Είμαστε συνέχεια, πολύ περισσότερο από όσο πραγματικά χρειάζεται, πάνω από την οθόνη του κινητού -στο ασανσέρ, στο αυτοκίνητο, στο μετρό, στο δρόμο, στο γραφείο, στο δείπνο με φίλους, στην παραλία, τις ώρες που μοιραζόμαστε με την οικογένεια. Και επειδή το αντιλαμβανόμαστε πλέον περίπου ως προέκταση του εαυτού μας, έχουμε φτάσει στο σημείο το πρώτο πράγμα που κάνουμε μόλις ξυπνήσουμε και το τελευταίο πριν κοιμηθούμε να είναι μια ματιά στη φωτεινή οθόνη του. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή και την υγεία μας -από τις σχέσεις μας μέχρι την αδυναμία συγκέντρωσης και τις διαταραχές ύπνου.
Το βιβλίο της βραβευμένης δημοσιογράφου Κάθριν Πράις «How To Break Up With Your Phone», που κυκλοφόρησε το 2018 (και εντωμεταξύ έχει μεταφραστεί σε 23 γλώσσες), έκανε αμέσως αίσθηση. Σύμφωνα με την εφαρμογή Moment, ο μέσος άνθρωπος ξόδευε (τότε) 4 ώρες την ημέρα στο κινητό, ενώ ο μέσος Αμερικανός τσέκαρε το κινητό 47 φορές την ημέρα.
Η Πράις, απόφοιτος του Γέιλ και επιστημονική αρθρογράφος -έχει συνεργαστεί με τους New York Times, το Popular Science, το O: The Oprah Magazine, τους Los Angeles Times, το Slate- εθισμένη στην τεχνολογία, κατά δήλωση της, επιχείρησε να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με το smartphone ερευνώντας επί δύο χρόνια συνήθειες, αλλαγές στη συμπεριφορά και εθισμούς, καθώς η εξάρτηση από το κινητό, επί της ουσίας είναι εθισμός.
Το αποτέλεσμα ήταν αυτό το βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Key Books με τίτλο «Πώς να χωρίσετε με το κινητό σας».
Η Πράις προτείνει μεταξύ άλλων ένα πλάνο 30 ημερών, προκειμένου να χωρίσουμε με το κινητό μας -και στη συνέχεια να τα ξαναβρούμε μαζί του- με στόχο τη δημιουργία μίας μακροχρόνιας σχέσης που θα μας κάνει να νιώθουμε καλά.
Υπενθυμίζοντας ότι τα κινητά και οι εφαρμογές τους είναι σχεδιασμένα ώστε να μας εθίζουν, πιάνει το θέμα ακριβώς εκεί που το αφήνει το ντοκιμαντέρ του Netflix «Το κοινωνικό δίλημμα» (Social Dilemma) για τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καταγράφοντας τα ζητήματα μίας καθημερινότητας online και offline.
Ακολουθεί απόσπασμα του βιβλίου:
Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι ευθύς εξαρχής: σκοπός αυτού του βιβλίου δεν είναι να σας κάνει να πετάξετε το κινητό σας κάτω από ένα λεωφορείο για να το πατήσει. Στο κάτω κάτω, υπάρχουν πολλοί λόγοι να αγαπάμε το smartphone μας, το «έξυπνο κινητό» μας. Υπάρχει όμως στα smartphones και κάτι που κάνει εμάς να συμπεριφερόμαστε σαν εργαλεία.
Το πρόβλημα δεν είναι τα ίδια τα smartphones. Το πρόβλημα είναι η σχέση μας με αυτά. Τα smartphones εισχώρησαν στη ζωή μας τόσο γρήγορα και τόσο βαθιά που ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε πώς θα θέλαμε πραγματικά να είναι η σχέση μας μαζί τους, ή τι είδους αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτή η σχέση στη ζωή μας.
Ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε ποια από τα χαρακτηριστικά των κινητών μας μάς κάνουν να νιώθουμε όμορφα και ποια μας κάνουν να νιώθουμε άσχημα. Ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε γιατί είναι τόσο δύσκολο να αφήσουμε ένα smartphone κάτω, ή ποιος μπορεί να επωφελείται όταν το παίρνουμε στο χέρι μας. Ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε τι ζημιά μπορεί να προκαλέσει στον εγκέφαλό μας το να ασχολούμαστε τόσες ώρες με τις συσκευές μας, ή αν μια συσκευή που πλασάρεται ως ένας τρόπος να συνδεόμαστε με τους άλλους ανθρώπους μπορεί στην πραγματικότητα να μας απομακρύνει από αυτούς.
Να «χωρίσετε» με το κινητό σας σημαίνει να δώσετε στον εαυτό σας μια ευκαιρία να σταθείτε και να σκεφτείτε.
Σημαίνει να αναλογιστείτε ποιες πλευρές της σχέσης σας λειτουργούν και ποιες όχι. Σημαίνει να θέσετε όρια ανάμεσα στη ζωή σας εντός διαδικτύου και τη ζωή σας εκτός αυτού. Σημαίνει να αντιληφθείτε πώς και γιατί χρησιμοποιείτε το κινητό σας, και να συνειδητοποιήσετε ότι το κινητό σας σάς κατευθύνει ως προς τον τρόπο και τους λόγους που το χρησιμοποιείτε. Σημαίνει να αναιρέσετε τις συνέπειες που έχει αποφέρει η χρήση του κινητού σας στον εγκέφαλό σας. Σημαίνει να δώσετε προτεραιότητα στις σχέσεις σας στην πραγματική ζωή, και όχι σε εκείνες που εκτυλίσσονται σε μια οθόνη.
Να χωρίσετε με το κινητό σας σημαίνει να δώσετε στον εαυτό σας τον χώρο, την ελευθερία και τα εργαλεία που χρειάζεται για να δημιουργήσει μια νέα, μακρόπνοη σχέση με αυτό - μια σχέση που θα διατηρήσει όσα λατρεύετε στο κινητό σας και θα απαλλαγεί από όσα σιχαίνεστε. Μια σχέση, με άλλα λόγια, που θα σας κάνει να νιώθετε υγιείς και ευτυχισμένοι, και στην οποία τον έλεγχο θα τον έχετε εσείς.