Πώς ένα ποτάμι «ψηλώνει» κάθε χρόνο το Eβερεστ

Το Έβερεστ έχει ψηλώσει μεταξύ από 15 έως 50 μέτρα τα τελευταία 89.000 χρόνια.
Carlo A via Getty Images

Το Έβερεστ είναι περίπου 15 με 50 μέτρα ψηλότερο από ό,τι θα ήταν διαφορετικά λόγω της ανύψωσης που προκαλείται από ένα κοντινό δίκτυο ποταμών που διαβρώνονται και συνεχίζει να αυξάνεται εξαιτίας του, διαπιστώνει μια νέα μελέτη από ερευνητές του UCL.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience, διαπίστωσε ότι η διάβρωση από ένα δίκτυο ποταμών περίπου 75 χιλιόμετρα από το Έβερεστ καταστρέφει ένα σημαντικό φαράγγι.

Η απώλεια αυτής της γης οδηγεί το βουνό να ψηλώνει ως και 2 χιλιοστά το χρόνο και έχει ήδη ψηλώσει μεταξύ 15 και 50 μέτρων τα τελευταία 89.000 χρόνια.

Με ύψος 8.849 μέτρα, το Έβερεστ, γνωστό και ως Chomolungma στα Θιβέτ ή Sagarmāthā στο Νεπάλ, είναι το ψηλότερο βουνό στη Γη και υψώνεται περίπου 250 μέτρα πάνω από την επόμενη ψηλότερη κορυφή στα Ιμαλάια.

Το Έβερεστ θεωρείται ασυνήθιστα ψηλό βουνό, καθώς οι επόμενες τρεις ψηλότερες κορυφές - K2, Kangchenjunga και Lhotse - διαφέρουν όλες μόνο κατά περίπου 120 μέτρα η μία από την άλλη.

Το θιβετιανό υψίπεδο, που ονομάζεται ενίοτε ο «Τρίτος Πόλος», είναι σημείο από το οποίο πηγάζουν ποταμοί που διατρέχουν τις περιβάλλουσες περιοχές.

Οι δεκάδες χιλιάδες παγετώνες και άλλα γεωγραφικά και οικολογικά χαρακτηριστικά εξυπηρετούν τη σταθερή εκροή ύδατος.

Ένα σημαντικό μέρος αυτής της ανωμαλίας μπορεί να εξηγηθεί από μια ανυψωτική δύναμη που προκαλείται από την πίεση κάτω από τον φλοιό της Γης, αφού ένας κοντινός ποταμός διέβρωσε μια αρκετά μεγάλη ποσότητα πετρωμάτων και εδάφους, αυτό το φαινόμενο ονομάζεται ισοστατική ανάκαμψη.

Είναι μια σταδιακή διαδικασία, συνήθως μόνο μερικά χιλιοστά το χρόνο, αλλά σε γεωλογικά χρονικά πλαίσια μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά στην επιφάνεια της Γης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, λόγω αυτής της διαδικασίας, το Έβερεστ έχει αυξηθεί κατά περίπου 15 έως 50 μέτρα τα τελευταία 89.000 χρόνια, από τότε που ο κοντινός ποταμός Arun συγχωνεύθηκε με το παρακείμενο δίκτυο ποταμών Kosi.

«Το Έβερεστ είναι ένα βουνό μύθων και θρύλων και εξακολουθεί να ψηλώνει», είπε ο συν-συγγραφέας της μελέτης φοιτητής Adam Smith

Ο συν-συγγραφέας Dr. Jin-Gen Dai του Πανεπιστημίου Γεωεπιστημών της Κίνας, δήλωσε: «Ένα ενδιαφέρον ποτάμιο σύστημα υπάρχει στην περιοχή του Έβερεστ. Ο ποταμός Arun ρέει ανατολικά σε μεγάλο υψόμετρο σε μια επίπεδη κοιλάδα. Στη συνέχεια στρέφεται απότομα νότια καθώς ο ποταμός Kosi γίνεται πιο απότομος. Αυτή η μοναδική τοπογραφία είναι ενδεικτική μιας ασταθούς κατάστασης και πιθανότατα σχετίζεται με το ακραίο ύψος του Έβερεστ».

Η ανύψωση δεν περιορίζεται στο Έβερεστ και επηρεάζει γειτονικές κορυφές, συμπεριλαμβανομένων των Lhotse και Makalu, της τέταρτης και πέμπτης υψηλότερης κορυφής του κόσμου αντίστοιχα.

Η ισοστατική ανάκαμψη ενισχύει τα ύψη αυτών των κορυφών κατά παρόμοιο βαθμό με το Έβερεστ, αν και το Makalu, που βρίσκεται πιο κοντά στον ποταμό Arun, θα είχε ελαφρώς υψηλότερο ρυθμό ανύψωσης.

Ο συν-συγγραφέας Matthew Fox είπε: «Το Έβερεστ και οι γειτονικές του κορυφές αυξάνονται επειδή η ισοστατική ανάκαμψη τα ανεβάζει πιο γρήγορα από ότι η διάβρωση τα φθείρει. Μπορούμε να τα δούμε να μεγαλώνουν κατά περίπου δύο χιλιοστά το χρόνο χρησιμοποιώντας όργανα GPS».

Ignatiev via Getty Images

Εξετάζοντας τους ρυθμούς διάβρωσης του Arun, του Kosi και άλλων ποταμών στην περιοχή, οι ερευνητές μπόρεσαν να προσδιορίσουν ότι πριν από περίπου 89.000 χρόνια ο ποταμός Arun ενώθηκε και συγχωνεύθηκε με το δίκτυο του ποταμού Kosi, μια διαδικασία που ονομάζεται πειρατεία αποστράγγισης.

Με αυτόν τον τρόπο, διοχετεύθηκε περισσότερο νερό μέσω του ποταμού Kosi, αυξάνοντας τη διαβρωτική του ισχύ και παίρνοντας μαζί του περισσότερα από τα εδάφη και τα ιζήματα του τοπίου.

Με το μεγαλύτερο μέρος της γης να ξεβράζεται, προκάλεσε αυξημένο ρυθμό ανύψωσης, ωθώντας τις κορυφές των βουνών όλο και πιο ψηλά.

Ο επικεφαλής συγγραφέας Dr. Xu Han του Πανεπιστημίου Γεωεπιστημών της Κίνας, ο οποίος πραγματοποίησε την εργασία κατά τη διάρκεια μιας ερευνητικής επίσκεψης του Συμβουλίου Υποτροφιών της Κίνας στο UCL, είπε: «Η αλλαγή του ύψους του Έβερεστ υπογραμμίζει πραγματικά τη δυναμική φύση της επιφάνειας της Γης».

Πηγή: Phys

Δημοφιλή