Αυτός ο χειμώνας είναι εδώ για να μας υπενθυμίσει ότι βρισκόμαστε ακόμα στη μέση μιας πανδημίας, παρόλο που ο κόσμος είναι (φαινομενικά) «κανονικός» γύρω μας.
Τα κρούσματα Covid αυξάνονται σε ολόκληρη τη χώρα (σ.σ. ΗΠΑ) καθώς αντιμετωπίζουμε μια νέα παραλλαγή, την XBB.1.5, η οποία λέγεται ότι είναι δυνητικά η πιο ανοσολογική παραλλαγή που έχουμε βιώσει — που σημαίνει ότι θα μολύνει πιο εύκολα τους ανθρώπους.
Αλλά πόσο πρέπει να ανησυχούμε εάν μολυνθήκαμε πρόσφατα από Covid; Είμαστε πιο προστατευμένοι; Δυστυχώς, δεν υπάρχει σαφής απάντηση – αλλά υπάρχουν μερικά σημεία που πρέπει να γνωρίζουμε, σύμφωνα με τους ειδικούς:
Το επίπεδο προστασίας που λαμβάνει κάποιος μετά από μόλυνση από Covid διαφέρει από άτομο σε άτομο
Το πόσο ακριβώς διαρκεί η προστασία μετά από μια λοίμωξη από την Covid δεν είναι κάτι που μπορεί να ισχύσει για όλους. Μερικοί παράγοντες καθιστούν αδύνατο να πούμε ακριβώς πόσο καιρό προστατευόμαστε από την επαναμόλυνση.
Νωρίτερα στην περίοδο της πανδημίας, οι ειδικοί θεωρούσαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν ένα «παράθυρο» ανοσίας περίπου 90 ημερών. Ωστόσο, σύμφωνα με τον δρ. Στιούαρτ Ρέι, καθηγητή ιατρικής και μολυσματικών ασθενειών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, υπήρξαν φορές που κάποιος έχει μολυνθεί ξανά λίγες εβδομάδες μετά την αρχική του ασθένεια και φορές που κάποιος προστατεύεται για μήνες. Με αυτές τις νέες, πιο μεταδοτικές, παραλλαγές δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουμε σε ποια κατηγορία ανήκουμε.
«Συχνά η ανοσία από προηγούμενη μόλυνση ή εμβολιασμό προστατεύει τους ανθρώπους από σοβαρές ασθένειες, αλλά μία από τις προκλήσεις σε αυτήν την πανδημία είναι ότι οι άνθρωποι διαφέρουν τόσο πολύ στις ανοσολογικές τους αντιδράσεις», λέει ο Ρέι. «Τόσο λόγω ονομαζόμενων ανοσοκατεσταλμένων καταστάσεων όσο και λόγω εξατομικευμένης παραλλαγής. Είναι πολύ δύσκολο να παρέχουμε γενικευμένη καθοδήγηση».
Αυτή η εξατομικευμένη παραλλαγή περιλαμβάνει το ιικό μας φορτίο (ή την ποσότητα του ιού στο σώμα μας) και την ανταπόκριση των αντισωμάτων μας στη μόλυνση, λέει η δρ. Τζόντι Γκεστ, αντιπρόεδρος του τμήματος επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Rollins στο Πανεπιστήμιο Emory.
Εάν «δεν είχαμε πολύ υψηλό ιικό φορτίο και τα αντισώματά μας δεν ανέβαιναν πραγματικά - πράγμα που θα σήμαινε ότι είχαμε μια πολύ ελαφριά μόλυνση την πρώτη φορά - το σώμα μας δεν πρόκειται να το ”θυμάται” επίσης», (άρα) διατρέχουμε αυξημένο κίνδυνο για επαναμόλυνση, αναφέρει η Γκεστ.
Αλλά μόνο και μόνο επειδή είχαμε μια ήπια λοίμωξη δεν σημαίνει ότι είχαμε χαμηλό ιικό φορτίο και ότι τα αντισώματά μας δεν αντέδρασαν. Μερικοί άνθρωποι - ειδικά εάν είναι πλήρως εμβολιασμένοι - εμφανίζουν ήπια συμπτώματα με υψηλότερο ιικό φορτίο. Αυτό καθιστά αδύνατο να προβλέψουμε πόσο καιρό είμαστε ασφαλείς από επαναμόλυνση.
Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι δεν έχουμε φυσική προστασία από νέες παραλλαγές
Σύμφωνα με την Γκεστ, τα άτομα δεν έχουν φυσική ανοσία έναντι νέων παραλλαγών λόγω του απλού γεγονότος ότι η νέα παραλλαγή δεν υπήρχε μέχρι πολύ πρόσφατα. Και, όταν έρχεται μια νέα παραλλαγή, οποιαδήποτε προστασία που υπάρχει από προηγούμενες λοιμώξεις Covid είναι άγνωστη.
Έτσι, εάν είχαμε νοσήσει από Covid πριν από μερικούς μήνες πριν επικρατήσει η XBB, μπορεί (τώρα) να μην έχουμε ανοσία απέναντί της.
«Μια παραλλαγή δεν μας προστατεύει απαραίτητα κι από την επόμενη παραλλαγή», λέει η Γκεστ. Όταν πρόκειται ειδικά για αυτήν τη νέα υποπαραλλαγή, «δεν γνωρίζουμε πλήρως πώς αποφεύγει τα αντισώματά μας αυτή τη στιγμή», συμπληρώνει η ίδια.
Οι παραλλαγές και οι υποπαραλλαγές είναι πιο μεταδοτικές καθώς εξελίσσονται, επομένως είναι λογικό να πιστεύουμε ότι η XBB.1.5 είναι πιο κολλητική και πιο ικανή να μολύνει ανθρώπους.
Ας θυμόμαστε ότι οι μολύνσεις από Covid έχουν κι άλλες επιδράσεις στην υγεία μας, επίσης
Αυτό μάλλον δεν χρειάζεται να ειπωθεί, αλλά δεν θέλουμε να μολυνθούμε εκ νέου από Covid -19 — ακόμα κι αν υπολογίζουμε ότι θα έχουμε μια ήπια μόλυνση.
«Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις συνδέονται με σημαντικές αυξήσεις στον κίνδυνο καρδιαγγειακής, ψυχικής υγείας και άλλων καταστάσεων», αναφέρει ο Ρέι. «Σε μελέτες, [υπάρχει] 30 έως 50% αύξηση του κινδύνου σε πολλές ηλικιακές ομάδες, επομένως οι άνθρωποι θα πρέπει να σκέφτονται δύο φορές για να κολλήσουν μια λοίμωξη απλά».
Συμπληρώνει, δε, ότι θα γνωρίζουμε τον πλήρη αντίκτυπο των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων Covid μόνο εκ των υστέρων μακροπρόθεσμα.
Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος του Covid μακράς διαρκείας και σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, από τον Ιούνιο του 2022, 1 στους 5 ενήλικες στις ΗΠΑ είχε Covid μακράς διαρκείας.
Εκτός από όλα αυτά, μια μόλυνση σημαίνει επίσης ότι θα μπορούσαμε να μεταδώσουμε τον ιό στα αγαπημένα μας πρόσωπα. Και αυτή η εξάπλωση του ιού είναι που προκαλεί την ανάπτυξη νέων παραλλαγών.
«Η XBB.1.5 εξελίχθηκε στις βορειοανατολικές ΗΠΑ πιθανότατα από παραλλαγές που ήρθαν από αλλού, και αν όλοι έκαναν λίγο περισσότερο για να προσπαθήσουν να περιορίσουν την εξάπλωση, μπορεί να είχαμε λιγότερες μολύνσεις, λιγότερη εξέλιξη και λιγότερες παραλλαγές που θα εμφανιστούν στο μέλλον», καταλήγει ο Ρέι. Και, αλήθεια, ποιος δεν το θέλει αυτό;
Ακόμα κι αν περάσαμε Covid πρόσφατα, ας παίρνουμε τα απαραίτητα μέτρα
Δυστυχώς, δεν υπάρχει καθορισμένο χρονοδιάγραμμα για το πόσο καιρό προστατευόμαστε από την Covid-19 μετά από μόλυνση. Επομένως, είναι σημαντικό να λαμβάνουμε προφυλάξεις, ώστε να μην αρρωστήσουμε ξανά και να θέσουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους σε κίνδυνο για επιπλοκές.
Θα πρέπει να ακολουθούμε τις οδηγίες δημόσιας υγείας για να είμαστε καλά — να φοράμε μάσκα σε εσωτερικούς χώρους, να πλένουμε τα χέρια μας για 20 δευτερόλεπτα, να μένουμε σπίτι εάν είμαστε άρρωστοι και κάνουμε εξετάσεις πριν δούμε άτομα υψηλού κινδύνου.
Ο εμβολιασμός είναι επίσης βασικός για τη μείωση του κινδύνου σοβαρής νόσου.
«Ποτέ δεν είναι αργά για να λάβουμε την πιο πρόσφατη αναμνηστική δόση που υπάρχει εκεί έξω και επίσης δεν είναι πολύ αργά να ξεκινήσουμε τη σειρά των εμβολίων μας – εξακολουθούν να είναι η καλύτερη μέθοδος προστασίας σας για την Covid-19», καταλήγει με την σειρά της κι η Γκεστ.
