Η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και η διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 30 Ιουνίου από τον Εμανουέλ Μακρόν μετά τη σαρωτική νίκη της παράταξης της Μαρίν Λε Πεν στις ευρωεκλογές, ήταν αναμενόμενη για όσους γνωρίζουν το σκεπτικό του Γάλλου Προέδρου.
Η ιδέα για τη διάλυση της γαλλικής Βουλής φέρεται να ωρίμασε σε μια συνάντησή του περί τις 20 Μαΐου σε εστιατόριο στο Παρίσι με τους «τρεις σωματοφύλακές του», όπως αρέσκονται να αυτοαποκαλούνται ο φίλος του Μακρόν, πρώην γερουσιαστής των δεξιών Ρεπουμπλικανών Πιερ Σαρόν, ο διευθυντής Επικοινωνίας του Ελιζέ, Τζοναθαν Γκεμά, ο σύμβουλός του Μπρούνο Ροζέ-Πετί και ο αντιπρόεδρος της γαλλικής πολυεθνικής εταιρείας διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων Publicis, Κλεμάν Λεοναρντουζί.
Σύμφωνα με το Bloomberg, που επικαλείται άτομα που έχουν γνώση του σκεπτικού του Μακρόν, ο Γάλλος πρόεδρος έλαβε την οριστική απόφασή του για τη διάλυση της Βουλής και λόγω της εμπειρίας που είχε στις εκδηλώσεις για την D-Day, όταν συνομίλησε με Γάλλους ψηφοφόρους, που του είπαν ότι η πολιτική ζωή στη Γαλλία έχει γίνει πολύ επιθετική.
Ο Μακρόν βλέπει τις βουλευτικές εκλογές ως μια ευκαιρία να το αλλάξει αυτό και να αποκαταστήσει μια ισχυρότερη μετριοπαθή πλειοψηφία.
Κατά τη διάρκεια της νύχτας της Κυριακής (9/6), σύμφωνα με το BFMTV, ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ επιχείρησε να μεταπείσει τον Μακρόν να μην διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να δεχθεί την παραίτησή του. «Εγώ είμαι η θρυαλλίδα», φέρεται να είπε ο Ατάλ, θέτοντας στο τραπέζι την παραίτησή του αντί της προκήρυξης εκλογών. Η πρόταση απορρίφθηκε από τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος θεωρεί ότι ο πρωθυπουργός είναι «το καλύτερο πρόσωπο για να ηγηθεί της εκστρατείας» για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, σύμφωνα με το BFMTV.
Η Le Monde, από την πλευρά της, μετέδωσε, επικαλούμενη πηγές από το Ελιζέ, ότι η απόφαση του Μακρόν για τη διάλυση της Βουλής και τις πρόωρες κάλπες ήταν μια ιδέα με την οποία φλέρταρε εδώ και έξι μήνες.
Και ήρθαν τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών που έδειξαν ότι «Εθνική Συσπείρωση» (RN) της Λε Πεν συγκέντρωσε το 31,5% των ψήφων συγκριτικά με την κυβερνώσα συμμαχία του Μακρόν, που έλαβε μόλις 14,6%.
Το αποτέλεσμα αυτό αποτελεί βαρύ πλήγμα για τον Γάλλο πρόεδρο, που λίγο έλειψε μάλιστα να καταλήξει ακόμα και στην τρίτη θέση, πίσω από την Κεντροαριστερά, η οποία συγκεντρώνει 13,8%.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός, της Μαρίν Λε Πεν παίρνει 31,47%. Το κόμμα της Αναγέννησης, του προέδρου της Γαλλίας έλαβε σχεδόν το 14,56%, ενώ το Σοσιαλιστικό κόμμα ποσοστό 13,8%. Το κόμμα Μελανσόν απέσπασε 9,87%, οι Ρεπουμπλικάνοι 7,24%, οι Πράσινοι 5,47% και το ακροδεξιό κόμμα του Ερίκ Ζεμούρ 5,46%
Διάγγελμα μετά το exit poll
Ο Μακρόν προέβη στη δραματική ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών σε τηλεοπτικό του διάγγελμα από το Μέγαρο Ελιζέ, μόλις μία ώρα μετά τα exit poll. Η εν λόγω απόφαση ήρθε μάλιστα λίγο αφότου ο 28χρονος πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού και «εκλεκτός» της Λε Πεν, Ζορντάν Μπαρντελά, κάλεσε δημόσια τον Γάλλο πρόεδρο να κηρύξει βουλευτικές εκλογές.
Ο Μακρόν, όπως κάνει κάθε Πρόεδρος μετά την ήττα του, απευθύνθηκε στον γαλλικό λαό και σημείωσε ότι συνολικά τα ακροδεξιά κόμματα στη Γαλλία είχαν κερδίσει σχεδόν το 40% των ψήφων. «Δεν μπορώ να ενεργώ σαν να μην έχει συμβεί τίποτα».
«Για εμένα, που πάντοτε θεωρούσα ότι μια ενωμένη, ισχυρή και ανεξάρτητη Ευρώπη είναι καλή για τη Γαλλία, αυτή είναι μια κατάσταση που δεν μπορώ να υποστηρίξω», δήλωσε ο Μακρόν. «Αποφάσισα να σας δώσω και πάλι την επιλογή για το κοινοβουλευτικό μας μέλλον μέσω της ψήφου».
«Ακουσα το μήνυμά σας», είπε ο Γάλλος πρόεδρος προς τους πολίτες, «και δεν θα το αφήσω χωρίς ανταπόκριση».
«Η Γαλλία χρειάζεται καθαρή πλειοψηφία με γαλήνη και αρμονία», τόνισε, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να υποχωρήσει μπροστά στην άνοδο της Ακροδεξιάς «παντού στην Ευρώπη».
Ο Μακρόν ποντάρει στο γαλλικό εκλογικό σύστημα
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Γαλλίας, η Εθνοσυνέλευση αποτελείται από 577 μέλη τα οποία εκλέγονται με δημοκρατικές, άμεσες εκλογές, με καθολική και μυστική ψηφοφορία για πενταετή θητεία. Το εκλογικό σύστημα είναι απλό πλειοψηφικό δύο γύρων, με 577 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες.
Ο υποψήφιος που θα εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, συγκεντρώνοντας πάνω από 50% των ψήφων. ανακηρύσσεται νικητής και κερδίζει την έδρα της περιφέρειας.
Αν στον πρώτο γύρο δεν αναδειχθεί νικητής, τότε διεξάγεται δεύτερος γύρος στον οποίον συμμετέχουν οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι του πρώτου. Εδώ ποντάρει ο Μαρκόν - στα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Γάλλων πολιτών.
Σε περίπτωση που ακροδεξιός υποψήφιος φτάσει στο δεύτερο γύρο, οι πολίτες μέχρι τώρα είθισται να ψηφίσουν μαζικά τον άλλο υποψήφιο ώστε να μη κερδίσει τις έδρες το κόμμα της Λε Πεν.
Στην καλύτερη περίπτωση για τον Μακρόν, η κεντρώα συμμαχία του θα ανακτήσει την απόλυτη πλειοψηφία που έχασε στις βουλευτικές εκλογές του 2022 και θα δώσει νέα ώθηση στα υπόλοιπα τρία χρόνια της προεδρικής του θητείας.
Το εφιαλτικό αποτέλεσμα για τον ίδιο θα ήταν το RN να κερδίσει την πλειοψηφία. Αυτό θα έκανε πιθανότατα τον ηγέτη του Ζορντάν Μπαρντελά, προστατευόμενο της τρεις φορές υποψήφιας για την προεδρία Μαρίν Λε Πεν, πρωθυπουργό σε μια άβολη «συγκατοίκηση».
Ένα ενδιάμεσο σενάριο, λένε οι αναλυτές, θα ήταν ένας συνασπισμός κατά του εξτρεμισμού, μεταξύ των κεντρώων του Μακρόν και των παραδοσιακών δεξιών Ρεπουμπλικάνων ή ακόμη και των Σοσιαλιστών.
Η ιστορία των πρόωρων εκλογών
Σημειώνεται ότι για έκτη φορά στην μεταπολεμική πολιτική ιστορία της Γαλλίας, πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας προκηρύσσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Τις περισσότερες φορές δικαιώθηκε για την απόφασή του – με εξαίρεση την περίπτωση του Ζακ Σιράκ το 1996.
Το 1962, ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκολ αποφάσισε να προχωρήσει στην διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, η οποία δεν συναινούσε στην πρόταση του για απευθείας εκλογή του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας από τον λαό. Τις κέρδισε κι έτσι η Γαλλία έγινε η προεδρική Δημοκρατία που υπάρχει ως σήμερα.
Το 1968, αμέσως μετά τον Μάη του ’68, ο Ντε Γκολ προχώρησε εκ νέου στην διάλυση της Εθνοσυνέλευσης. Στις εκλογές που ακολούθησαν, το κόμμα του επικράτησε κερδίζοντας με άνεση την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών.
Το 1981, ο Φρανσουά Μιτεράν, αμέσως μετά την νίκη του στις προεδρικές εκλογές, προκήρυξε βουλευτικές εκλογές διαλύοντας την Εθνοσυνέλευση η οποία είχε εκλεγεί το 1978 και στην οποία υπήρχε πλειοψηφία της Δεξιάς Τις κέρδισε, εξασφαλίζοντας κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Το 1988, μετά τη δεύτερη νίκη του στις προεδρικές εκλογές, ο Μιτεράν προχώρησε στην διάλυση της Εθνοσυνέλευσης που είχε εκλεγεί το 1986 και στην οποία δεν είχε απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Κέρδισε τις πρόωρες εκλογές και απέκτησε άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Και, το 1997, ο τότε πρόεδρος Ζακ Σιράκ, αντιμέτωπος με αμφισβήτηση στην ίδια του την παράταξη, αποφάσισε να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Τις έχασε και υποχρεώθηκε σε πολιτική συγκατοίκηση ως το 2002 με πρωθυπουργό τον σοσιαλιστή Λιονέλ Ζοσπέν. Ήταν η πιο θεαματική πολιτική συνύπαρξη στην ιστορία της Γαλλίας.