Οι ψυχοπαθείς μπορεί να παρουσιάζονται ως γοητευτικοί και έξυπνοι στην αρχή κερδίζοντας τις εντυπώσεις, λένε οι επιστήμονες, οι «εταιρικοί ψυχοπαθείς» πολύ περισσότερο.
Νέα έρευνα που διεξήχθη από τον Clive Boddy του πανεπιστήμιου Anglia Ruskin ρίχνει φως στο πώς αυτά τα άτομα καταφέρνουν να αναρριχηθούν σε θέσεις εξουσίας.
Ο Boddy είναι πρωτοπόρος στον τομέα της εταιρικής ψυχοπάθειας και με που δημοσίευσε στο International Journal of Market Research προειδοποιεί ότι ένα από τα μέτρα που επιβάλλεται να πάρουν οι εταιρείες που θέλουν να προστατευτούν από την οικονομική καταστροφή είναι να φροντίσουν να κρατήσουν μακριά προσωπικότητες που χαρακτηρίζονται από εταιρική ψυχοπάθεια, αναφέρει το Scitechdaily.
Οι εταιρικοί ψυχοπαθείς είναι άτομα με καλές επιδόσεις που λειτουργούν μέσα σε εταιρικά και πολιτικά περιβάλλοντα. Συχνά παρουσιάζουν χαρακτηριστικά όπως επιφανειακή γοητεία και ευφυΐα. Παρά το γεγονός ότι εμφανίζονται ως αποτελεσματικοί ηγέτες, η πραγματική τους φύση χαρακτηρίζεται από έλλειψη τύψεων, ανευθυνότητα, συναισθηματική ρηχότητα και τάση εξαπάτησης. Το κύριο κίνητρό τους είναι η αδιάκοπη επιδίωξη χρημάτων, εξουσίας και ελέγχου. Ωστόσο είναι άνθρωποι που κρύβουν καλά τις επιθετικές, αντικοινωνικές, παρορμητικές τάσεις τους.
Τέτοια άτομα απαντώνται σε εργασιακούς χώρους και επίσης στη βιβλιογραφία αναφέρονται ως «βιομηχανικοί», «οργανωτικοί», «επιχειρηματικοί», «χώρου εργασίας» και «εκτελεστικοί» ψυχοπαθείς.
Η ψυχοπαθητική ηγεσία μπορεί να ανακαλυφθεί σε «ανώτερους ρόλους στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών», που μπορεί να έχουν αντίκτυπο στις οικονομίες και να ενθαρρύνουν «ανήθικες πρακτικές που βρίσκονται στις χρηματοπιστωτικές αγορές», γράφει ο Boddy, ο οποίος προτρέπει τις εταιρείες να εντοπίσουν και να απομακρύνουν τέτοιες προσωπικότητες πριν αρχίσουν να αναρριχώνται σε θέσεις εξουσίας.
Ιστορικά παραδείγματα
Ιστορικά, υπήρξαν αρκετές αξιοσημείωτες προσωπικότητες που αποτέλεσαν παραδείγματα εταιρικών ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών.
«Αυτή η έρευνα αμφισβήτητα έρχεται προς επίρρωση των επικριτών του σύγχρονου καπιταλισμού, απεικονίζοντας τα χαρακτηριστικά, τη συμπεριφορά και τα αποτελέσματα ενός από τους πιο διαβόητους επιχειρηματικούς ηγέτες του 20ου αιώνα», γράφει ο ερευνητής, αναφερόμενος στον διαβόητο απατεώνα Μπέρναρντ Λόρενς Μάντοφ, που διετέλεσε πρόεδρος της εταιρείας που διαχειρίζεται τον Nasdaq και υπήρξε ο εγκέφαλος του μεγαλύτερου σχεδίου Ponzi («πυραμίδα» επενδυτών) στην ιστορία, που εξαπάτησε χιλιάδες επενδυτές και είναι γνωστό ως «σκάνδαλο Μάντοφ».
Αξιολογώντας τον Μάντοφ, «φαίνεται να ενσαρκώνει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, όλα τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά της ψυχοπάθειας» που αναφέρονται στις αξιολογήσεις «εκτός από πολλά άλλα», γράφει ο Boddy.
Ο Μπέρνι Μάντοφ είναι πάντα το «υπόδειγμα» για τη διερεύνηση δυνητικών εταιρικών ψυχοπαθών. Και πράγματι, σημείωσε υψηλή βαθμολογία και στα δύο μοντέλα της ψυχοπάθειας που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτήν την έρευνα. Επιπλέον, όπως και άλλοι πιθανοί εταιρικοί ψυχοπαθείς όπως ο βρετανός μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης Robert Maxwell, ο συνιδρυτής της WorldCom Bernard Ebbers, ο πρώην CEO της Sunbeam, Albert Dunlap, και ο ιδρυτής CEO και πρόεδρος της Enron, Ken Lay, συνδέθηκαν με εταιρική αποτυχία και απάτη.
«Οι εταιρείες που διοικούνται από εταιρικούς ψυχοπαθείς όπως ο όμιλος Maxwell’s Mirror, η Lay’s Enron, η Dunlap’s Sunbeam, η Ebbers’s WorldCom και η επενδυτική εταιρεία του Μάντοφ, τελικά αποτυγχάνουν ή/και χρεοκοπούν», συμπεραίνεται από την έρευνα.
Συστάσεις και συμπεράσματα
Ο εταιρικός κόσμος, ιδιαίτερα ο ισχυρός χρηματοπιστωτικός τομέας, πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση έναντι αυτών των ατόμων.
Οι παρορμητικές και φιλάργυρες συμπεριφορές τους μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο οργανισμούς αλλά και ολόκληρα οικονομικά συστήματα.
Ως εκ τούτου, η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων είναι υψίστης σημασίας. Οι ερευνητές για θέματα αγοράς και επιχειρήσεων θα μπορούσαν να συμβάλουν στον εντοπισμό της επιχειρηματικής ηγεσίας που δεν είναι αδίστακτη, που είναι κοινωνικά υπεύθυνη, μη τοξική (δηλαδή, μη ψυχοπαθής) και να προσφέρουν αυτές τις πληροφορίες σε καταναλωτές, συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλες εταιρείες επενδύσεων για να τους βοηθήσουν να λάβουν αποφάσεις έχοντας καλύτερη ενημέρωση, επισημαίνει ο ίδιος.
Αυτή η καινοτόμος γνώση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μελλοντικούς ερευνητές χρηματοπιστωτικών αγορών για να διερευνήσουν περαιτέρω τον ρόλο της προσωπικότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές.