Μόλις έχουμε ολοκληρώσει και τις δυο δόσεις του εμβολίου - και θεωρούμαστε πλήρως εμβολιασμένοι - τι συμβαίνει στην συνέχεια; Πόσο επικίνδυνοι είμαστε για τους άλλους; Και πόσο ρισκάρουμε ακόμα να κολλήσουμε τον ιό;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε μόλις κάνουμε την δεύτερη δόση είναι ότι εξακολουθούμε να μην είμαστε πλήρως προστατευμένοι. Οι άνθρωποι θεωρούνται πλήρως εμβολιασμένοι δύο έως τρεις εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση τους, καθώς απαιτείται χρόνος για να υπάρξει προστασία από το εμβόλιο. Ακόμα και τότε, μπορούμε να προσβληθούμε από Covid-19, αλλά τα συμπτώματα θα πρέπει να είναι λιγότερο σοβαρά - ίσως να προσληφθούμε και να μην το γνωρίζουμε (σημαίνει ότι είμαστε ασυμπτωματικοί).
Ο τρόπος για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης κορονοϊού από όλους είναι να σπάσουμε τις αλυσίδες μετάδοσης και να μειώσουμε τον αριθμό των περιπτώσεων, λέει ο ο αναπληρωτής επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών της Αγγλίας, καθηγητής Τζόναθαν Βαν Ταμ. Αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη την επίδραση των εμβολίων στη μετάδοση του ιού. Ενώ μελέτες δείχνουν ότι τα εμβόλια μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση σε κάποιο βαθμό, δεν είναι απολύτως σαφές πόσο.
«Ακόμη και μετά τη λήψη και των δύο δόσεων του εμβολίου, μπορεί να συνεχίσουμε να ”κολλάμε” τον Covid σε κάποιον άλλο και οι αλυσίδες μετάδοσης θα συνεχιστούν στη συνέχεια», εξήγησε ο καθηγητής Βαν Ταμ στις αρχές του τρέχοντος έτους.
Εάν οι άνθρωποι συνεχίσουν τις δουλειές τους όπως έκαναν πριν από την περίοδο του Covid, (αυτό) θα μπορούσε να είναι προβληματικό για εκείνους που δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί, εκείνους που έχουν πάρει μόνο μία δόση ή για τα άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα. Στην τελευταία ομάδα, πιστεύεται ότι ο εμβολιασμός για τον Covid παρέχει χαμηλότερο επίπεδο προστασίας.
Ο κίνδυνος σύλληψης και εξάπλωσης του Covid μετά τον εμβολιασμό θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, λέει ο καθηγητής Πολ Χάντερ της Ιατρικής Σχολής Νόργουιτς στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας. Αυτοί περιλαμβάνουν: πόση μόλυνση κυκλοφορεί στην κοινότητα, πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο που κάναμε, πόσο διαρκεί η ανοσία μετά τον εμβολιασμό και ποιο ποσοστό των λοιμώξεων είναι νέες παραλλαγές...
«Εάν υπάρχει μια αύξηση των λοιμώξεων στην κοινότητά μας, τότε ακόμα κι αν έχουμε εμβολιαστεί, διατρέχουμε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο από ό, τι αν οι αριθμοί των περιπτώσεων ήταν χαμηλοί», λέει ο καθηγητής Χάντερ.
Διαφορετικά εμβόλια έχουν διαφορετικά ποσοστά αποτελεσματικότητας, αλλά όλα έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τη σοβαρότητα της νόσου, τη νοσηλεία και τους θανάτους, κάτι που είναι καλή είδηση. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου Pfizer είναι τουλάχιστον 97% στην πρόληψη συμπτωματικών νόσων, σοβαρών / κρίσιμων νόσων και θανάτου, ενώ το εμβόλιο AstraZeneca έχει βρεθεί ότι είναι 76% αποτελεσματικό στην πρόληψη του ιού.
Το εμβόλιο της Moderna έχει αποτελεσματικότητα εμβολίου 94,5%, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να προστατεύεται από περίπου εννέα στις 10 περιπτώσεις Covid-19. Όλα τα εμβόλια απαιτούν δύο δόσεις για μέγιστη προστασία.
Η αποτελεσματικότητα τέτοιων εμβολίων θα ποικίλλει ανάλογα με τις παραλλαγές του ιού της Βραζιλίας και της Νότιας Αφρικής...
Τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το εμβόλιο Pfizer παράγει μια ανοσοαπόκριση «εκτός κλίμακας» που είναι πιθανό να προστατεύσει από τη βραζιλιάνικη παραλλαγή του Covid-19. Προτείνει επίσης ότι οι άνθρωποι είναι πιθανό να προστατεύονται από τις παραλλαγές Wuhan και Kent μετά από δύο δόσεις του εμβολίου. Άλλα στοιχεία από την Pfizer δείχνουν ότι το εμβόλιο είναι 100% αποτελεσματικό στην πρόληψη των περιπτώσεων Covid-19 στη Νότια Αφρική, από τις οποίες προέρχεται η άλλη παραλλαγή του ιού.
Αλλά το εμβόλιο AstraZeneca έχει λιγότερο εντυπωσιακά αποτελέσματα. Μία μελέτη δείχνει ότι είχε μόλις 10% αποτελεσματικότητα έναντι της νοτιοαφρικανικής παραλλαγής. Υπάρχουν φήμες, ωστόσο, ότι το εμβόλο μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα ενάντια στην παραλλαγή της Βραζιλίας.
Όπως όλα τα φάρμακα, κανένα εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό κατά του Covid-19, επομένως οι άνθρωποι συμβουλεύονται να εξακολουθούν να λαμβάνουν προφυλάξεις για να αποφεύγουν τη μόλυνση και για την διατήρηση των κρουσμάτων σε χαμηλό επίπεδο. Ενώ μπορεί να είμαστε πρόθυμοι να αγκαλιάσουμε όλους τους συγγενείς μας και να κάνουμε πάρτι μέχρι τελικής πτώσης μετά από τα εμβόλια, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να ακολουθούμε την εθνική καθοδήγηση.
Αυτό σημαίνει τήρηση κοινωνικών αποστάσεων, μάσκα προσώπου, πλύσιμο χεριών προσεκτικά και συχνά, κι άνοιγμα παραθύρων για να μπαίνει καθαρός αέρας και να βελτιώνεται ο αερισμός - ειδικά όταν αρθούν οι περιορισμοί, που σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να κοινωνικοποιηθούν σε εσωτερικούς χώρους.
Ο καθηγητής Χάντερ ζητά προσοχή μετά από το εμβόλιο. «Παραμένει ο κίνδυνος περαιτέρω μόλυνσης και μετάδοσης με όλα τα εμβόλια», λέει.