Όταν ο τότε πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ρώτησε τον αείμνηστο CEO της Apple, Steve Jobs, αν θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα iPhone στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Steve Jobs ήταν ξεκάθαρος: «Αυτές οι δουλειές δεν πρόκειται να επιστρέψουν», απάντησε στον τότε Αμερικανό πρόεδρο, σε δείπνο που είχαν οι δύο τους το 2011.
Από τότε έχουν αλλάξει τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ όσο και η ηγεσία της Apple, αλλά η επιθυμία για ένα iPhone «made in USA» παραμένει ζωντανή.
Υποστηρίζοντας τους «ανταποδοτικούς δασμούς», ο Λευκός Οίκος δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν τόσο το ανθρώπινο δυναμικό όσο και τους φυσικούς πόρους για να κατασκευάσουν iPhones στο εσωτερικό της χώρας.
Ούτε ο CEO της Apple, Τιμ Κουκ, ούτε κάποιος άλλος από την εταιρεία έχουν στηρίξει δημοσίως αυτή την άποψη. Οι αναλυτές που παρακολουθούν την Apple, πάντως, εκτιμούν ότι η ιδέα ενός iPhone εξ ολοκλήρου κατασκευασμένου στις ΗΠΑ είναι –στην καλύτερη περίπτωση - εξαιρετικά δαπανηρή και, στη χειρότερη, ανέφικτη.
Εφόσον πρόκειται κυρίως για μια θεωρητική συζήτηση, οι εκτιμήσεις για το κόστος ενός καθαρά αμερικανικού iPhone διαφέρουν σημαντικά.
Ο Wamsi Mohan, αναλυτής της Bank of America Securities, ανέφερε την Πέμπτη ότι το iPhone 16 Pro, το οποίο σήμερα κοστίζει 1.199 δολάρια, θα μπορούσε να δει αύξηση της τιμής κατά 25% μόνο εξαιτίας του αυξημένου κόστους εργασίας - δηλαδή, περίπου στα 1.500 δολάρια.
Από την πλευρά του, ο Dan Ives της Wedbush υπολόγισε το κόστος ενός αμερικανικού iPhone στα 3.500 δολάρια, υπολογίζοντας ότι η Apple θα χρειαζόταν να επενδύσει περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε τρία χρόνια για να μεταφέρει μόλις το 10% της αλυσίδας εφοδιασμού της στις ΗΠΑ.
Προς το παρόν, πάνω από το 80% των προϊόντων της Apple κατασκευάζονται στην Κίνα. Η Apple σχεδιάζει τις συσκευές της στην Καλιφόρνια, αλλά η κατασκευή γίνεται μέσω εξωτερικών συνεργατών, όπως η Foxconn - ο μεγαλύτερος προμηθευτής της εταιρείας.
Ακόμη κι αν η Apple αποφάσιζε να δαπανήσει μεγάλα ποσά για να πείσει τη Foxconn ή κάποιον άλλον υπεργολάβο να μεταφέρει μέρος της παραγωγής στις ΗΠΑ, θα απαιτούνταν χρόνια για να χτιστούν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις και να στηθεί η κατάλληλη υποδομή. Και ακόμα κι έτσι, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η εμπορική πολιτική της χώρας δεν θα αλλάξει εκ νέου, καθιστώντας την επένδυση ασύμφορη.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο, ωστόσο, είναι η αλυσίδα εφοδιασμού. Η συντριπτική πλειονότητα των εξαρτημάτων που απαρτίζουν ένα iPhone κατασκευάζονται στην Ασία.
Ο επεξεργαστής παράγεται από την TSMC στην Ταϊβάν, η οθόνη κατασκευάζεται από νοτιοκορεάτικες εταιρείες όπως η LG και η Samsung, ενώ τα περισσότερα άλλα εξαρτήματα προέρχονται από την Κίνα.
Η Foxconn κατασκευάζει iPhones και άλλα προϊόντα της Apple. Οι εργαζόμενοι ταξιδεύουν συχνά από τις κοντινές περιοχές για να εργαστούν στο εργοστάσιο για σύντομες περιόδους και η απασχόληση αυξάνεται εποχιακά το καλοκαίρι πριν βγουν νέα iPhone το φθινόπωρο.
Η Foxconn έχει βρεθεί αρκετές φορές στο επίκεντρο της διεθνούς κριτικής για τις συνθήκες εργασίας στα εργοστάσιά της στην Κίνα, ειδικά μετά από μια σειρά αυτοκτονιών εργαζομένων το 2010 και το 2011.
Κατά την περίοδο αυτή, τουλάχιστον 14 εργαζόμενοι αυτοκτόνησαν - οι περισσότεροι πηδώντας από ταράτσες εργοστασιακών κτιρίων στο τεράστιο συγκρότημα της Foxconn στο Shenzhen, το οποίο απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους και κατασκευάζει προϊόντα για εταιρείες όπως η Apple, η Dell και η Sony.
Οι αυτοκτονίες προκάλεσαν διεθνή κατακραυγή και έφεραν στο φως τις εξαντλητικές συνθήκες εργασίας: εξαντλητικά ωράρια, περιορισμένες άδειες, αυστηρή πειθαρχία, χαμηλοί μισθοί και μεγάλη ψυχολογική πίεση.
Ως απάντηση, η Foxconn προχώρησε σε μια σειρά μέτρων:
Τοποθέτηση διχτυών προστασίας γύρω από τα κτίρια για να αποτρέψει απόπειρες αυτοκτονίας από πτώση.
Προσέλαβε ψυχολόγους και σύμβουλους για στήριξη των εργαζομένων.
Αύξησε τους μισθούς και μείωσε τις υπερωρίες σε ορισμένες περιπτώσεις.
Εφάρμοσε ομαδικές δραστηριότητες και συμβουλευτικά προγράμματα για τη βελτίωση του ηθικού.
Παρά τα μέτρα αυτά, πολλές οργανώσεις προάσπισης των δικαιωμάτων των εργαζομένων χαρακτήρισαν τις ενέργειες «κοσμητικές» και όχι ουσιαστικές. Οι συνθήκες εργασίας στα εργοστάσια της Foxconn συνέχισαν να απασχολούν ΜΚΟ και μέσα ενημέρωσης τα επόμενα χρόνια, αν και το θέμα έλαβε λιγότερη δημοσιότητα μετά το αρχικό κύμα αυτοκτονιών.
Κατά την περίοδο αυξημένης παραγωγής για το iPhone 16, το ωρομίσθιο των εργαζομένων της Foxconn στην Κίνα (σύμφωνα με δημοσιεύματα του φθινοπώρου του 2023) ήταν περίπου: 26 γιουάν την ώρα, δηλαδή περίπου 3,63 δολάρια ΗΠΑ.
Επιπλέον, η Foxconn προσέφερε: Μπόνους πρόσληψης ύψους 7.500 γιουάν (περίπου 1.000 δολάρια ΗΠΑ) για να προσελκύσει εργαζομένους ενόψει της παραγωγής του νέου μοντέλου.
Αυτά τα ποσά ισχύουν κυρίως για εργάτες συναρμολόγησης στα εργοστάσια της Foxconn, ιδιαίτερα στο μεγάλο συγκρότημα στο Zhengzhou (γνωστό και ως «iPhone City»).
Για σύγκριση:Ο κατώτατος μισθός στην Καλιφόρνια είναι 16,50 δολάρια ανά ώρα, δηλαδή πάνω από 4 φορές υψηλότερος.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Apple, Tim Cook, δήλωσε επίσης ότι ένα άλλο ζήτημα είναι ότι οι Αμερικανοί εργαζόμενοι δεν έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες. Σε μια συνέντευξη του 2017, ο Cook είπε ότι δεν υπάρχουν αρκετοί μηχανικοί στις ΗΠΑ.
Πηγή: CNBC