Μερικές ημέρες μετά την ανακοίνωση των πρώτων κρουσμάτων κορονοϊού στην Ελλάδα και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 2020, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι περισσότερες επιχειρήσεις έκλεισαν, με αποτέλεσμα δάσκαλοι, καθηγητές και εργαζόμενοι να υιοθετήσουν τις μεθόδους τηλεργασίας και τηλεκπαίδευσης από το σπίτι.
Μετά από έναν ή δύο μήνες σε καραντίνα και δουλειά εξ αποστάσεως, πολλοί εργαζόμενοι επέστρεψαν στα γραφεία τους, συναντώντας μια άλλη καθημερινότητα. Ο αριθμός των ατόμων είναι μικρότερος από το συνηθισμένο, η διαρρύθμιση του χώρου διαφορετική ώστε να διατηρούνται οι αποστάσεις και να παραμένουν οι υπάλληλοι ασφαλείς. Η συχνή χρήση του αντισηπτικού, ο χαιρετισμός με τους αγκώνες αντί χειραψίας και οι μάσκες αποτελούν την νέα μας ρουτίνα. Η επιστροφή στο γραφείο μετά την πανδημία για πολλούς είναι δύσκολη, καθώς εκτός από τον φόβο για μετάδοση της ασθένειας, αρκετοί αντιμετωπίζουν άγχος όσον αφορά την προσαρμογή και την επόμενη ημέρα στα εργασιακά, γενικότερα.
Πώς θα εξασφαλίσουμε μια πιο ομαλή μετάβαση από την καραντίνα στον εργασιακό χώρο; Η HuffPost επικοινώνησε με την εργασιακή ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια, executive career coach και ιδρύτρια του κέντρου Συμβουλευτικής, Mentoring και Εκπαίδευσης Be Yourself, κα Ελισάβετ Γεωργίου για την ψυχολογική προετοιμασία συνέχειας της εργασίας από το γραφείο, την επικοινωνία των ψυχικών διαταραχών στον εργοδότη και τους συναδέλφους, καθώς και την ανάκτηση της παραγωγικότητας που ενδεχομένως να έχουμε χάσει.
- Πολλοί εργαζόμενοι έχουν ήδη επιστρέψει στα γραφεία και καταστήματα μετά από κάποιο χρονικό διάστημα σε εξ αποστάσεως εργασία, ενώ άλλοι θα επιστρέψουν σύντομα. Πώς θα προετοιμαστούμε ψυχολογικά για μια πιο ομαλή μετάβαση της καθημερινότητας στο εργασιακό περιβάλλον;
«Είναι γεγονός ότι μετά από δυο μήνες μεγάλων αλλαγών στον τρόπο εργασίας επανερχόμαστε στην μετα-κανονικότητα γιατί τίποτα δεν είναι το ίδιο ούτε καν εμείς. Ξαφνικά και αναπάντεχα οι εργασιακές συνθήκες διαφοροποιήθηκαν και αυτό επηρέασε τον καθένα σε βαθμό ανάλογο των εργασιακών και προσωπικών θεμάτων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει. Τώρα επιστρέφουμε με νέα δεδομένα και κανονισμούς σε μια κατάσταση που πιθανά να ανατραπεί τους επόμενους μήνες με ένα δεύτερο κύμα. Κατά συνέπεια η ψυχολογική κατάσταση των εργαζομένων είναι ευάλωτη και χρειάζεται να δώσουμε έμφαση στην ψυχική τους ενδυνάμωση. Αυτό μπορεί να γίνει σε τρεις άξονες. Σε ατομικό επίπεδο, σε επίπεδο ομάδας και στο σύνολο της εταιρείας/οργανισμού.
Σε ατομικό επίπεδο η στήριξη στη διαχείριση της κατάστασης είναι σημαντική. Τα άτομα πρέπει να ενεργοποιήσουν το υποστηρικτικό τους πλαίσιο (συνάδελφοι, φίλοι, συγγενείς) και να μοιραστούν τους φόβους αλλά και τα πρακτικά θέματα που αντιμετωπίζουν. Πιθανά να χρειαστεί η συνεργασία με ειδικό εάν παρατηρήσουν ότι η λειτουργικότητά τους έχει μειωθεί και εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψής ή/και κρίσεις πανικού.
Στο εργασιακό περιβάλλον, οι εργαζόμενοι χρειάζεται να έρθουν πάλι σε επαφή με τους συναδέλφους τους και να ενισχυθεί η αίσθηση του ανήκειν σε μια ομάδα/επιχείρηση. Κάποιες κοινές δραστηριότητες και μια δράση που μπορούν να μοιραστούν με προσωπική επαφή και όχι πίσω από τις κάμερες, θα τους βοηθήσει και θα αποτελέσει αφορμή για εκτόνωση αλλά και επανασύνδεση. Η εργασία από απόσταση ήρθε για κάποιους ξαφνικά και το σίγουρο είναι ότι θα μείνει, αρκεί να τη χρησιμοποιήσουμε ως μέσο για να γίνουμε αποτελεσματικότεροι και όχι ως μέσο απομόνωσης και αποξένωσης. Ο προϊστάμενος κάθε τμήματος θα μπορούσε να κάνει μια ομαδική συνάντηση για να μιλήσουν για την εμπειρία τους και τι καινούργιο θα ήθελαν να προσθέσουν στον τρόπο εργασίας τους από όσα έμαθαν/χρησιμοποίησαν κατά την περίοδο της καραντίνας.
Αρκετές εταιρείες, αυτό το διάστημα, συνεργάστηκαν με ψυχολόγους για την ενδυνάμωση των εργαζομένων τους και αυτό σύμφωνα με έρευνες αξιολογήθηκε πολύ θετικά από τους εργαζόμενους».
“Στο εργασιακό περιβάλλον η επικοινωνία με τους συναδέλφους και τον προϊστάμενο είναι σημαντική”
- Πώς θα επικοινωνήσουμε καλύτερα στον εργοδότη και τους συναδέλφους, το άγχος ή κάποια άλλη ψυχική διαταραχή που μας έχει προκαλέσει ο εγκλεισμός στο σπίτι ή η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα και που έχει ως συνέπεια την έλλειψη συγκέντρωσης στην δουλειά;
«Αρχικά, είναι σημαντικό να αποδεχθεί ο καθένας τι πραγματικά του συμβαίνει και πως βιώνει την κατάσταση. Σε πρώτη φάση καλό είναι να το μοιραστεί με άτομα που νιώθει εμπιστοσύνη και που σέβεται την άποψή τους. Στη συνέχεια, ανάλογα με το βαθμό της δυσλειτουργίας που βιώνει το άτομο σε σχέση με την έλλειψη συγκέντρωσης, την αύξηση της επιθετικότητας, της ευερεθιστότητας αλλά και της απάθειας, μπορεί να αναζητήσει βοήθεια. Μια επιλογή είναι η Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 του ΕΟΔΥ για τον κορονοϊό αλλά και άλλες τηλεφωνικές γραμμές που παρέχουν δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη. Χρειάζεται το άτομο να δράσει άμεσα γιατί με την πάροδο του χρόνου τα συμπτώματα μπορούν να ενταθούν. Στο εργασιακό περιβάλλον η επικοινωνία με τους συναδέλφους και τον προϊστάμενο είναι σημαντική για να νιώσει το άτομο και πάλι ως μέλος της ομάδας αλλά και για να κατανοήσει ότι οι περισσότεροι συνάδελφοί του βιώνουν κοινά συναισθήματα λόγω της κατάστασης απλά μπορεί να τα εκδηλώνουν με διαφορετικό τρόπο. Αν αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα μπορεί να απευθυνθεί, εκτός από τον άμεσο προϊστάμενο του, στο γιατρό εργασίας ή τον υπεύθυνο ανθρώπινου δυναμικού όπου υπάρχει».
- Σε περίπτωση που έχουμε χάσει την διάθεση και το κίνητρο για να εργαστούμε, ποια είναι τα βήματα που θα μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε – έστω σε έναν σημαντικό βαθμό – την παραγωγικότητα που χάσαμε;
«Το μεγαλύτερο κίνητρο είναι να βρούμε νόημα σε ό,τι κάνουμε. Είναι πολύ βασικό να ξαναβρούμε ή να ανακαλύψουμε πράγματα που μας ευχαριστούν και μας κάνουν να νιώθουμε ικανοποίηση στην εργασία μας. Σίγουρα είναι δύσκολες οι συνθήκες και πολλές οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο καθένας μας. ΄Οσο πιο πολύ φροντίσουμε τον εαυτό μας, με καλή διατροφή, ξεκούραση και άσκηση θα επανέλθει η καλή μας διάθεση και όρεξη για δουλειά. Φροντίδα του εαυτού μας, παρέα με φίλους και θετικούς ανθρώπους, εναλλαγή εικόνων και οργάνωση της εργασίας μας θα μας βοηθήσουν να γίνουμε πάλι δημιουργικοί και παραγωγικοί. Βέβαια, για όσους ανέβαλαν μια απόφαση για αλλαγή εργασίας ή επαναπροσδιορισμό των επαγγελματικών τους στόχων αυτή η περίοδος είναι μια πολύ καλή ευκαιρία. Με πολλούς πελάτες μου συζητάμε αυτό το διάστημα θέματα αλλαγής καριέρας και αναπροσαρμογή προσωπικών και επαγγελματικών στόχων και φυσικά η αιτία δεν είναι η πανδημία αλλά σίγουρα είναι μια καλή αφορμή».
- Τι πρέπει να κάνουμε ώστε να μην επιτρέψουμε το υπερβολικό άγχος να επηρεάσει την απόδοσή μας στην δουλειά;
«Η απόδοσή μας είναι συνάρτηση των γνώσεων, των ικανοτήτων και της θέλησής μας. Το άγχος επηρεάζει και τις τρεις παραμέτρους γιατί δεν μας βοηθά ούτε στη βελτίωση των γνώσεων και των ικανοτήτων μας αλλά ούτε και στην κινητοποίησή μας. Συχνά είναι μια απροσδιόριστη κατάσταση που μας αποσυντονίζει. Όταν προσδιορίσουμε τι ακριβώς μας αγχώνει τότε θα είμαστε και πιο έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε. Επίσης, η εστίαση στο εδώ και τώρα μας βοηθά να διαχειριστούμε τα θέματα που μας απασχολούν σε αντίθεση με τις αναμνήσεις του παρελθόντος για πράγματα που δεν αλλάζουν ή τους φόβους για το μέλλον για συνθήκες που δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Το υπερβολικό άγχος στην έντασή του συχνά μας ακινητοποιεί στις δράσεις και στις αποφάσεις καθώς και όταν αυτό γίνεται μακροχρόνιο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ασθένειες ή στο σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout). Από την εμπειρία μου το τελευταίο διάστημα τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι φόβος, θλίψη και απογοήτευση.
Πολλά ερωτηματικά και δυσκολίες στη διαχείριση της καθημερινότητας οδηγούν σε απώλεια αίσθησης ελέγχου και συχνά σε κρίσεις πανικού. Η συναισθηματική στήριξη και ενδυνάμωση γίνεται με την αξιοποίηση των νέων δεδομένων μέσα από μια πιο θετική και αναπτυξιακή ματιά που μας βοηθά να δούμε ένα νέο ρόλο σε όσα συμβαίνουν και να βιώσουμε θετικά συναισθήματα εκτιμώντας τις απλές καθημερινές καταστάσεις, τις αξίες και τα ταλέντα που έχει ο καθένας μας».
Η κα Γεωργίου, εξειδικεύεται στην προώθηση της Ψυχικής Υγείας και του Ευ Ζην σε επιχειρήσεις και άτομα καθώς και στη διαχείριση επαγγελματικών & προσωπικών κρίσεων και μεταβάσεων (απόλυση, πένθος, διαζύγιο, ασθένεια, burnout). Επικεντρώνεται, στην ευεξία, την ψυχική ανθεκτικότητα, την αυτογνωσία, τη διαχείριση του στρες και των συγκρούσεων.
Διαθέτει εμπειρία 20 ετών ως σύμβουλος σε μεγάλες πολυεθνικές και ελληνικές εταιρείες σε θέματα ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα, δουλεύει ως ψυχοθεραπεύτρια.
Το 2010, ίδρυσε το Κέντρο Be Yourself (www.be-yourself.gr) όπου παρέχει υπηρεσίες Συμβουλευτικής, Coaching, Mentoring, Εκπαίδευσης και Ψυχοθεραπείας, ατομικά ή ομαδικά, σε ιδιώτες, επιχειρήσεις, MKO και εκπαιδευτικούς οργανισμούς.
Κατέχει Πτυχίο Ψυχολογίας (Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Μεταπτυχιακό Οργανωτικής & Οικονομικής Ψυχολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Δίπλωμα Personal & Executive Positivity Coaching (Positivity Coaching Academy), 4ετή εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία Gestalt (Gestalt Foundation) και πιστοποίηση Εκπαιδευτή Ενηλίκων (ΕΟΠΠΕΠ).