Ένα από τα δεκάδες πρακτικά ζητήματα που έχουν ανακύψει στην νέα καθημερινότητα μας εν μέσω της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού είναι και η χρήση της επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας για το σούπερ μάρκετ και τις λαϊκές αγορές (καθώς τα καταστήματα λιανικής παραμένουν κλειστά, οι αγορές μας περιορίζονται στην προμήθεια τροφίμων).
Η χρήση της πλαστικής τσάντας μετά και την επιβολή του ειδικού τέλους στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2018, κατέγραψε σύμφωνα με στοιχεία του 2019, πτώση της τάξης άνω του 98%, καθώς οι καταναλωτές στράφηκαν -και με την προτροπή των σούπερ μάρκετ- στη χρήση τόσο της βιοδιασπώμενης πλαστικής σακούλας όσο και της επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας από πλαστικό ή ύφασμα.
Το ερώτημα συνεπώς που τίθεται αφορά τις ασφαλείς επιλογές μας στην περίπτωση κατά την οποία κάνουμε οι ίδιοι τις αγορές μας από το σούπερ μάρκετ και δεν ζητάμε παράδοση κατ’ οίκον.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αμερικανικής αλυσίδας παντοπωλείων στο Πόρτλαντ του Όρεγκον Green Zebra, που λειτουργεί με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Ενώ μέχρι πρόσφατα, ενθάρρυνε τους πελάτες της να φέρνουν μαζί τους επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες, εν μέσω πανδημίας άλλαξε τακτική και τους προσφέρει σακούλες από ανακυκλώσιμο χαρτί. Πώς αιτιολογείται η απόφαση αυτή; Όπως εξηγεί στην αμερικανική έκδοση της HuffPost, η ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος Λίζα Σέντλαρ «ακόμη και στις καλές μέρες, οι επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες είναι εν δυνάμει ανθυγιεινές καθώς οι περισσότεροι καταναλωτές δεν τις πλένουν με σαπούνι και νερό μετά από κάθε χρήση, όπως θα έπρεπε. Κατά τη διάρκεια της πρωτοφανούς αυτής κρίσης, η προστασία της δημόσιας υγείας είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, οπότε δεν ήταν δύσκολη η απόφαση να απαγορεύσουμε τη χρήση της επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας». Και δεν είναι η μόνη που έχει ασχοληθεί με το θέμα. Οι κυβερνήτες της Μασαχουσέτης, του Ιλινόις και του Μέιν προχώρησαν σε προσωρινή απαγόρευση της χρήσης επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας, σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τόσο τους καταναλωτές όσο και τους υπαλλήλους από την εξάπλωση του ιού.
Η Μάριον Νάσλ, καθηγήτρια Μελέτης Τροφίμων, Διατροφής και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, υποστηρίζει ότι είναι μία πρακτική λογική. «Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου στην περίπτωση του COVID-19 είναι να βρεθούμε σε απόσταση αναπνοής από κάποιον που είναι φορέας του ιού. Και ο αμέσως μεγαλύτερος, να έρθουμε σε επαφή με επιφάνεια την οποία έχει αγγίξει φορέας. Σε αυτή την περίπτωση, ο κίνδυνος θεωρητικά είναι διπλός και αμφίδρομος. Ο υπάλληλος του σούπερ μάρκετ και του παντοπωλείου διατρέχει τον κίνδυνο να μολυνθεί από την τσάντα μας και επιπλέον, να μεταφέρει με τη σειρά του τον ιό σε άλλους. Κι εμείς ως καταναλωτές, κινδυνεύουμε να μολυνθούμε εάν ο ταμίας είναι φορέας και αγγίξει την τσάντα την οποία θα φέρουμε στο σπίτι».
Μέχρι στιγμής, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ δεν έχει εκδώσει οδηγίες για τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες. Στις περισσότερες Πολιτείες η απόφαση εναπόκειται στα ίδια τα καταστήματα. Για παράδειγμα, στα καταστήματα άλλης αλυσίδας, της Trader Joe’s, οι πελάτες εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να φέρουν τσάντες από το σπίτι, υπό την προϋπόθεση ότι τακτοποιούν οι ίδιοι τα ψώνια τους και όχι οι υπάλληλοι.
Στις ΗΠΑ υπάρχουν ωστόσο και περιπτώσεις όπου η απαγόρευση επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας δεν είναι εφικτή, καθώς ορισμένες αλυσίδες έχουν έλλειψη σε χάρτινες σακούλες.
Η μελέτη για τα βακτήρια και τους ιούς στις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες σε ποσοστό άνω του 50% φέρουν μεγάλες ποσότητες βακτηρίων, ακόμη και Ε- Coli (βακτήριο που ζει στο γαστρεντερικό σύστημα του ανθρώπου και των ζώων). Ο ειδικός για την ασφάλεια τροφίμων, Τζεφ Νέλκεν, δήλωσε ότι για να είναι ασφαλείς οι επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες που παίρνουμε στο σούπερ μάρκετ πρέπει να καθαρίζονται κάθε φορά που χρησιμοποιούνται. Στην πανδημία αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό. Και ευτυχώς, όπως είπε, είναι πολύ εύκολο.
Καθαρισμός: Οι 4 τρόποι
Κατ’ αρχάς μπορούμε να καθαρίσουμε τις τσάντες μας επισταμένα με τα απολυμαντικά υγρά μαντηλάκια. Προσοχή, τα μαντηλάκια πρέπει να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλες.
Εάν δεν έχουμε απολυμαντικά υγρά μαντηλάκια, μπορούμε να παρασκευάσουμε το δικό μας σπιτικό απολυμαντικό. Η αναλογία είναι 4 κουταλάκια του γλυκού λευκαντικό για κάθε 4 φλυτζάνια νερό. Μπορούμε να βάλουμε το σκεύασμα σε μία φιάλη ψεκασμού, να το ανακινήσουμε, να ψεκάσουμε την τσάντα και να τη σκουπίσουμε με μία πετσέτα. Το μείγμα αυτό -πρέπει να παρασκευάζουμε καινούργιο σε καθημερινή βάση- μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τον καθαρισμό επιφανειών στο σπίτι. Καθαρίζει πλαστικές και υφασμάτινες τσάντες, αλλά εάν το λευκαντικό περιέχει χλωρίνη, ενδέχεται να αποχρωματίσει το ύφασμα.
Εάν δεν έχουμε λευκαντικό, μία άλλη επιλογή είναι το υπεροξείδιο του υδρογόνου, κοινώς το οξυζενέ (διατίθεται στα σούπερ μάρκετ). Εξαιτίας των οξειδωτικών του ιδιοτήτων, το υπεροξείδιο του υδρογόνου χρησιμοποιείται συχνά ως λευκαντικό ή απολυμαντικό μέσο. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ είναι ένα σταθερό και αποτελεσματικό απολυμαντικό έναντι μιας ευρείας γκάμας μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των βακτηρίων και των ιών, όταν χρησιμοποιείται σε σκληρές, μη πορώδεις επιφάνειες. Συνήθως πωλείται σε υγρά διαλύματα (σε συγκεντρώσεις 3%) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έχει απευθείας από τη φιάλη. Δεν συνίσταται για υφάσματα, ενώ η χρήση γαντιών θεωρείται απαραίτητη.
Βεβαίως, υπάρχει και η δυνατότητα να πλύνετε τις τσάντες στο πλυντήριο, ακολουθώντας τις οδηγίες της ετικέτας ως προς τη θερμοκρασία και προσθέτοντας και λευκαντικό για περισσότερη ασφάλεια.
Με πληροφορίες από την αμερικανική έκδοση της HuffPost