Το μπιλιάρδο είναι τόσο μια μάχη ενάντια στο χάος όσο και μια μάχη μεταξύ δύο αντιπάλων.
Αν δεν είστε επαγγελματίας, είναι πιθανό να μην ευθυγραμμίσετε σωστά τη στέκα με την μπάλα ή να υπολογίσετε λάθος τη γωνία για την επόμενη στεκιάς. Καθώς τα λάθη σας πολλαπλασιάζονται, οι συνθήκες στο τραπέζι γίνονται λιγότερο προβλέψιμες.
Αλλά ένα μυστικό μαθηματικό όπλο γνωστό ως δυναμικό σύστημα θα μπορούσε να σας βοηθήσει να κυριαρχήσετε στο τραπέζι.
Αυτά τα συστήματα λειτουργούν κάτω από ένα συγκεκριμένο, συνεπές σύνολο νόμων με την πάροδο του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείτε να τα κυριαρχήσετε μέσω μελέτης, παρατήρησης και εμπειρίας.
Οι επιστήμονες τα χρησιμοποιούν για να δημιουργήσουν μοντέλα πρόβλεψης για πράγματα όπως οι πλανητικές τροχιές και η πορεία μιας ιογενούς νόσου μέσω ενός πληθυσμού, αναφέρει το Popularmechanics.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι δυναμικών συστημάτων: ντετερμινιστικά και στοχαστικά.
Το μπιλιάρδο είναι ένα ντετερμινιστικό δυναμικό σύστημα (καθορισμένο) επειδή περιλαμβάνει κανόνες κίνησης που δεν αλλάζουν, οδηγώντας σε σταθερές συνέπειες για κάθε τρόπο που χτυπιέται η μπάλα. Τα στοχαστικά δυναμικά συστήματα περιλαμβάνουν την αλλαγή των κανόνων, καθιστώντας τους πιο τυχαίους ή προβαβαλιστικούς.
Ο Βίκτορ Ντόνεϊ, καθηγητής μαθηματικών στο Κολέγιο του Μπριν Μαρ της Πενσυλβάνια, ερευνά τις χαοτικές ιδιότητες των δυναμικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απεικονίζονται από το μπιλιάρδο.
Τα ορθογώνια τραπέζια είναι τα λιγότερο χαοτικά.
Το σχήμα του πίνακα καθορίζει αν παίζετε με ένα απλό δυναμικό σύστημα ή ένα σύνθετο. Τα ορθογώνια τραπέζια είναι τα πιο συνηθισμένα για κάποιο λόγο, λέει ο Ντόνεϊ. «Είναι αρκετά απλό ώστε να μπορούμε να καταλάβουμε τι πρόκειται να συμβεί και να προβλέψουμε το μέλλον».
Ευθείες βολές σημαίνουν λιγότερο χάος
Εάν η λευκή μπάλα χτυπηθεί σε ευθεία γραμμή με την μπάλα που έχετε βάλει ως στόχο σας και αυτή είναι σε ευθεία γραμμή με την τσέπη, αυτή είναι η ευκολότερη βολή που μπορείτε να κάνετε, λέει ο Ντόνεϊ, επειδή είναι η λιγότερο χαοτική επιλογή στο τραπέζι.
Περισσότερες καραμπόλες στη βολή σας ισοδυναμούν με ένα λιγότερο προβλέψιμο αποτέλεσμα.
Λιγότερες καραμπόλες σημαίνουν λιγότερο χάος.
Εάν δεν υπάρχουν ευθείες βολές, αναζητήστε μπάλες που θα μπορούσατε να βρει στόχο με μια καραμπόλαστο πλάι.
Αυτό ονομάζεται «φαινόμενο της πεταλούδας». «Είναι μία από τις κύριες μαθηματικές έννοιες του χάους», λέει ο Ντόνεϊ.
Αναγνωρίζονται δύο διαφορετικοί τύποι μπιλιάρδου, το Αμερικάνικο και το Γαλλικό.
Το Αμερικάνικο υποδιαιρείται στα εξής στυλ: 9μπαλο, 8μπαλο, straight (14/1), snooker, αγωνιστικό - 5 κορύνες.
Το Γαλλικό υποδιαιρείται σε ελεύθερο (ο παίκτης μπορεί να κάνει όσες καραμπόλες θέλει χωρίς περιορισμούς), Κάδρο 71/2 και Κάδρο 47/2 (ο παίκτης μπορεί να κάνει μόνον δύο καραμπόλες στο σχηματισμένο σαν ¨καδρο” του τραπεζιού και συνεχίζει το σερί του αρκεί τουλάχιστον η μία μπάλα στην τρίτη προσπάθεια να βγεί από το την περιοχή αυτή), Κάδρο 47/1 (ο παίκτης μπορεί να κάνει μόνο μία καραμπόλα στο σχηματισμένο σαν «καδρο» του τραπεζιού και συνεχίζει το σερί του αρκεί τουλάχιστον η μία μπάλα στην δεύτερη προσπάθεια να βγεί από το την περιοχή αυτή), σπόντα (ο παίκτης μπορεί να κάνει κατα μήκος του τραπεζιού όσες καραμπόλες θέλει χωρίς περιορισμό περιοχής, αρκεί όμως πρίν την επίτευξη της καραμπόλας η μπάλα του να βρεί τουλάχιστον μία φορά την σπόντα του τραπεζιού) και το τρίσποντο (ο παίκτης μπορεί να κάνει κατα μήκος του τραπεζιού όσες καραμπόλες θέλει χωρίς περιορισμό περιοχής, αρκεί η μπάλα του να βρεί πρίν την επίτευξη της καραμπόλας τουλάχιστον τρείς φορές τις σπόντες του τραπεζιού).