Η Κρήτη αποτελεί έναν πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό, ο οποίος συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στα έσοδα της χώρας και βέβαια στο ΑΕΠ. Το 2019, όπως όλα δείχνουν, ο ελληνικός τουρισμός πηγαίνει για μείωση στις αφίξεις και απομένει να δούμε αν θα υπάρξει και μείωση στα έσοδα.
Οι περισσότεροι, από όσους ασχολούνται με τον τουρισμό, χαρακτηρίζουν αυτή τη μείωση ως «διόρθωση», επισημαίνοντας ότι μετά τα συνεχή ρεκόρ κάποια στιγμή θα επέλθει ισορροπία κι εκεί είναι που χρειάζονται επενδύσεις και στρατηγικός σχεδιασμός για την επόμενη μέρα.
Μιλήσαμε στην εκπομπή DRIVE & TRAVEL, που μεταδίδεται κάθε Σάββατο 8-10 το πρωί από τον SPORT 24 RADIO 103,3, με τον Στράτο Μπερέτη, πρόεδρο του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Πρακτορείων Ρεθύμνου, και μέλος του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας FedHATTA.
Κύριε Μπερέτη, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν να εξελίσσεται ομαλά η τουριστική κίνηση στην Κρήτη, παρά τη μείωση στα αεροδρόμια του Ηρακλείου και των Χανίων. Ποια είναι η άποψή σας;
Πραγματικά τα πρώτα στοιχεία που είχαμε τον χειμώνα, από tour operators και από μεμονωμένους πελάτες, σχετικά με τις προκρατήσεις, φαινόταν ότι έπειτα από ένα ράλι επταετίας για τον τουρισμό της Κρήτης, ότι θα είχαμε διόρθωση φέτος της τάξης του 10%. Όμως, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, που είναι και το πλέον ενδεικτικό για την τουριστική κίνηση, δείχνουν μείωση 3% κάτι που σημαίνει ότι η χρονιά θα κλείσει καλά. Το άνοιγμα των ανταγωνιστικών μεσογειακών προορισμών σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά και η ανελαστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος έναντι αγορών, όπως η Μεγάλη Βρετανία και η Ρωσία (λόγω της συναλλαγματικής ισοτιμίας με τα αντίστοιχα νομίσματα αυτών των χωρών σε σχέση με το ευρώ), είναι λόγοι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω μείωση.
Πως κυμαίνεται η πληρότητα στα ξενοδοχεία της Κρήτης;
Τους πρώτους μήνες παρουσιάστηκαν πολλές μονάδες με μειωμένες πληρότητες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν αυξηθεί οι κλίνες τα δύο τελευταία χρόνια στην Κρήτη. Το διάστημα 2017 – 2018 είχαμε 10.000 ξενοδοχειακές κλίνες και περίπου 2.000 διαμερίσματα. Όμως, για το 2019 παρόλο που δεν έχουμε ακόμα τα στατιστικά, θεωρώ ότι έχουμε επιπλέον πάνω από 4.000 κλίνες, χωρίς τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Αυτό συμβαίνει και με τα ξενοδοχεία της Αθήνας, όπου άνοιξαν πολλά τα τελευταία χρόνια…
Ναι, είναι ένα θέμα που πρέπει να το δούμε. Δεν μπορούμε να σταματήσουμε την οικοδομή. Αλλά από την άλλη πλευρά όταν έχουμε ένα προϊόν που δέχεται πιέσεις και λόγω ενός δυνατού νομίσματος, όπως είναι το ευρώ και λόγω ανταγωνισμού αλλά και θέματα που αντιμετωπίζουμε με κάποιες υποδομές, όπως τα αεροδρόμια της Κρήτης, που έχουν μεγάλα προβλήματα, ο Βόρειος Οδικός Αξονας της Κρήτης, το νερό και το ρεύμα ή ο βιολογικός καθαρισμός σε ορισμένες περιοχές που δεν αντέχει, η φέρουσα ικανότητα του προορισμού Κρήτη 10 Ιουλίου – 15 Σεπτεμβρίου, φθάνει στα όριά της, είναι κάτι που πρέπει να ανοίξουμε συζήτηση. Η προσφορά κλινών χωρίς να υπάρξει και αντίστοιχη ζήτηση, θα δημιουργήσει προβλήματα τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στο θέμα των τιμών. Νομίζω ότι πρέπει να το δούμε πιο σοβαρά, με ένα στρατηγικό σχεδιασμό.
Η Νέα Δημοκρατία, ως κυβέρνηση, μιλά για σχεδιασμό δεκαετίας. Αυτό είπε ο πρωθυπουργός πριν από λίγες ημέρες. Το ίδιο λένε και όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό…
Συμφωνώ μαζί σας και αν δούμε πως «κτίστηκε» ο τουρισμός στην Ελλάδα τη δεκαετία του 50 και του 60, έγινε με τριετή και πενταετή προγράμματα, πάντα στοχευμένα, τότε που δημιουργήθηκαν τα Ξενία και οι μαρίνες. Ακόμα και η γειτονική Τουρκία, την περασμένη δεκαετία είχε βγει στην έκθεση τουρισμού του Λονδίνου και αναζητούσε μάνατζερς για να κτίσει το τουριστικό της προϊόν, κατάφερε να πετύχει τον στόχο της, τα 35 εκατ. τουρισμό και να τα ξεπεράσει. Πάντως, ο εξορθολογισμός της φορολογικής επιβάρυνσης στις παρόδους δημιουργίας του ελληνικού τουριστικού πακέτου σε μια βάση ανταγωνιστική σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες υποδοχής τουριστών, αποτελεί ένα από τα πρώτα μελήματα στα κέντρα λήψης αποφάσεων και χάραξης της τουριστικής πολιτικής στην χώρα μας.
Στην Τουρκία βέβαια έχουν ρίξει τις τιμές, καλούν τους Ρώσους ακόμα και χωρίς ταυτότητα. Θέλουν να φέρουν τουρισμό με κάθε τρόπο…
Εννοείται ότι έχουν βρει τρόπους, με ένα νόμισμα που με τις υποτιμήσεις τους επιτρέπει να κάνουν αυτές τις κινήσεις. Αμφιβάλλει κανείς μας ότι η Αθήνα δεν θα μπορούσε να πιάσει τα νούμερα της Κωνσταντινούπολης; Είναι ένας εξαιρετικός προορισμός που διαθέτει τα πάντα.
Για να μιλήσουμε τώρα επιμέρους για την Κρήτη, ποιες περιοχές «τραβούν» τουριστικά;
Τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και ο Αγιος Νικόλαος. Το βόρειο τμήμα, αλλά και το νότιο, μπορεί να μην έχει τις υποδομές που απευθύνονται στον μαζικό τουρισμό, ωστόσο υπάρχει ενδιαφέρον και γίνονται επενδύσεις, όπως στον Πλακιά για παράδειγμα. Εκεί υπάρχουν αγροτουριστικές μονάδες και βίλες με μεγάλη σεζόν να ξέρετε. Δηλαδή ξεκινά από τέλη Μαρτίου μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Υπάρχει πελατολόγιο, όπως Ολλανδοί και Γερμανοί, που επιλέγει τη νότια Κρήτη. Μολονότι δεν έχει δρόμο η νότια πλευρά, είναι η ανερχόμενη δύναμη τουριστικά.
Οπότε πως πάμε να κλείσουμε φέτος στην Κρήτη; Με συν;
Το συν δεν θα ήθελα ακόμα να το πω. Νομίζω ότι θα είναι μονοψήφιο μείον στις αφίξεις, το οποίο θα είναι επιτυχία για μένα. Αν λάβουμε υπόψη τα νούμερα της Ισπανίας, τη διόρθωση που έκανε μετά τα συνεχή ρεκόρ, της τάξης του 15 και 20%, ακόμα και φέτος που ορισμένοι προορισμοί είναι σε μεγάλη πτώση, θεωρώ ότι αν έχουμε μείωση κοντά στο 5%, θα είναι μεγάλη επιτυχία για μας. Απλώς πρέπει να δούμε για του χρόνου, με τα συμβόλαια και τις τιμές, να μην είμαστε να αυξήσεις. Γενικά, πρέπει πλέον με όρους επιστημονικούς, με μάρκετινγκ, να δούμε το προϊόν της χώρας μας, σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Πρέπει να δούμε πως θα γίνεται η προβολή και προώθηση της χώρας, ποιοι είναι οι τομείς που πρέπει να προσέξουμε και πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναπτύξουμε, όπως εμείς στον HATTA, με το «δώδεκα».
Οσον αφορά στην Κρήτη, η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και η διατήρηση της θέσης της Κρήτης σε ψηλά επίπεδα προτίμησης και αναγνωσιμότητας από τους ταξιδιώτες, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, είναι συνεχής αγώνας δρόμου που απαιτεί εγρήγορση και σχεδιασμό.
Κύριε Μπερέτη σας ευχαριστώ