Ίσως ξεκινάμε τη μέρα μας φεύγοντας από το κρεβάτι και πηγαίνοντας κατευθείαν στην κουζίνα για ένα φλιτζάνι καφέ. Ή ίσως κάνουμε διαλείπουσα νηστεία, οπότε έχουμε τη συνήθεια να πίνουμε μαύρο καφέ πριν φάμε οτιδήποτε άλλο.
Αλλά είναι κακό να πίνουμε το πρωινό μας αφέψημα πριν βάλουμε κάτι στο στομάχι μας; Ενώ πολλοί άνθρωποι πίνουν καφέ πριν το πρωινό χωρίς κανένα πρόβλημα, άλλοι έχουν αναφέρει αυξημένες γαστρεντερικές διαταραχές ή νευρικότητα αν δεν φάνε κάτι πρώτα.
«Ενώ η πρόσληψη καφέ και η ανταπόκριση του σώματος διαφέρουν από άτομο σε άτομο, μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην καφεΐνη, ίσως περισσότερο (όταν έχουν) άδειο στομάχι», δηλώνει στην HuffPost. η εγγεγραμμένη διαιτολόγος Αλίσα Ράμσεϊ, συγγραφέας του «Unapologetic Eating».
Η έρευνα που ασχολείται ειδικά με τις επιπτώσεις του καφέ με άδειο στομάχι είναι περιορισμένη. Και μια ισχυρή σχέση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και των προβλημάτων πέψης, γενικά, δεν έχει τεκμηριωθεί.
Τούτου λεχθέντος, είναι σημαντικό να ακούμε πώς ανταποκρίνεται το σώμα μας στον καφέ με άδειο στομάχι, καθώς όλοι ανεχόμαστε με διαφορετικό τρόπο αυτό τρώμε και πίνουμε. Εάν αισθανόμαστε καλά μετά, τότε δεν χρειάζεται να σταματήσουμε. Αλλά αν νιώθουμε δυσφορία, μπορεί να χρειαστεί να προσαρμόσουμε τις συνήθειές μας.
«Όσον αφορά τη διατροφή, δεν υπάρχει πραγματικά μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους», λέει η Στέφανι Σάσος, εγγεγραμμένη διαιτολόγος στο Ινστιτούτο Good Housekeeping. «Κανείς δεν ξέρει το σώμα μας καλύτερα από εμάς. Η ανοχή στον καφέ, και στην πραγματικότητα σε οποιοδήποτε άλλο ποτό ή φαγητό, είναι σε ένα μεγάλο βαθμό ατομικό ζήτημα».
Απευθυνθήκαμε σε ειδικούς για τα πιθανά μειονεκτήματα της κατανάλωσης καφέ με άδειο στομάχι και τι πρέπει να κάνουμε εάν προκαλεί δυσάρεστα συμπτώματα σε εμάς.
Αν έχουμε πεπτικά προβλήματα
Ο καφές διεγείρει την παραγωγή οξέος στο στομάχι, το οποίο μπορεί να είναι ερεθιστικό για μερικούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αντιμετωπίζουν καούρα και παλινδρόμηση. Για ορισμένα άτομα, η ενόχληση μπορεί να είναι πιο αισθητή με άδειο στομάχι. Αν αυτό ισχύει για εμάς, η εγγεγραμμένη διαιτολόγος Μάγια Φέλερ της Maya Feller Nutrition συνιστά να συνδυάσουμε το φλιτζάνι της χαράς μας με τροφές που ηρεμούν την οξύτητα του στομάχου.
«Αυτά περιλαμβάνουν ώριμες μπανάνες, πλιγούρι βρώμης, αυγά, μη εσπεριδοειδή και τοστ ολικής αλέσεως», λέει. «Προσοχή στα πρόσθετα σάκχαρα και τις συνθετικές κρέμες όταν απολαμβάνουμε τον καφέ μας, καθώς είναι γνωστοί παράγοντες που προκαλούν παλινδρόμηση και καούρα σε ορισμένα άτομα».
Ο καφές αυξάνει επίσης τις συσπάσεις των μυών στο παχύ έντερο, γι′ αυτό βοηθά μερικούς ανθρώπους να πάνε τουαλέτα. Ενώ πολλοί το θεωρούν όφελος, για μερικούς με προϋπάρχουσες γαστρεντερικές παθήσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή εκείνους που είναι επιρρεπείς σε διάρροια, θα μπορούσε να επιδεινώσει τα συμπτώματά τους. Η καφεΐνη, ένα διεγερτικό, θεωρείται ότι παίζει κάποιο ρόλο στην καθαρτική δράση του καφέ. Αλλά και άλλες ενώσεις στο ποτό είναι πιθανώς υπεύθυνες. Γι′ αυτό ακόμη και ένα ντεκαφεϊνέ ρόφημα μπορεί να αυξήσει την κινητικότητα του εντέρου. (Και το γάλα ή η κρέμα γάλακτος με τον καφέ μας θα μπορούσε να αναστατώσει το στομάχι μας εάν έχουμε ευαισθησία στα γαλακτοκομικά).
Ας γνωρίζουμε ότι το φαγητό διεγείρει επίσης το πεπτικό μας σύστημα. Έτσι, το να απολαύσουμε ένα γεύμα ή ένα σνακ με τον καφέ μας μπορεί να μην εξαλείψει την επιθυμία να τρέξετε στην τουαλέτα, όπως είπε ένας γαστρεντερολόγος στο Health.com. Ωστόσο, μπορεί να είναι καλό να αποφύγουμε να πίνουμε καφέ με οποιαδήποτε τρόφιμα τείνουν να προκαλούν τα συμπτώματα του γαστρεντερικού μας συστήματος.
Και πάλι, το κλειδί είναι να δώσουμε προσοχή στο πώς αισθανόμαστε. Εάν συνήθως αισθανόμαστε δυσφορία όταν πίνουμε καφέ με άδειο στομάχι και το να τρώμε κάτι μαζί δεν βοηθάει, τότε μπορεί να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να το περιορίσουμε.
«Συχνά, η δόση ή η ποσότητα έχει σημασία όσον αφορά τα τρόφιμα ή τα ποτά και τη γαστρεντερική ανοχή», λέει η Σάσος. «Μπορεί να ανεχτούμε ένα φλιτζάνι καφέ μια χαρά, αλλά τρία φλιτζάνια μπορεί να μας προκαλέσουν σοβαρή ενόχληση. Ας ακούσουμε το σώμα μας κι ας προσαρμοστούμε ανάλογα».
Εάν αντιμετωπίζετε νευρικότητα ή άγχος
Οι διεγερτικές επιδράσεις της καφεΐνης μπορεί να ενισχύσουν κοινά συμπτώματα άγχους, όπως νευρικότητα, ανησυχία, προβλήματα ύπνου και γρήγορους καρδιακούς παλμούς — ιδιαίτερα όταν καταναλώνονται σε μεγαλύτερες δόσεις. Τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές μπορεί να βιώσουν νευρικότητα από μικρότερες ποσότητες καφεΐνης από εκείνα που δεν είναι επιρρεπή στο άγχος. Έως και 0,4 γραμμάρια την ημέρα πιστεύεται ότι είναι ασφαλές για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες, αλλά τα άτομα με προβλήματα μπορεί να εμφανίσουν νευρικότητα από τα 0,2 γραμμάρια. Θα μείωνε, λοιπόν, κάτι απ′ αυτά το να φάμε κάτι μαζί με το πρώτο φλιτζάνι της χαράς;
Σύμφωνα με την Μέριλιν Κορνέλις – ερευνήτρια καφεΐνης και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα προληπτικής ιατρικής στο Northwestern University – ορισμένες επιστημονικές έρευνες υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση καθαρής καφεΐνης (δηλαδή όχι μέσω του καφέ) με το φαγητό «αυξάνει το χρόνο κατά τον οποίο η καφεΐνη φτάνει τα μέγιστα επίπεδα στο αίμα και επίσης μειώνει τη μέγιστη συγκέντρωση»...
Εάν αισθανόμαστε υπερβολικά νευρικοί μετά από αυτό το φλιτζάνι της χαράς, ας εξετάσουμε εάν ένα γεύμα ή ένα σνακ με το πρωινό μας ρόφημα (μπορεί να) κάνει τη διαφορά. Η πτώση του σακχάρου στο αίμα που βιώνουμε όταν δεν έχουμε φάει για αρκετό καιρό μπορεί επίσης να συμβάλει σε συναισθήματα άγχους.
Ισως επίσης να σκεφτούμε να μειώσουμε την πρόσληψη καφεΐνης. «Τα άτομα που είναι επιρρεπή στο άγχος που προκαλείται από την καφεΐνη μπορεί επομένως να ωφεληθούν με το να φάνε κάτι πρώτα, αλλά γιατί να μην επιδιώξουμε το ντεκαφεϊνέ ρόφημα ή τουλάχιστον να μειώσουμε την ποσότητα του καφέ που καταναλώνουμε;» λέει η Κορνέλις.
Αλλά (πάλι) είναι είναι πιθανό να τα συμπτώματά μας να μην έχουν τίποτα να κάνουν με τον καφέ
Ναι, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη οποιαδήποτε ενόχληση αισθανόμαστε μετά την κατανάλωση καφέ με ή χωρίς φαγητό — ή οτιδήποτε άλλο καταναλώνουμε ως προς αυτό το θέμα. Αλλά όπως τονίζει η Ράμσεϊ, μερικές φορές δεν είναι αυτό που τρώμε εκείνο που ευθύνεται για τα συμπτώματά μας.
«Ας ασχοληθούμε με αυτό που νιώθουμε – μπορεί να έχει να κάνει με το φαγητό, τον καφέ ή κάτι εντελώς άλλο», λέει. «Συμβουλή: Συχνά δεν έχει να κάνει τόσο με το φαγητό όσο με κάτι άλλο που συμβαίνει στη ζωή μας — όπως το άγχος ή ο ύπνος. Το να πειραματιστούμε με διαφορετικά τρόφιμα και να σημειώσουμε τα επίπεδα απόλαυσής μας και το πώς νιώθουμε κατά τη διάρκεια και μετά την κατανάλωσή τους, μπορεί να μας βοηθήσει να μάθουμε περισσότερα σχετικά με το τι λειτουργεί καλύτερα για εμάς».