Η Ελλάδα βασίζεται στον εισερχόμενο τουρισμό, όπως κι άλλες χώρες που περιμένουν να δουν κι αυτοί περισσότερους ξένους επισκέπτες.
Οι Έλληνες ταξιδεύουν σε σημαντικό βαθμό, καθώς υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες και πολλές φορές, ειδικά τη θερινή περίοδο, είναι πιο φθηνές οι διακοπές στο εξωτερικό παρά στη χώρα μας.
Σύμφωνα με μια μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, το 2023 οι Έλληνες πραγματοποίησαν συνολικά 6,2 εκατομμύρια αναχωρήσεις, 34,9 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις και 2,4 δισ. ευρώ δαπάνες. Επιπλέον παρατηρείται μια στροφή από τους Βαλκανικούς προορισμούς στους «παραδοσιακούς» προορισμούς της Ευρώπης, όπως Ην. Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ολλανδία.
Τα νούμερα αυτά είναι υψηλά, αλλά δεν ξεπέρασαν τα νούμερα του 2019.
Μετά τα χαμηλά επίπεδα του 2020 και του 2021, πέρυσι, ο εξερχόμενος τουρισμός από Ελλάδα εμφάνισε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ανάκαμψη με οδηγό τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα σε συνδυασμό με την πλήρη άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών.
Η πορεία της ανάκαμψης
Ειδικότερα για την περίοδο 2019-2023, δηλαδή την περασμένη χρονιά σε σύγκριση με το τελευταίο έτος πριν την εκδήλωση της πανδημίας του κορονοϊού, το 2023 ο εξερχόμενος τουρισμός από Ελλάδα ανέκαμψε, αν και υπολείπεται ακόμα των προ πανδημίας επιπέδων τόσο σε επίπεδο αναχωρήσεων (με μείωση κατά 21%, από 7,8 εκατ. το 2019 σε 6,2 εκατ. το 2023) και διανυκτερεύσεων (με πτώση κατά 22%, από 44,9 εκατ. το 2019 σε 34,9 εκατ. το 2023) όσο και σε μικρότερο βαθμό σε επίπεδο πληρωμών (-11%, από 2,7 δισ. το 2019 σε 2,4 δισ. ευρώ το 2023).
Η ταχύτερη ανάκαμψη των πληρωμών μπορεί να αποδοθεί αφενός στις πληθωριστικές πιέσεις που οδήγησαν το τουριστικό πακέτο σε υψηλότερα επίπεδα τιμών σε σύγκριση με το 2019 και αφετέρου στην στροφή των ταξιδιωτών από Βαλκανικούς προορισμούς σε προορισμούς της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης.
Για την περίοδο 2022-2023, ο εξερχόμενος τουρισμός ανέκαμψε σε επίπεδο αναχωρήσεων (+21%, από 5,1 εκατ. το 2022 σε 6,2 εκατ. το 2023) και πληρωμών (+26%, από 1,9 δισ. ευρώ το 2022 σε 2,4 δισ. ευρώ το 2023) ενώ εξακολουθεί να υπολείπεται ακόμα σε επίπεδο διανυκτερεύσεων (-2%, από 35,7 εκατ. το 2022 σε 34,9 εκατ. το 2023).
Αναφορικά με τις διανυκτερεύσεις, αυτές φαίνεται να επηρεάστηκαν αρνητικά αφενός από την αύξηση της ημερήσιας δαπάνης που οδήγησε σε μείωση της διάρκειας διακοπών και αφετέρου από την αύξηση των σύντομης διάρκειας ταξιδιών (city break) και τη μείωση των ταξιδιών με σκοπό την επίσκεψη σε φίλους και συγγενείς που παραδοσιακά έχουν υψηλότερη Μέση Διάρκεια Παραμονής (ΜΔΠ).
Οι Έλληνες κατέγραψαν κατά μέσο όρο 5,6 διανυκτερεύσεις στο εξωτερικό πέρυσι, οριακά μειωμένες έναντι των 5,7 διανυκτερεύσεων του 2019, ωστόσο η Μέση κατά Κεφαλήν Δαπάνη (ΜΚΔ), αυξήθηκε κατά 12%, από 350 ευρώ το 2019 σε 393 ευρώ το 2023, αφού η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση (ΜΔΔ) εμφάνισε αναλογικά υψηλότερη αύξηση κατά 14%, από 61 ευρώ το 2019 σε 70 ευρώ το 2023. Στην αύξηση αναμφίβολα συνέβαλε και η αύξηση της ταξιδιωτικής κίνησης προς τις χώρες της Ζώνης του Ευρώ (+4%, από 2,2 εκατ. το 2019 σε 2,3 εκατ. το 2023) που παραδοσιακά έχουν υψηλότερη Δαπάνη.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως η ΜΚΔ, η ΜΔΔ και η ΜΔΠ του εξερχόμενου τουρισμού είναι κατά -35%, -20% και -19% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα μεγέθη του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα.
Εποχικότητα και προορισμοί
Ειδικότερα, σε ό,τι έχει να κάνει με το πότε ταξιδεύουν οι Έλληνες, η εποχικότητα του εξερχόμενου τουρισμού δεν εστιάζεται όπως στον εισερχόμενο τουρισμό στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο κάθε έτους, αλλά επιμερίζεται σχεδόν ισομερώς στα τέσσερα τρίμηνα του έτους. Παρόλα αυτά, το 2023 ήταν αξιοσημείωτη η αύξηση σε διανυκτερεύσεις και πληρωμές στο τρίτο τρίμηνο, γεγονός το οποίο πιθανόν οφείλεται στην αύξηση του μεριδίου των ταξιδιών για διακοπές στο εξωτερικό, που ευνοήθηκε από την βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, αλλά και στις πληθωριστικές πιέσεις που οδήγησαν το εγχώριο τουριστικό πακέτο σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με προ πανδημίας.
Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η αντιστροφή της τάσης που καταγραφόταν μέχρι το 2019, με αύξηση των μεριδίων των παραδοσιακών για τους Έλληνες προορισμών σε Ην. Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ολλανδία, από 21% το 2019 σε 27% το 2023 σε όρους αναχωρήσεων και από 34% το 2019 σε 38% το 2023 σε όρους πληρωμών και παράλληλη μείωση των όμορων πιο χαμηλής τουριστικής δαπάνης προορισμών μας όπως η Βουλγαρία και η Τουρκία. Σε αυτές τις αγορές της χαμηλότερης τουριστικής δαπάνης, οι αναχωρήσεις από μερίδιο 36% το 2019 έπεσαν σε 26% το 2023 και οι πληρωμές από το 11% το 2019 σε 8% το 2023.