Από τις 24 Φεβρουαρίου που η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία, μια νέα πραγματικότητα έχει διαμορφωθεί που - είτε λιγότερο, είτε περισσότερο - μας επηρεάζει όλους. Αποδέκτες φορτισμένων εικόνων και πλήθους πληροφοριών που γεννούν έντονα συναισθήματα γίνονται, μεταξύ άλλων, τα παιδιά κάθε ηλικίας.
Αλήθεια, πώς μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά για τα ... άδικα του κόσμου τούτου χωρίς να τα πληγώσουμε, να τους γκρεμίσουμε τα ιδανικά και τις αξίες τους και να τραυματίσουμε τον ευαίσθητο ψυχισμό τους; Και ποιες οι διαφορές προσέγγισης αυτών των θεμάτων σε μικρότερα, σε μεγαλύτερα παιδιά σε προ-έφηβους και εφήβους;
«Τα παιδιά έχουν φυσιολογικά τις δικές τους υπαρξιακές αγωνίες, φόβους που βιώνουν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους, αλλά και άγχη που μπορεί να τους δημιουργήσουν λανθασμένοι χειρισμοί των ενηλίκων», λέει στην HuffPost η Αρτεμις Κ. Τσίτσικα, αναπλ. καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής,
Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Σε καταστάσεις κρίσης, μπορεί να βιώσουν άγχος, φόβο, θυμό και άλλα δυσάρεστα συναισθήματα. Είναι ωστόσο ιδιαίτερα προσαρμοστικά και ανθεκτικά, αρκεί να νιώσουν το σεβασμό μας και την πρόθεσή μας να τα ενημερώσουμε και να τα καθοδηγήσουμε», εξηγεί. Και συνεχίζει:
«Αρχικά, είναι σημαντικό να διαχειριστούμε οι ίδιοι την κατάσταση και τα δικά μας συναισθήματα, προκειμένου να είμαστε ψύχραιμοι, ειλικρινείς και δοτικοί – δίνοντας την ευκαιρία σε μια αληθινή αλληλεπίδραση που θα ενισχύσει τα παιδιά, αλλά και εμάς, μέσα από τη δική τους ματιά για τον κόσμο. Για τα παιδιά είναι βασικό να νιώσουν ασφάλεια. Αυτό επιτυγχάνεται με την ενημέρωσή τους για το τι συμβαίνει με τρόπο που ενδείκνυται για την ηλικία τους. Στα μικρότερα παιδιά εξηγούμε με απλά λόγια – χωρίς όμως να υπερβάλλουμε και να προκαλούμε πανικό».
Τι συμβαίνει άραγε όταν προτιμούμε να ... σφυρίζουμε αδιάφορα απέναντι σε μια σκληρή - και πολλές φορές αφόρητη να αντιμετωπίσουμε - πραγματικότητα;
«Όταν τα παιδιά δεν ενημερώνονται όταν διαισθάνονται ότι κάτι συμβαίνει, ακούν ψιθύρους και μισόλογα και νιώθουν αγωνία, γίνονται ευερέθιστα και αντιδρούν», απαντά.
Σύμφωνα με την ίδια «η καθημερινή τους ρουτίνα πάντα είναι σημαντική, δημιουργεί κανονικότητα, καταπολεμά το άγχος και απομακρύνει τα δυσάρεστα συναισθήματα».
«Εμείς ως ενήλικες θα πρέπει να τονίζουμε την πίστη μας στο καλό, τις πανανθρώπινες αξίες και το αίσθημα αλληλεγγύης και προσφοράς σε όσους δοκιμάζονται. Να καλλιεργούμε την ενσυναίσθηση και την προσφορά στους ευάλωτους, καθώς και την αναγνώριση των δικών μας δεδομένων αλλά και την αισιοδοξία για το μέλλον και το θετικό κλίμα - παρά τις δυσκολίες - που είναι εξαιρετικής σημασίας για την επούλωση του τραύματος»
Ιδιαίτερα για τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους η ίδια σημειώνει:
«Διερευνούμε τις ανάγκες τους, το βαθμό έκθεσής τους σε πληροφορία και εικόνες, τις σκέψεις τους και σεβόμαστε το χρόνο που χρειάζονται για επεξεργασία. Ελέγχουμε την έκθεση σε τραυματικές εικόνες στις ειδήσεις που μπορούν να τα τρομάξουν ή να τα τραυματίσουν. Σε κάθε περίπτωση ελέγχουμε και τον δικό μας χρόνο ενημέρωσης για την κατάσταση, ώστε να μην υπερβάλλουμε και δημιουργηθούν εμμονές». Και καταλήγει:
Μπορούμε να συμβουλευτούμε την Γραμμή Υποστήριξης 800 4000 009, καθημερινές ημέρες χωρίς χρέωση 10.00-17.00 και να προτείνουμε στα παιδιά τη συμμετοχή τους (και ενημέρωσή τους) στην πρώτη youth to youth πλατφόρμα we-knowhow.gr, καθώς και να απευθύνουν ερωτήματα στο email weknowhow03@gmail.com