Συνήθιζα να επαναλαμβάνω τη ρήση «μπρος στα κάλλη τι είναι ο πόνος» (και μερικές φορές το κάνω ακόμα για το σωστό ζευγάρι παπούτσια).
Ωστόσο, ξύπνησα απότομα πέρυσι, όταν ένιωσα έναν έντονο πόνο στο πόδι μου που δυσκόλευε το περπάτημά μου και είμαι ένα αρκετά δραστήριο άτομο στα 20 μου χρόνια.
Η γιατρός μου και εγώ καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα ήταν μάλλον ένα συγκεκριμένο ζευγάρι παπούτσια που μου αρέσει να φοράω - χαριτωμένα λευκά αθλητικά παπούτσια που δεν είναι αρκετά φαρδιά για τα πόδια μου όσο κι αν προσπαθώ να προσποιούμαι ότι είναι. Με παρότρυνε επίσης να μη φοράω τακούνια, λέγοντας ότι η ίδια δεν τα φορούσε ποτέ.
Αυτή η συζήτηση δημιούργησε ένα ερώτημα: Το να φοράω άβολα παπούτσια είναι πιο επιβλαβές από ό,τι είχα συνειδητοποιήσει;
«Το να φοράμε άβολα παπούτσια δεν είναι τόσο σοβαρό όσο μια καρδιακή προσβολή», δηλώνει η δρ Τζόντι Σονχάους, πιστοποιημένη ποδίατρος και ιδιοκτήτρια του Foot, Ankle and Leg Vein Center. «Ωστόσο, καθιστά πολύ επώδυνη την εμπειρία κατά τη διάρκεια της χρήσης του παπουτσιού και μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις».
Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να τα φορούν. Σύμφωνα με μια αφηγηματική ανασκόπηση στην επιθεώρηση Journal of Foot and Ankle Research, το 63-72% των ανθρώπων φορούν υποδήματα με λανθασμένο μέγεθος.
«Πολύ συχνά, βλέπω στο ιατρείο μου προβλήματα που προκύπτουν από κακή επιλογή υποδημάτων», δηλώνει ο δρ Ντάνιελ Γκέλερ, επικεφαλής ιατρός της Kane Footwear, αθλητικός ποδίατρος και χειρουργός ποδιών και αστραγάλου.
Όσον αφορά τους συγκεκριμένους κινδύνους, πολλοί παράγοντες μπορούν να παίξουν ρόλο, από τον τύπο των παπουτσιών μέχρι το πόσο καιρό και πόσο συχνά τα φοράμε.
Ας μπούμε στο θέμα.
Πόσο καιρό μπορούμε να φοράμε άβολα παπούτσια πριν αντιμετωπίσουμε προβλήματα;
Δυστυχώς, διατρέχουμε κινδύνους ακόμη και μετά από ένα βράδυ με άβολα παπούτσια, ειδικά αν κινούμαστε πολύ με αυτά.
Πιο συγκεκριμένα, η δρ Σονχάους δηλώνει ότι ακόμη και δύο ώρες περπάτημα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα, ενώ ο δρ Γκέλερ δίνεο παρόμοια απάντηση: «Έχω δει ασθενείς να αναπτύσσουν προβλήματα μετά από μία μόνο φορά».
Ο δρ Γκέλερ ανατρέχει στις περιπτώσεις ασθενών που ανέπτυξαν εξουθενωτικό πόνο στην κνήμη μετά από λίγα μόνο σύντομης διαρκείας τρεξίματα με το λάθος ζευγάρι παπούτσια.
Αλλά και πάλι, το χρονικό διάστημα που χρειάζεται για να προκληθεί ένας τραυματισμός εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.
«Τα χρόνια προβλήματα όπως οι κάλοι ή οι σφυροδακτυλία χρειάζονται συνήθως μήνες ή χρόνια επαναλαμβανόμενης καταπόνησης (για να προκύψουν), ενώ οι οξείες κακώσεις όπως τα κατάγματα λόγω καταπόνησης μπορεί να προκύψουν μετά από λίγες μόνο ημέρες υπερβολικής χρήσης κακών υποδημάτων, δηλώνει ο δρ. Γκρέγκορι Αλβάρεζ, ποδίατρος του Ankle and Foot Centers of America...
«Είμαστε όλοι διαφορετικοί και επιρρεπείς σε διαφορετικούς τραυματισμούς για διάφορους λόγους».
Στη συνέχεια, οι ποδίατροι εμβαθύνουν σε διάφορες παθήσεις των ποδιών και πότε μπορεί να τις αντιμετωπίσουμε.
Μακροχρόνιες παθήσεις που μπορεί να προκύψουν από τη χρήση λανθασμένων παπουτσιών.
Είναι σημαντικό να πούμε ότι είναι λιγότερο πιθανό να έχουμε σημαντικά προβλήματα βραχυπρόθεσμα (δηλαδή, μετά από μερικές ώρες). Αλλά και πάλι, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι συμβαίνει πιο συχνά, δηλαδή φουσκάλες, πληγές και πρήξιμο. Αυτός ο συνδυασμός συμπτωμάτων μάλλον δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη - ίσως έχουμε βιώσει ένα ή όλα αυτά αρκετές φορές στο παρελθόν. Είναι επίσης αρκετά παροδικά ζητήματα, σύμφωνα με τον δρ Γκέλερ.
Ωστόσο, η χρήση παπουτσιών που δεν ταιριάζουν ή δεν υποστηρίζουν το πόδι μας, είτε συχνά είτε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μπορεί να οδηγήσει σε πρόσθετους κινδύνους, ορισμένοι από τους οποίους είναι πιο σοβαροί.
«Μακροπρόθεσμα, το να φοράμε λάθος, κακώς προσαρμοσμένο παπούτσι συνήθως επιδεινώνει υποκείμενες παθήσεις που μπορεί να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις», δηλώνει η δρ Σονχάους.
Παρακάτω, η ίδια και άλλοι ποδίατροι μοιράζονται παραδείγματα που συνήθως αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου
Ένα ερεθισμένο «κότσι»
Το «κότσι» είναι μια μικρή παραμόρφωση όπου το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού μας προεξέχει. Το «κότσι» μπορεί να μην είναι επώδυνο στην αρχή, αλλά η μακροχρόνια χρήση άβολων παπουτσιών μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, πρήξιμο και πόνο στο «κότσι», λέει η Σόνχαους, ακόμη κι αν δεν ξαναφορέσουμε το ζευγάρι παπουτσιών που το προκάλεσε.
Πόνος σε άλλα μέρη του σώματός μας, όπως η πλάτη και τα γόνατα
Αυτό μπορεί επίσης να προκύψει από μια κακή βάση στην επιλογή παπουτσιών, δηλώνει ο δρ Γκέλερ.
«Η τοποθέτηση του ποδιού σε μη αποτελεσματική θέση για το περπάτημα επιβαρύνει το δέρμα, τους τένοντες, τα οστά και τις αρθρώσεις», εξηγεί περαιτέρω η δρ Σόνχαους.
Πελματιαία απονευρωσίτιδα
Εάν το παπούτσι μας δεν έχει στήριξη, λάστιχο ή σωστή εφαρμογή, κινδυνεύουμε από πελματιαία απονευρωσίτιδα, σύμφωνα με τον δρ Γκέλερ. Πρόκειται για μια συχνή πάθηση που προκαλεί πόνο στη φτέρνα, ο οποίος συνήθως αυξάνεται σταδιακά, αλλά μπορεί να είναι και ξαφνικός.
Σφυροδακτυλία
Οι σφυροδακτυλία, ή οι αρθρώσεις των δακτύλων των ποδιών που δείχνουν προς τα πάνω αντί να είναι επίπεδες, είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα των ποδιών. Οι θεραπείες στο σπίτι μπορούν να βοηθήσουν, αλλά σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Οι σφυροδακτυλία μπορεί να προκληθεί από παπούτσια που είναι πολύ στενά, μικρά ή ψηλά τακούνια, καθώς και από άλλες παθήσεις των ποδιών και της υγείας.
Αχίλλειος τενοντίτιδα
Εάν εμφανίσουμε τενοντίτιδα του Αχίλλειου τένοντα μπορεί να αισθανθούμε πόνο στο πίσω μέρος του ποδιού μας ή πάνω από τη φτέρνα μας, καθώς και ευαισθησία και δυσκαμψία.
Κάταγμα λόγω καταπόνησης
Αυτό μπορεί να προκύψει από το εκτεταμένο περπάτημα με παπούτσια που δεν έχουν αρκετή στήριξη, λέει η δρ Σονχάους. Και πάλι, αυτή η έλλειψη στήριξης ασκεί επιπλέον πίεση στα οστά και τις αρθρώσεις μας.
Νεύρωμα Morton
Το νεύρωμα Morton αποτελεί φλεγμονή του κοινού δακτυλικού νεύρου που βρίσκεται ανάμεσα στη βάση των δακτύλων των ποδιών. Αποτελεί συνήθης πάθηση τόσο σε αθλητές όσο και στον γενικό πληθυσμό. Ο όρος «νεύρωμα» είναι παραπλανητικός, διότι πρόκειται για διόγκωση από φλεγμονή του προσβεβλημένου νεύρου και όχι για όγκο...
«Τα παπούτσια είναι το θεμέλιο των καθημερινών μας δραστηριοτήτων, είτε πρόκειται για άσκηση και γυμναστική είτε για ενδυμασία που σχετίζεται με την εργασία και τη νυχτερινή ζωή», καταλήγει ο δρ Γκέλερ. «Αν τα πόδια μας πονάνε, αυτό σημαίνει ότι το σώμα μας κάτι θέλει να μας ”πει”».