μεγιστοποιήσουμε τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στη Ρωσία και να ελαχιστοποιήσουμε τον αντίκτυπο στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους μας», είπε ο Μπάιντεν.
Τι γίνεται με τον αντίκτυπο σε αυτόν και το κόμμα του;
Το «στοίχημά» του θα δοκιμάσει την αμερικανική υπομονή για το αν μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε ξένες συγκρούσεις, ακόμα κι αν τα στρατεύματα των ΗΠΑ δεν πολεμούν. Ο Μπάιντεν βλέπει τα ποσοστά αποδοχής του να μειώνονται και η εγχώρια ατζέντα του, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοβουλιών για την εκπαίδευση και των προγραμμάτων για το κλίμα, έχει σταματήσει. Τώρα οι οικονομικές επιπτώσεις από τις κυρώσεις θα μπορούσαν να συμβάλουν στον πληθωρισμό και τις υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου σε μια εποχή που οι Δημοκρατικοί ήδη θεωρείται πολύ πιθανό να χάσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.
«Θέλω να περιορίσω τον πόνο που νιώθει ο αμερικανικός λαός στην αντλία της βενζίνης», είπε. «Αυτό είναι κρίσιμο για μένα».
Η διατήρηση ενός ενιαίου μετώπου με συμμάχους θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί πρόκληση. Αν και ο Λευκός Οίκος έχει δώσει έμφαση στη διεθνή αλληλεγγύη, τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν συνήθως διαφορούμενες προθέσεις στο να αμφισβητήσουν τη Μόσχα και να αποκόψουν τον εαυτό τους από τις οικονομικές υπερβολές των ολιγαρχών της. Υπάρχει διχογνωμία σχετικά με το αν πρέπει να διακοπεί η πρόσβαση της Ρωσίας στο SWIFT, ένα διεθνές δίκτυο που επιτρέπει παγκόσμιες τραπεζικές μεταφορές.
Ο Μπάιντεν προέβλεψε ότι ο Πούτιν «θα δοκιμάσει την αποφασιστικότητα της Δύσης για να δει αν θα μείνουμε ενωμένοι. Και θα το κάνουμε».
Ο Ναφτάλι τόνισε ότι ο Μπάιντεν, ένας πολιτικός με βαθιά εμπειρία στην εξωτερική πολιτική που έχει ενστερνιστεί τον παραδοσιακό αμερικανικό ρόλο της παγιώσης της διατλαντικής συμμαχίας, έχει «σχεδόν μοναδικά προσόντα για να προσφέρει αυτή την ηγεσία».
«Αναδιαμορφώνει την προεδρία του», είπε. «Και αυτό του δίνει την ευκαιρία να επιδείξει τα επιχειρήματα ότι χρειάζεσαι έναν πρόεδρο που κατανοεί τις συμμαχίες και συνειδητοποιεί ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις μόνος σου».
Η ενίσχυση των διεθνών σχέσεων ήταν μέρος της πρότασης του Μπάιντεν στους ψηφοφόρους κατά την προεκλογική εκστρατεία εναντίον του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος περιφρονούσε τις μακροχρόνιες συμμαχίες στην Ευρώπη.
Και ενώ ο Τραμπ επέδειξε θαλπωρή με τον Πούτιν, ο Μπάιντεν έθεσε τον Ρώσο ηγέτη ως αντίπαλο σε έναν παγκόσμιο αγώνα μεταξύ απολυταρχίας και δημοκρατίας.
«Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να πείσει τον εαυτό του και όποιον μπορεί να εξαπατήσει, ότι η φιλελεύθερη ιδεολογία είναι ξεπερασμένη – γιατί φοβάται τη δύναμή της», είπε ο Μπάιντεν σε μια ομιλία του για την εξωτερική πολιτική κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας του.
Την Πέμπτη, περιέγραψε τον Πούτιν ως κάποιον με «αδύναμο όραμα για το μέλλον του κόσμου μας», ένα μέρος όπου «τα έθνη παίρνουν αυτό που θέλουν με τη βία».
Η σύγκρουση στην Ουκρανία αποτελεί μονάχα το πιο βίαιο κομμάτι σε μια παγκόσμια διελκυστίνδα για το μέλλον της δημοκρατίας. Η Κίνα έχει επίσης επιδειχθεί ως εναλλακτική λύση στον δυτικό φιλελευθερισμό, πράγμα που σημαίνει ότι ο Μπάιντεν αντιμετωπίζει απολυταρχικά καθεστώτα σε δύο μέτωπα.
«Οι ΗΠΑ οφείλουν να διαχειριστούν τόσο έναν επιθετικό και επικίνδυνο Ρώσο δικτάτορα, αφενός, όσο και ένα πιο προσεγμένο αλλά εξίσου προκλητικό κινεζικό καθεστώς», δήλωσε ο Έλιοτ Α. Κοέν, πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που βρίσκεται τώρα στο Κέντρο Στρατηγικής και Διεθνών Σπουδών.
Μια υπενθύμιση των προκλήσεων στην άλλη άκρη του πλανήτη ήρθε την Πέμπτη όταν η Ταϊβάν είπε ότι κινεζικά αεροσκάφη εισήλθαν στη ζώνη αεράμυνας του νησιού.
Αν και τέτοιοι ελιγμοί έχουν γίνει ρουτίνα τους τελευταίους μήνες, οι διεθνείς αναλυτές αναρωτιούνται τι μαθήματα θα πάρει ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ από την κρίση στην Ουκρανία. Η Κίνα θεωρεί την Ταϊβάν, ένα αυτοδιοικούμενο νησί στα ανοιχτά της ηπειρωτικής χώρας, ένα μέρος της επικράτειάς της.
Εξάλλου, υπάρχει επίσης η δυνατότητα ο πόλεμος στην Ουκρανία να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη κρίση.
Πηγή: Associated Press