Και σε αυτές τις εκλογές καταγράφηκε ένα ιδιαιτέρως υψηλό ποσοστό αποχής, γεγονός που πρέπει πλέον να προβληματίσει σοβαρά το ελληνικό πολιτικό σύστημα.
Η προεκλογική περίοδος, κατ´ αρχάς. συνέβαλε τα μέγιστα στην εκδήλωση ενός τέτοιου υψηλού ποσοστού αποχής. Και τούτο διότι ένα μεγάλο μέρος αναλώθηκε σε προσωπικές αντιπαραθέσεις με παντελή έλλειψη σοβαρών πολιτικων επιχειρημάτων και θέσεων για την προοπτικές της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης.
Είναι παντελώς αδιανόητο να συζητούνται σε προεκλογική περίοδο θέματα τα οποία δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως, για παράδειγμα, τα «πόθεν έσχες» πολιτικών προσώπων, και να μην έχει διεξαχθεί ούτε μία συζήτηση για τη θέση της Ελλάδας στη Ευρωπαϊκή Ένωση και αντιστρόφως.
Υπάρχει, επιπλέον, μία λανθάνουσα πολιτική αντίληψη, η οποία υποτιμά κατάφωρα τη νοημοσύνη του εκλογικού σώματος. Θεωρείται εν πολλοίς από επικοινωνιακά επιτελεία πολιτικων κομμάτων ότι μέσω των νέων τεχνολογιών μπορούν να καθοδηγήσουν ή ακόμη και να ποδηγετήσουν την κοινή γνώμη.
Πρόκειται για τεράστιο λάθος! Και τούτο διότι οι πολίτες σήμερα έχουν πρόσβαση σ´ ένα πλούσιο και πλουραλιστικό περιβάλλον ενημέρωσης, γεγονός που τους επιτρέπει να διασταυρώνουν τις πληροφορίες τους και να ελέγχουν την ακρίβεια τους.
Δεν οφείλεται, λοιπόν, η αποχή στο γεγονός ότι ο κόσμος προτίμησε τις παραλίες από τις κάλπες, όπως είθισται να λέγεται χάριν παιδιάς. Πρόκειται σαφέστατα για μία εκδήλωση ευρύτερης κοινωνικής δυσαρέσκειας προς το πολιτικό σύστημα, καθόσον η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων απείχαν συνειδητά, διότι:
-διαπιστώνουν ότι το βιοτικό τους επίπεδο υποβαθμίζεται συνεχώς, τόσο σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσο και σε σύγκριση με τις δεκαετίες του ’80 και του ´90 στην ίδια τους τη Χώρα,
-βλέπουν ότι διευρύνεται ολοένα και περισσότερο το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και εντός της Χώρας τους,
-γνωρίζουν ότι τα μνημόνια ήταν απόρροια των παθογενειών του ελληνικού πολιτικού συστήματος που καταβαράθρωσαν την εθνική οικονομία, διέλυσαν τον κοινωνικό ιστό, ανάγκασαν εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανθρώπους να μεταναστεύσουν και υποθήκευσαν τη δημόσια περιουσία και τον εθνικό πλούτο μέχρι το τέλος του αιώνα,
-αντιλαμβάνονται ότι ευρωπαϊκές πολιτικές εξυπηρετούν επιχειρηματικά και οικονομικά συμφέροντα πολυεθνικών, όπως, για παράδειγμα, η κοινή αγροτική πολιτική, το χρηματιστήριο ενέργειας, οι συνεχείς ανατιμήσεις βασικών ειδών ανάγκης και άλλα,
-είναι απογοητευμένοι από την ανικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαχειριστεί αποτελεσματικά ζητήματα καίριας σημασίας για την κοινωνική συνοχή και ευημερία, όπως η παράνομη μετανάστευση, η προστασία του περιβάλλοντος, η εσωτερική ασφάλεια, η μείωση της ανεργίας,
-διαπιστώνουν την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα εξωτερικης πολιτικής όπως και να επέμβει αποτελεσματικά για να σταματήσουν οι δυο καταστροφικοί πόλεμοι που διεξάγονται στη γειτονιά της,
-ανησυχούν για τις εξ ανατολών απειλές σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, για τις οποίες απουσιάζει παντελώς η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
-αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν σοβαρά κενά δημόσιας ασφάλειας με την εγκληματικότητα να μην ελέγχεται και να είναι έτσι διάχυτος ο φόβος του εγκλήματος, παρά τους τεράστιους ελεγκτικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
-γνωρίζουν ότι πολιτικά και πελατειακά συστήματα προάγουν τη διαφθορά τόσο εντός της Χώρας όσο και εντός των ίδιων των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τέλος,
-οι πολίτες έχουν πλέον αντιληφθεί ότι η πολιτική δεν είναι μία ανιδιοτελής ενασχόληση με τα κοινά, αλλά έχει μετατραπεί σ´ένα εξαιρετικά προσοδοφόρο επάγγελμα!
Στη δημοκρατία η αποχή μπορεί να εκληφθεί ως ένα δικαίωμα του πολίτη να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του απέναντι σε ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα και τις παθογένειες του. Παράλληλα, όμως, η αποχή αποτελεί και μία σοβαρή απειλή για την ίδια τη δημοκρατία, διότι πλήττει την αξιοπιστία του εκλογικού αποτελέσματος, αφού εκ των πραγμάτων μία ισχνή μειοψηφία αποφασίζει για τη διακυβέρνηση της πλειοψηφίας.
Τούτων δοθέντων, λοιπόν, τίθεται το ερώτημα εάν η παρούσα κατάσταση θα μπορούσε να είναι αναστρέψιμη στο μέλλον. Και το ερώτημα είναι κρίσιμο σήμερα περισσότερο από ποτέ, διότι αν συνεχιστεί η απογοήτευση και η αποχή του εκλογικού σώματος, το μόνο βέβαιον είναι ότι θα ενισχύονται ολοένα και περισσότερο τα πολιτικά άκρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της Ευρώπης και της ίδιας της Χώρας.
*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
https://m.facebook.com/evangelos.stergioulis