Καθώς ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Klarna, Σεμπάστιαν Σιεμιατσόφσκι ετοιμάζεται να εισαγάγει την εταιρεία του στον χώρο των εταιρειών fintech στην Ευρώπη, σε μια από τις μεγαλύτερες προσθήκες των τελευταίων ετών, αναγνωρίζει έναν καταλύτη για την τεράστια επιτυχία του: το σουηδικό κράτος πρόνοιας.
Συγκεκριμένα, ο 39χρονος υποδεικνύει μια κυβερνητική πολιτική στα τέλη της δεκαετίας του 1990 που ήταν η τοποθέτηση υπολογιστή σε κάθε σπίτι.
«Οι υπολογιστές ήταν απρόσιτοι για οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, όπως η δική μου, αλλά με την ρύθμιση αυτή, η μητέρα μου μας αγόρασε έναν υπολογιστή την επόμενη μέρα», λέει στο Reuters.
Ο Σιεμιατσόφσκι άρχισε να γράφει κώδικα σε αυτόν τον υπολογιστή όταν ήταν 16 ετών. Δύο δεκαετίες μετά, η εταιρεία του αξίζει 46 δισεκατομμύρια δολάρια και πρόκειται να βγει στην παγκόσμια αγορά. Δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες, αν και πολλοί τραπεζίτες προβλέπουν ότι θα εισαχθεί στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στις αρχές του επόμενου έτους.
Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης της Σουηδίας για τους οικιακούς υπολογιστές, και η ταυτόχρονη πρώιμη επένδυση στη συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο, εξηγούν γιατί η πρωτεύουσα της Στοκχόλμης έχει τόσο πλούσιο έδαφος για νεοσύστατες επιχειρήσεις, με επιτυχίες όπως το Spotify, το Skype και η Klarna, παρόλο που έχει μερικούς από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στον κόσμο.
Αυτή είναι η άποψη του Σιεμιατσόφσκι και αρκετών CEO εταιρειών τεχνολογίας που μίλησαν στον Reuters.
Στα τρία χρόνια που εφαρμόστηκε το πρόγραμμα, από το 1998 μέχρι το 2001, αγοράστηκαν 850.000 οικιακοί υπολογιστές μέσω αυτού, φτάνοντας σχεδόν το ένα τέταρτο των τότε τεσσάρων εκατομμυρίων νοικοκυριών της χώρας, τα οποία δεν χρειάστηκε να πληρώσουν για τους υπολογιστές. Συνεπώς με αυτόν τον τρόπο συμπεριλήφθηκαν στη νέα τεχνολογική εποχή που ξεκινούσε πολλοί άνθρωποι που αλλιώς δεν θα μπορούσαν, λόγω οικονομικών αντιξοοτήτων.
Το 2005, όταν ιδρύθηκε η Klarna, υπήρχαν 28 ευρυζωνικές συνδρομές ανά 100 άτομα στη Σουηδία, σε σύγκριση με 17 στις Ηνωμένες Πολιτείες - όπου το dial -up ήταν ακόμα πολύ πιο συνηθισμένο - και ο παγκόσμιος μέσος όρος ήταν 3,7, σύμφωνα με στοιχεία από την παγκόσμια τράπεζα.
«Αυτό επέτρεψε στην κοινωνία μας να είναι μερικά χρόνια μπροστά», λέει ο Σιεμιατσόφσκι.
Ορισμένα στελέχη και ακτιβιστές λένε ότι το σκανδιναβικό έθνος προσφέρει ένα βαθύ δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας, που συχνά θεωρείται ως αντίθετο στο επιχειρηματικό πνεύμα, που μπορεί να προωθήσει την καινοτομία. Είναι ένα αποτέλεσμα που ίσως δεν το είχαν προβλέψει οι «αρχιτέκτονες» του κράτους πρόνοιας της Σουηδίας τη δεκαετία του 1950.
Η φροντίδα των παιδιών είναι, ως επί το πλείστον, δωρεάν. Μια σειρά ασφαλιστικών ταμείων εισοδήματος μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες εάν η επιχείρησή τους πρωχεύσει ή αν χάσουν τη δουλειά τους, με εγγύηση έως και το 80% του προηγούμενου μισθού τους για τις πρώτες 300 ημέρες ανεργίας.
«Το δίκτυο κοινωνικής ασφάλισης που έχουμε στη Σουηδία μας επιτρέπει να είμαστε λιγότερο ευάλωτοι στο να αναλαμβάνουμε κινδύνους», δήλωσε ο Γκοχάρ Αβαγιάν, ο 31χρονος συνιδρυτής της Vaam, μιας υπηρεσίας ανταλλαγής βίντεο που χρησιμοποιείται για πωλήσεις και επικοινωνία πελατών.
Ρυθμός ανάπτυξης νεοφυών επιχειρήσεων: Σουηδία VS Σίλικον Βάλεϊ
Αν και οι συνολικές επενδύσεις είναι μεγαλύτερες στις ευρωπαϊκές οικονομίες της Βρετανίας και της Γαλλίας, η Σουηδία τις ξεπερνά σε ορισμένους τομείς.
Έχει το τρίτο υψηλότερο ποσοστό νεοφυών επιχειρήσεων στον κόσμο, πίσω από την Τουρκία και την Ισπανία, με 20 νεοσύστατες επιχειρήσεις ανά 1000 εργαζομένους και το υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης τριών ετών για νεοσύστατες εταιρείες οπουδήποτε, στο 74%, σύμφωνα με μελέτη του 2018 από οικονομολόγους του ΟΟΣΑ.
Η Στοκχόλμη είναι δεύτερη μετά την Σίλικον Βάλεϊ όσον αφορά τις νεοσύστατες εταιρείες «unicorn», δηλαδή όσες έχουν αξία τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα εάν η άνθηση θα διαρκέσει, σε μια χώρα όπου τα κεφαλαιακά κέρδη φορολογούνται με 30% και ο φόρος εισοδήματος μπορεί να φτάσει το 60%.