Λάβα εκτοξεύεται 30 με 60 μέτρα στον αέρα καθώς το ηφαίστειο Μάουνα Λόα της Χαβάης, το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο του κόσμου, εκρήγνυται για πρώτη φορά εδώ και περίπου 40 χρόνια.
Προς το παρόν η λάβα δεν απειλεί σπίτια ή κοινότητες και δεν έχουν δοθεί εντολές εκκένωσης. Η λάβα ωστόσο θα μπορούσε να φτάσει κάποια στιγμή σε γειτονιές, καθώς ρέει προς τα κάτω, αν και θα χρειαζόταν μια εβδομάδα ή παραπάνω για να φτάσουν οι λιωμένοι βράχοι σε κατοικημένες περιοχές.
Το Μάουνα Λόα εκλύει διοξείδιο του θείου και άλλα ηφαιστειακά αέρια. Σχηματίζουν μια ηφαιστειακή «ομίχλη» όταν αναμειγνύονται με υδρατμούς, οξυγόνο και σκόνη στο φως του ήλιου. Ως αποτέλεσμα, τοπικοί αξιωματούχοι καλούν τους πολίτες να μειώσουν τη γυμναστική σε εξωτερικούς χώρους και γενικότερα δραστηριότητες που τους κάνουν να αναπνέουν βαριά.
Το Μάουνα Λόα εξερράγη τελευταία φορά το 1984. Το μικρότερο, πιο ενεργό γειτονικό ηφαίστειο, Κιλαουέα, εκρήγνυται συνεχόμενα για πάνω από έναν χρόνο από τον Σεπτέμβριο του 2021.
Πού βρίσκεται το Μάουνα Λόα
Το Μάουνα Λόα είναι ένα από πέντε ηφαίστεια που αποτελούν μαζί το Μεγάλο Νησί της Χαβάης, που είναι το πιο νότιο νησί στο αρχιπέλαγος. Δεν είναι το πιο ψηλό (ο τίτλος αυτός ανήκει στο Μάουνα Κέα) μα είναι το μεγαλύτερο και αποτελεί περίπου το ήμισυ της χερσαίας μάζας του νησιού.
Βρίσκεται βόρεια του Κιλοαουέα, που είναι γνωστό για την έκρηξη του 2018, η οποία κατέστρεψε 700 σπίτια και έστειλε ποταμούς λάβας σε φάρμες και στον ωκεανό. Το Μάουνα Λόα εξερράγη τελευταία φορά πριν από 38 χρόνια. Η παρούσα έκρηξη είναι η 34η από τότε που υπάρχουν γραπτά ιστορικά αρχεία, το 1843.
Το Μεγάλο Νησί είναι κυρίως αγροτικό και φιλοξενεί ράντσα με βοοειδή και φάρμες καφέ, μα έχει επίσης μερικές μικρές πόλεις, περιλαμβανομένου του Χίλο, με 45.000 κατοίκους. Βρίσκεται περίπου 320 χλμ νότια του νησιού της Χαβάης με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, Οάχου, όπου βρίσκονται η Χονολουλού και το Ουακίκι. Ο όγκος του Μάουνα Λόα υπολογίζεται πως είναι τουλάχιστον 75.000 κυβικά χλμ, κάτι που το καθιστά το μεγαλύτερο ηφαίστειο του κόσμου όταν μετράται από τον πυθμένα του ωκεανού ως την κορυφή του.
Από πού εκρήγνυται
Η έκρηξη άρχισε το βράδυ της Κυριακής στην κορυφή του μετά από μια σειρά μεγάλων σεισμών. Μετά εξαπλώθηκε σε τρύπες οι οποίες σχηματίστηκαν σε μια ζώνη όπου το βουνό χωρίζεται και ως εκ τούτου είναι ευκολότερο να αναδυθεί το μάγμα.
Οι τρύπες αυτές είναι στη βορειοανατολική πλευρά του βουνού και η λάβα που αναδύεται εκεί θα μπορούσε να πάει προς το Χίλο, που είναι στην ανατολική πλευρά του νησιού.
Ο Κεν Χον, επικεφαλής επιστήμονας στο Hawaiian Volcano Observatory, είπε ότι δεν περιμένει να σχηματιστούν επιπλέον τρύπες στη νοτιοδυτική ζώνη του ηφαιστείου κατά την έκρηξη αυτή. Αυτό σημαίνει πως οι κοινότητες στα δυτικά θα γλιτώσουν από τη λάβα.
Το Μάουνα Λόα επίσης εξερράγη από τα βορειοανατολικά το 1984. Η λάβα είχε πάει προς το Χίλο, μα σταμάτησε σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων. Κατά κανόνα η κάθε έκρηξη του ηφαιστείου διαρκεί μερικές εβδομάδες.
Τι κίνδυνοι υπάρχουν από την έκρηξή του
Λάβα: Οι λιωμένοι βράχοι θα μπορούσαν να καλύψουν σπίτια, αγροκτήματα ή γειτονιές, ανάλογα με το πού ρέουν. Ωστόσο η λάβα από τη βορειοανατολική ζώνη μάλλον θα χρειαστεί τουλάχιστον μια εβδομάδα για να πλησιάσει σε κατοικημένες περιοχές, αφήνοντας περιθώριο για εκκένωση.
Ηφαιστειακά αέρια: Το Μάουνα Λόα απελευθερώνει ηφαιστειακά αέρια, κυρίως διοξείδιο του θείου. Τα αέρια είναι παρόντα στις υψηλότερες συγκεντρώσεις τους στην περιοχή αμέσως γύρω από τον κρατήρα στην κορυφή ή στις τρύπες. Μα συνδυάζονται και με άλλα σωματίδια σχηματίζοντας «vog», που μπορεί να εξαπλωθεί στο Μεγάλο Νησί και να πάει και στα άλλα νησιά. Το «vog» μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στη μάτια, πονοκεφάλους και πόνους στον λαιμό. Επίσης μπορεί να στείλει στο νοσοκομείο άτομα με αναπνευστικά προβλήματα.
Σωματίδια γυαλιού: Όταν λάβα εκτοξεύεται και ψύχεται γρήγορα, σχηματίζει σωματίδια γυαλιού γνωστά ως «μαλλιά της Πέλε» και «δάκρυα της Πέλε» από τη θεά των ηφαιστείων της Χαβάης. Τα σωματίδια αυτά δεν απομακρύνονται πολύ από τις ηφαιστειακές τρύπες και δεν απειλούν πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο μπορούν να είναι κοφτερά.
Πόσο σημαντικές είναι οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου του Μάουνα Λόα
Το Μάουνα Λόα απελευθέρωνε περίπου 15.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα την ημέρα κατά την έκρηξη του 1984, σύμφωνα με δεδομένα του USGS. Επιστήμονες λένε πως οι εκπομπές όλων των ηφαιστείων της Γης μαζί αντιστοιχούν σε κάτω από το 1% του διοξειδίου του άνθρακα που παράγουν οι άνθρωποι κάθε χρόνο.
Με πληροφορίες από Associated Press