Από όλα τα πράγματα για τα οποία τσακώνονται τα ζευγάρια, ο καταμερισμός της οικιακής εργασίας βρίσκεται συχνά στην κορυφή της λίστας. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του YouGov σε ζευγάρια στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι οι αγγαρείες ήταν μεταξύ των πέντε κορυφαίων θεμάτων.
Αν και σήμερα οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν το ήμισυ του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ, όσες έχουν ετεροφυλόφιλες σχέσεις εξακολουθούν να είναι πιο πιθανό να χειριστούν το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών καθηκόντων, σύμφωνα με μια έκθεση της Gallup το 2020.
Η οικιακή εργασία περιλαμβάνει σωματικές εργασίες όπως πλύσιμο ρούχων, καθάρισμα, μαγείρεμα, ψώνια παντοπωλείου και τη φροντίδα των παιδιών, αλλά επίσης και τη συχνά αόρατη εργασία - γνωστή ως «ψυχικό φορτίο» - να διασφαλίσει ότι αυτές οι εργασίες πραγματοποιούνται: πρόβλεψη αναγκών (να θυμηθούμε να αγοράσουμε περισσότερη σκυλοτροφή), προγραμματισμός (προετοιμασία γευμάτων για την εβδομάδα) και ανάθεση (να καταλάβουμε ποιος θα πάρει τα παιδιά νωρίς από το φροντιστήριο).
Αν και οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες αναλαμβάνουν γενικά περισσότερες οικιακές υποχρεώσεις από ότι στο παρελθόν, το μεγαλύτερο μέρος του ψυχικού φορτίου συνεχίζει να επιβαρύνει τις γυναίκες. Η Λόρα Ντέιντζερ, σύμβουλος με έδρα το Σικάγο που διευκολύνει με εργαστήρια για ζευγάρια που αναζητούν έναν πιο δίκαιο καταμερισμό της οικιακής εργασίας, δηλώνει στην αμερικανική HuffPost ότι είναι «παραδόξως εύκολο» για τα ζευγάρια να «γλιστρήσουν σε απαρχαιωμένους ρόλους φύλου» όταν μετακομίζουν μαζί ή έχουν παιδιά.
«Οι γυναίκες δεν κάνουν απλώς περισσότερη εργασία, αλλά η εργασία που κάνουν είναι ψυχικά και συναισθηματικά πιο επιβαρυντική: προβλέποντας και προγραμματίζοντας πώς να καλύψουν τις ανάγκες της οικογένειας», τονίζει.
“Οι γυναίκες δεν καταβάλλουν απλώς περισσότερη εργασία, αλλά η εργασία που κάνουν είναι διανοητική και συναισθηματική.”
- Λόρα Ντέιντζερ
«Αν το σκεφτεί κανείς, στα ζευγάρια που συνήθως τηρούν το κοινωνικό ημερολόγιο, γράφουν τα παιδιά σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις και διασφαλίζουν ότι η λίστα με τα ψώνια είναι προγραμματισμένη και προετοιμασμένη, συχνά (όλα τα παραπάνω) τα αναθέτουν στη μαμά», προσθέτει «Οι γιατροί, οι δάσκαλοι και οι προπονητές συχνά καλούν πρώτα τη μαμά. Ακόμα και ο κτηνίατρος συνήθως καλεί τη μαμά πριν τον μπαμπά!».
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα ζευγάρια LGBTQ+ τείνουν να κατανέμουν τις οικιακές υποχρεώσεις πιο ομοιόμορφα —ίσως επειδή δεν μπορούν απλώς να τηρούν τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων. Αφού κάνουν παιδιά, ωστόσο, συχνά αρχίζουν να χωρίζουν πράγματα όπως κάνουν τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια: με τον έναν σύντροφο να φέρνει περισσότερο εισόδημα και τον άλλο να αναλαμβάνει περισσότερα από τα καθήκοντα του νοικοκυριού και της φροντίδας των παιδιών.
Η εύρεση μιας καλής ισορροπίας μπορεί ακόμη και σήμερα να είναι μια πρόκληση για όλα τα ζευγάρια, λέει η Αννίσα Πίραστεχ, θεραπεύτρια ομόφυλων και ετερόφυλων ζευγαριών στην Ατλάντα.
Σε μια προσπάθεια να μάθουμε πώς τα πιο ευτυχισμένα ζευγάρια μοιράζονται τις οικιακές υποχρεώσεις, η HuffPost ζητά από τους ειδικούς να μοιραστούν μερικά από τα μυστικά τους. Ας δούμε τι κάνουν διαφορετικά αυτά τα ζευγάρια:
1. Επικοινωνούν ξεκάθαρα — και με λεπτομέρειες — για το τι πρέπει να γίνει και πώς
Κατά τον καταμερισμό των οικιακών καθηκόντων, η σαφής επικοινωνία προστατεύει τις σχέσεις, είπε η Ντέιντζερ. Και είναι κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι - ακόμα και αυτοί που λένε ότι φιλοδοξούν να έχουν μια ισότιμη συνεργασία - δεν κάνουν.
Τα ζευγάρια που το κάνουν επιτυχώς, μπαίνουν στις μικρές λεπτομέρειες για κάθε εργασία στη λίστα τους. Δεν καταπνίγουν ότι απογοητεύει τη μία ή την άλλη πλευρά (κάτι που γεννά δυσαρέσκεια) ούτε εικάζουν το ποιος κάνει τι ή συμπεριφέρονται με παθητικούς-επιθετικούς τρόπους.
Η Ντέιντζερ χρησιμοποιεί τη «μέθοδο Fair Play (δίκαιο παιχνίδι)» με τα ζευγάρια με τα οποία συνεργάζεται — ένα σύστημα που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της Ιβ Ρόντσκι. Περιλαμβάνει τον προσδιορισμό όλων των βημάτων που εμπλέκονται στην ολοκλήρωση μιας μεμονωμένης εργασίας και τη συναίνεση σε ένα πρότυπο για το πώς πρέπει να γίνει.
«[Αυτή] η μέθοδος παρέχει την ευκαιρία να συζητηθούν όλα αυτά τα αόρατα βήματα που σχετίζονται με την παρατήρηση του πότε κάτι πρέπει να γίνει, τον προγραμματισμό για να γίνει και στη συνέχεια την υλοποίηση», τονίζει η Νντέιντζερ.
2. Προγραμματίζουν τον χρόνο που θα έχουν αυτή τη συζήτηση κάθε εβδομάδα
Δεν αρκεί να κάνουμε μια συνομιλία για να καταργήσουμε τις οικιακές υποχρεώσεις. Τα πιο ευτυχισμένα ζευγάρια ορίζουν μια συγκεκριμένη ώρα —τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα— για να συνεννοούνται στοιχειωδώς για όλα τα πράγματα που αφορούν την οικιακή εργασία.
«Να είστε συνεπείς! Όσο περισσότερο εξασκείτε την ουσιαστική επικοινωνία σχετικά με τον καταμερισμό της εργασίας και την επίλυση προβλημάτων με υγιή τρόπο, τόσο πιο εύκολο θα είναι και τόσο πιο ευτυχισμένοι θα είστε και οι δύο».
Η προσθήκη ενός ακόμη στοιχείου στο εβδομαδιαίο ημερολόγιο της οικογένειάς μας μπορεί να φαίνεται επίπονη, αλλά αξίζει τον κόπο, επιμένει η Ντέιντζερ. «Η επένδυση του χρόνου και της ενέργειάς σας στην επικοινωνία για έναν δίκαιο καταμερισμό της οικιακής εργασίας είναι μια επένδυση στη μακροπρόθεσμη υγεία της συνεργασίας σας».
3. Χωρίζουν τα καθήκοντά τους με βάση τις ατομικές τους προτιμήσεις και το που «αποδίδουν καλύτερα»
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια λαμβάνουν υπόψη τα «δυνατά χαρτιά» και τα ενδιαφέροντά τους όταν πρόκειται να καθορίσουν ποιος χειρίζεται κάθε οικιακή εργασία. «Ζητώ από [τα ζευγάρια] να σκεφτούν τις δουλειές που νιώθουν πιο άνετα να κάνουν ή αυτές στις οποίες νιώθουν πιο αποτελεσματικά», είπε η Πίραστεχ.
Ας υποθέσουμε ότι ο σύντροφος Α μισεί πλυμένα ρούχα στα. Καλάθια που συνεχίζουν να συσσωρεύονται στη γωνία της κρεβατοκάμαρας και πρέπει να μπουν στις ντουλάπες και τα συρτάρια, αλλά του αρέσει να σχεδιάζει γεύματα και να κάνει τα ψώνια της εβδομάδας. Τον σύντροφο Β, από την άλλη πλευρά, δεν τον πειράζει καθόλου να διπλώνει και να τακτοποιεί τα ρούχα — μέχρι να ακούσει ένα podcast φέρνει εις πέρας ένα καλάθι (ή τρία) αλλά δεν θέλει τα ψώνια. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις προτιμήσεις το σύστημα λειτουργεί καλύτερα.
4.Αναγνωρίζουν ότι το να μοιράζονται την οικιακή εργασία είναι κάτι παραπάνω από το να κάνουν απλώς τα καθήκοντα τους
Δεν είναι απλώς ότι πλένουμε τα πιάτα στο νεροχύτη, «δείχνουμε στον σύντροφό μας ότι εκτιμάμε τον χρόνο του και θέλουμε να τον φροντίζουμε», λέει η Ντέιντζερ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν πρόκειται για το ψυχικό φορτίο.
Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη την εγγραφή των παιδιών σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις ή εξωσχολικές δραστηριότητες. Δεν είναι μόνο ότι θέλουμε η/ο σύντροφος μας να βοηθήσει με τη φυσική εργασία της συμπλήρωσης των εντύπων εγγραφής, αλλά και ότι θέλουμε εξίσου να αφιερώσει χρόνο στην έρευνα και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εύρεση ενός προγράμματος που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες του παιδιού μας.
«Το να μοιράζεσαι κάτι περισσότερο από την εκτέλεση καθηκόντων σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές αισθάνονται το κίνητρο να συμμετέχουν ενεργά στο σπίτι», επισημαίνει η Ντέιντζερ. «Η κατανομή του ψυχικού φορτίου και η πραγματική συμμετοχή στην ευθύνη της οικιακής ζωής ενδυναμώνει και τους δύο συντρόφους να συμμετέχουν με όλες τις πτυχές της προσωπικότητας τους μέσα και έξω από το σπίτι».
5. Βασίζονται ο ένας στον άλλο ότι θα διεκπεραιώσουν τα καθήκοντα τους
Ένα ευτυχισμένο ζευγάρι κατανοεί τη σημασία της συνέπειας απέναντι στον άλλο και την κάνει προτεραιότητα λέει η Πίραστεχ.
«Είτε πρόκειται για δουλειές του σπιτιού είτε για κρίση, τα άτομα θέλουν να ξέρουν ότι μπορούν να βασίζονται στον σύντροφό τους για να επικοινωνήσουν γόνιμα και με συνέπεια».
Αυτό σημαίνει ότι κάθε σύντροφος ξέρει τις εργασίες του από τον προγραμματισμό ως την εκτέλεση τους χωρίς να χρειάζεται συνεχείς υπενθυμίσεις και παρακολούθηση από τον άλλο.
6. Η μια πλευρά δεν διαφεντεύει την άλλη
Ως θεραπεύτρια ζευγαριών, η Tιάνα Φρέζιερ λέει πως βλέπει συχνά τους συντρόφους στα ζευγάρια να κολλάνε σε μια δυναμική υπερλειτουργίας/υπολειτουργίας — όπου η μια πελυρά κάνει περισσότερα από τα οικιακά της καθήκοντα και η άλλη λιγότερα. Ο σύντροφος που υπολειτουργεί μπορεί να μην αισθάνεται σίγουρος ότι μπορεί να ανταποκριθεί στα υψηλά πρότυπα αυτού που υπερλειτουργεί, επομένως είτε παραμελεί εργασίες είτε καταβάλλει ελάχιστη προσπάθεια.
Αυτό, όπως είναι λογικό, απογοητεύει την πελυρά που υπερλειτουργεί, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε γκρίνια και αγανάκτηση. Τα ζευγάρια που χωρίζουν την οικιακή εργασία, σπάνε με επιτυχία αυτόν τον κύκλο. Αυτός που υπερλειτουργεί σταματάει να αναλαμβάνει τόσα πολλά, ενθαρρύνει τον σύντροφό του να εξελιχθεί και τον επαινεί. Μπορεί ο σύντροφός μας να μην κάνει τα πράγματα ακριβώς όπως αρέσει σε εμάς, αλλά πρέπει να καταλαβαίνουμε ότι μερικές φορές το «αρκετά καλό» είναι, πράγματι, αρκετό.
Στην περίπτωση που είμαστε ο σύντροφος που υπολειτουργεί, η διαβεβαίωση προς την/τον σύντροφό μας ότι μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στις εργασίες και ότι μπορεί να βασιστεί σε εμάς για να ολοκληρώσουμε αυτό που συμφωνήσαμε, είναι το κλειδί.
7. Υιοθετούν τη νοοτροπία «εμείς απέναντι στο πρόβλημα»
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια θυμούνται ότι είναι στην ίδια ομάδα. Είναι οι δύο τους έναντι του κοινού προβλήματος - όχι ο ένας σύντροφος εναντίον του άλλου.
Όταν προκύπτει μια σύγκρουση για τις οικιακές εργασίες, αυτά τα ζευγάρια παίρνουν μια βαθιά ανάσα και προσεγγίζουν το θέμα με μια αίσθηση περιέργειας αντί να κατηγορούν, και συνεργάζονται για να βρουν μια λύση.
«Προσπαθήστε να καταλάβετε τι εμπόδισε την επιτυχία», προτείνει η Ντέιντζερ. «Τι υποστήριξη θα πρέπει να έχετε εσείς ή ο σύντροφός σας για οδηγηθείτε στη επιτυχία»;
«Για παράδειγμα, αν τα πιάτα συνεχώς δεν πλένονται, ρωτάμε το γιατί. Είναι θέμα χρόνου; Απαιτεί θόρυβο για να το κάνουμε ενώ τα παιδιά κοιμούνται; Φτάνει να προσδιορίσουμε τη βασική αιτία του προβλήματος, ώστε να μπορούμε να ανταλλάξουμε εργασίες ή να εφαρμόσουμε εργαλεία — όπως προσκλήσεις ημερολογίου, χρονόμετρα, αυτοκόλλητες σημειώσεις — προκειμένου να πετύχουμε τον στόχο μελλοντικά. «Επιτεθείτε μαζί στο πρόβλημα αντί ο ένας στον άλλο!», καταλήγει η ειδικός.
8. Είναι ευέλικτα
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια που μοιράζονται με επιτυχία τα οικιακά καθήκοντα ξέρουν δεν είναι υποχρεωμένα να κρατάνε κάτι σταθερό. Εάν η τρέχουσα κατανομή των εργασιών δεν λειτουργεί ή οι συνθήκες αλλάξουν, είναι ανοιχτά σε αναπροσαρμογές και επαναδιαπραγμάτευση.
«Τα ζευγάρια που δίνουν προτεραιότητα στην ευελιξία αναγνωρίζουν ότι μόνο και μόνο επειδή έχει ανατεθεί μια αγγαρεία σε ένα άτομο δεν σημαίνει ότι ο άλλος σύντροφος δεν μπορεί να επέμβει και να βοηθήσει όταν χρειάζεται», λέει η Πίραστεχ.
«Η ευελιξία στην πρράξη αντιπροσωπεύει τις αλλαγές που μπορεί να συμβούν στα τυπικά μας χρονοδιαγράμματα — όπως οι προθεσμίες στην εργασία ή μια αδιαθεσία. Αν κάτι δεν λειτουργεί, τα ευτυχισμένα ζευγάρια επιστρέφουν στο τραπέζι της κουζίνας για να αναδιοργανωθούν με υποστηρικτικό τρόπο».
9. Ξέρουν ότι το «δίκαιο» δεν σημαίνει πάντα να τα μοιράζουν 50/50
Στην πράξη ένας σύντροφος μπορεί να χρειαστεί να επωμιστεί περισσότερο από το βάρος του νοικοκυριού, είτε από ανάγκη είτε επειδή το προτιμά.
«Η οικογενειακή ζωή του καθενός είναι διαφορετική και όταν κατανέμετε την οικιακή εργασία, δεν χρειάζεται να στοχεύετε στο 50/50», τονίζει η Ντέιντζερ. «Μου αρέσει να ενθαρρύνω τους ανθρώπους να στοχεύουν σε ίση ξεκούραση... ποιοτικό χρόνο όπου μπορούν να αφιερωθούν πλήρως κάτι που τους δίνει χαρά».
«Ο καθένας αξίζει να δραπετεύσει από τις ευθύνες του για λίγο», προσθέτει. «Τα σπίτια μας δεν θα είναι ποτέ πεντακάθαρα, αλλά τουλάχιστον μπορούμε να δώσουμε ο ένας στον άλλο χρόνο για να είναι ο εαυτός του».