Έχουμε ξαναγράψει στη HuffPost UK για το πώς ξεχωρίζουμε τη φυσιολογική απώλεια μνήμης λόγω γήρατος από την άνοια.
Μιλώντας γι′ αυτό, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα σημάδια σωματικής αδυναμίας/ «ευθραυστότητας» μπορούν να προβλέψουν την άνοια εννέα χρόνια πριν από τη διάγνωσή της.
Αλλά δεδομένου ότι η απώλεια μυών είναι ένα απολύτως φυσιολογικό μέρος της γήρανσης - το Harvard Health λέει ότι «μετά την ηλικία των 40 ετών μπορεί να υπάρξει μείωση 1% έως 2% ετησίως στην άλιπη μάζα σώματος* και 1,5% έως 5% ετησίως στη δύναμη» - πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε τη φυσιολογική απώλεια δύναμης από την «ευθραυστότητα»;
(*Η άλιπη μάζα σώματος που μερικές φορές συγχέεται με τη μάζα χωρίς λίπος, είναι ένα συστατικό της σύνθεσης του σώματος. Η μάζα χωρίς λίπος υπολογίζεται αφαιρώντας το σωματικό βάρος από το συνολικό σωματικό βάρος: το συνολικό σωματικό βάρος είναι άπαχο συν λίπος).
Ο καθηγητής John Young, εθνικός κλινικός διευθυντής για τους «εύθραυστους» ηλικιωμένους και την ενσωμάτωση στο NHS - Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας, δηλώνει: «Στην ιατρική, η ”ευθραυστότητα” ορίζει την ομάδα ηλικιωμένων που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο δυσμενών αποτελεσμάτων, όπως πτώσεις, αναπηρία, εισαγωγή στο νοσοκομείο ή ανάγκη για μακροχρόνια φροντίδα».
Λοιπόν, σύμφωνα με έγγραφο του 2022, η απώλεια δύναμης είναι αναπόφευκτη με την πάροδο του χρόνου, ενώ η «ευθραυστότητα» όχι.
Εδώ είναι μερικές από τις διαφορές.
Πώς θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τη φυσιολογική γήρανση από την «ευθραυστότητα»
Το Age UK αναφέρει ότι περίπου το 10% των ατόμων άνω των 65 ετών ζουν με αδυναμία (περίπου οι μισοί από τους άνω των 85 ετών την έχουν).
Αυτοί είναι υψηλοί αριθμοί, αλλά αποδεικνύουν ότι η «ευθραυστότητα» δεν επηρεάζει όλους τους ηλικιωμένους.
Το έγγραφο του 2022 που αναφέραμε προηγουμένως, εν τω μεταξύ, λέει ότι ενώ η «φυσιολογική» γήρανση συμβαίνει σχεδόν εξίσου σε όλο το σώμα ενός ατόμου ταυτόχρονα, η «ευπάθεια» επηρεάζει δυσανάλογα τον μεταβολισμό, τα νεύρα και τους μυς μας.
Το σχόλιο της Age UK έχει νόημα, λοιπόν - «στην πραγματικότητα περιγράφει τη συνολική ανθεκτικότητα κάποιου και πώς αυτή σχετίζεται με την πιθανότητα να ανακάμψει γρήγορα μετά από προβλήματα υγείας».
Η «ευθραυστότητα» μπορεί να εκδηλωθεί ως απώλεια βάρους, εξάντληση και με καταστάσεις όπως η κακή όραση, η χειρότερη ακοή και η αρθρίτιδα. Τα άτομα με αδυναμία είναι πιο πιθανό να είναι καθηλωμένα στο σπίτι.
Με άλλα λόγια, η αδυναμία / «ευθραυστότητα» μειώνει τα αποθέματά μας.
Σημαίνει ότι έχουμε πολύ μικρότερο «μαξιλάρι» υγείας και δύναμης για να πολεμήσουμε ενάντια στις ασθένειες - κάτι όπως μια ουρολοίμωξη μπορεί να κάνει ένα ηλικιωμένο άτομο αρκετά άρρωστο για μια εβδομάδα, αλλά μπορεί να επηρεάσει σοβαρά ένα «εύθραυστο» άτομο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε την «ευθραυστότητα»;
Υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ γήρανσης και «ευθραυστότητας» - δεν έχουμε κατασκευάσει ακόμη καμία επιτυχημένη μηχανή του χρόνου, αλλά φαίνεται ότι μπορούμε να αντιστρέψουμε την τελευταία σε ορισμένες περιπτώσεις.
Μια μελέτη του 2018 «είδε» το 33% των «εύθραυστων» ηλικιωμένων συμμετεχόντων να επιστρέφουν στην κατάσταση που ήταν πριν μετά από ένα χρόνο, υπογραμμίζοντας «την ανάγκη πρόληψης και αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων στη ζωή αργότερα».
Ο καθηγητής John Young δηλώνει στο NHS ότι η διατήρηση της δραστηριότητας, η κατανάλωση αρκετών θερμίδων (ή η εστίαση σε τρόφιμα με υψηλή θερμιδική πυκνότητα), η κοινωνικοποίηση, ακόμη και η λήψη βιταμίνης D μπορούν να μειώσουν τις επιπτώσεις της ευπάθειας στη ζωή ενός ατόμου.
Το John’s Hopkins Medicine αναφέρει ότι μπορεί να είμαστε σε θέση να μειώσουμε τον κίνδυνο να γίνουμε εξ αρχής «εύθραυστοι», βάζοντας την άσκηση στη ζωή μας, τρώγοντας καλά και παραμένοντας σε έντονη κοινωνική συναναστροφή και αισιόδοξοι.