Η αριστερή ιδεολογία, με την εμμονή της στο ρόλο των μαζών και την ασημαντότητα της προσωπικής συνεισφοράς, έχει πρόβλημα σήμερα. Γιατί, όπως και να το κάνεις, η νίκη αυτή είναι του Τσίπρα. Που, αν και γερασμένος από τα πισωγυρίσματα τα απανωτά και και τραυματισμένος από τις αποφάσεις τις αδιανόητες, οδήγησε ένα ακρωτηριασμένο κόμμα και μια μπερδεμένη αριστερά σε έναν ελιγμό περίπλοκο και παράτολμο, που κατέληξε στον απόλυτο θρίαμβο.
Το 35% του Σεπτέμβρη ολοκληρώνει το 62% του Ιούλη, το τρανό ΟΧΙ των Ελλήνων. Δεν πέρασε ο Σόιμπλε, δεν έριξε την Ελάδα στην αγκαλιά της δεξιάς, ούτε κατάφερε, τελικά, να διασπάσει την αριστερά. Νίκη τεράστια που ακούγεται σε όλα τα μήκη της γης, να δυναμώσει όσους πολεμούν ενάντια στην ανισότητα, τη λιτότητα, την απονιά, τον αυταρχισμό. Ο Μπέρνι Σάντερς -- ο πρώτος Αμερικανός πολιτικός που αυτοχαρακτηρίζεται «σοσιαλιστής» χωρίς να προκαλεί θυμηδία ή να καταλήγει με πίσσα και πούπουλα -- διεκδικεί το χρίσμα των Δημοκρατικών. Ο Τζέρεμυ Κόρμπυν αρχηγός των Εργατικών, η Καταλωνία ξεσηκώνεται για την ανεξαρτησία της, κρίσιμες και αμφίρροπες εκλογές στην Πορτογαλία με τη λιτότητα στο επίκεντρο. Η νίκη αυτή, τη στιγμή ετούτη, είναι δώρο, δώρο μεγάλο και με νόημα, της Ελλάδας στην υφήλιο.
Και οι χαμένοι; Να αρχίσω από τη ΛΑΕ -- που προσωπικά μου είναι ο πιο συμπαθής χώρος. Πληρώσαν ακριβά δύο σοβαρά πολιτικά λάθη -- την άστοχη οργή και τον επιπόλαιο οπορτουνισμό.
Εξοργίστηκαν βέβαια όπως όλοι μας, αλλά το πραγματικό αντικείμενο του θυμού τους δεν ήταν ο Τσίπρας, ήταν η αδυσώπητη πραγματικότητα που βρήκε μπροστά του στις Βρυξέλλες, και που έπρεπε να την αντιμετωπίσει ουσιαστικά μόνος. Λίγοι είδαν την άβυσσο που ατένισε ο Τσίπρας εκείνη τη νύχτα, και οι φίλοι της ΛΑΕ σίγουρα δεν την κατανόησαν. Ούτε είχαν ουσιαστική εναλλακτική. Και βέβαια ο οπορτουνισμός, μυωπικός και δελεαστικός: «Αυτό το ΟΧΙ του Ιούλη, αυτή η ελπίδα του Γενάρη, αυτός ο κόσμος θα γίνει τώρα δικός μας». Αλλά το ΟΧΙ και την ελπίδα δεν τα αρπάζεις με τη μια, είναι μετέωρα λεπτεπίλεπτα και πολυσύνθετα και διαλύονται στο άγγιγμα.
Και αυτο το Ποτάμι, βρε παιδί μου, όλο διαρροές το φθινόπωρο. Φαίνεται ότι ακόμα και οι πιο αφελείς απολιτίκ ιδεαλιστές οσμίσθηκαν πια την διαπλοκή, ενώ πολλοί δεξιοί ανανεωτές αποφάσισαν ότι είναι πιο πολύ δεξιοί παρά ανανεωτές, και ότι η ευκαιρία που προσφέρει ο Βαγγέλας να κλείσει την επάρατη παρένθεση δεν πρέπει να χαθεί.
Τα δύο ένοχα κόμματα παρέμειναν στο καθαρτήριο, ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ -- με το ημίφυλλον συκής που τού παρέσχε η ΔΗΜΑΡ εξωτερικού. Παρεμπιπτόντως, παρά τους κουφούς πανηγυρισμούς της αρχηγού του, το ΠΑΣΟΚ συρρικνώθηκε κατά το ένα τρίτο (συγκρίνετε το χτεσινό του ποσοστό με ΠΑΣΟΚ + ΚΙΔΗΣΟ + ΔΗΜΑΡ τον Γενάρη).
Να εξομολογηθώ κάτι σχετικά με αυτό το κόμμα από το εφιαλτικό παρελθόν; Όταν προ δύο εβδομάδων διάβασα στην εφημερίδα τον τίτλο "Γεννηματά: Τέλος στη λεηλασία του ΠΑΣΟΚ" παρερμήνευσα, δόξα σοι ο Θεός, σκέφτηκα, επί τέλους η νέα αρχηγός παραδέχεται ότι το ΠΑΣΟΚ λεηλάτησε τη χώρα και ζητάει τη συγγνώμη μας. Δεν μπορούσα να διανοηθώ πρόταση με το ρήμα "λεηλατώ" όπου το ΠΑΣΟΚ είναι κάτι άλλο από υποκείμενο. Δεν είχα προσέξει, βλέπετε, ότι ο υπουργός μας ο Λαλιώτης είχε επιστρέψει στο ψηφοδέλτιο επικρατείας -- και αναρωτιέται πια κανείς, γιατί όχι και ο Τσοχατζόπουλος; Αντίθετα στη ΝΔ, ο Βουλγαράκης, μετά από ώριμη σκέψη, έμεινε φαίνεται εκτός.
Κατά τα άλλα, ησυχία. Το ΚΚΕ μέτρησε τα κουκιά και τα βρήκε πάλι σωστά, ο Καμμένος τη σκαπουλάρισε, και ο (ειλικρινά συμπαθέστατος σε όλα) Λεβέντης τώρα πια περπατάει ακόμα πιο λεβέντικα.
Αλλά η νίκη δεν αρκεί, όπως ξέρει κάθε σοφός στρατηγός, τα δύσκολα τώρα αρχίζουν. Και δεν εννοώ την υλοποίηση του Μνημονίου, αλλά την πολιτική κατεύθυνση. Γιατί στην πολιτική, όπως και στον καπιταλισμό, αν μείνεις ακίνητος έμεινες από λάστιχο. Προς τα πού να στραφεί λοιπόν τωρα ο ΣΥΡΙΖΑ.
Να πω τη γνώμη μου; Το πεπρωμένο του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι να γαντζωθεί σε ετούτο το 36%. Ειναι να εντάξει μεγάλο μέρος του 20% που βρισκεται εκεί, παραπλεύρως. Λιγάκι προς τα αριστερά.
Που το βλέπω το 20% στα αριστερά, θα ρωτήσετε. Αλλά υπάρχει, ας το μετρήσουμε μαζί. ΛΑΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Το λευκό, που ποτέ δε μας το δείχνουνε στις οθόνες (Γιατί δικό μας είναι το λευκό, πιστέψτε με, και εγώ από εκεί προέρχομαι). Συν το κόκκινο λευκό, όσους δηλαδή ψηφίζουν ΚΚΕ χωρίς και αυτοί να ξέρουν γιατί.
Καλά, όλα αυτά αθροίζονται χοντρά-χοντρά στα 7%, πού είναι τα άλλα 13; Απάντηση: το παραπανίσιο 8-9% της χτεσινής αποχής, αν δεν απείχε, θα αποτελούσε 13% των ψηφισάντων. Δεν είναι ανύπαρκτοι, απλώς δεν ψήφισαν. Και δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς το γιατί. Η ελπίδα του Γενάρη πάγωσε μέσα τους, με το Μνημόνιο έγινε κυνισμός και αποχώρηση. Αυτή λοιπόν είναι η τεράστια μάζα των δυνητικά αριστερών που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν σε μια αριστερή πολιτική.
Μα, θα μου πείτε, αριστερή πολιτική την ώρα των εφαρμοστικών; Έρωτας στον καιρό της χολέρας; Πώς είναι δυνατόν;
Αλλά είναι. Μια σειρά από πολιτικά και νομοθετικά μέτρα προς την κατεύθυνση της Δικαιοσύνης. Και δεν εννοώ μόνο την ανακούφιση των πιο άτυχων θυμάτων της μνημονιακής βαρβαρότητας. Εννοώ την δικαιοσύνη του Ελύτη, που πάει με την δοξαστική μυρσίνη, όπλο του τυραννομάχου. Εννοώ την τιμωρία των ενόχων. Δεν έγιναν πολλά πράγματα το επτάμηνο με τα πυρετώδη γιούρογκρουπ, και αυτό ίσως δικαιολογείται. Αλλά τώρα;
Ας βάλουμε στόχο, λοιπόν: Για κάθε εφαρμοστικό που ψηφίζεται, να περνάει και ένα νομοσχέδιο Δικαιοσύνης: Ξήλωμα της υπουργικής ατιμωρησίας, του αριστουργηματικού εκείνου αρχιτεκτονήματος του Βενιζέλου (ο οποίος, εν παρόδω, καιρός δεν είναι να δώσει λόγο στη δικαιοσύνη για τα πεπραγμένα του σχετικά με τη λίστα Λαγκάρντ;). Τέρμα στην εξωσυνταγματική λειτουργία της αστυνομίας, όποιος αστυνομικός βασανίζει κρατούμενο ή τραυματίζει πολίτη να απολύεται και να πηγαίνει φυλακή (μόλις προ λίγων ημερών βασάνισαν κρατουμένους, χωρίς καν τη συνηθισμένη ΕΔΕ για τα μάτια). Και κάτι άλλο: Όταν -- για παράδειγμα -- ένας μεγαλοεκδότης πιαστεί με ανείπωτα εκατομμύρια στην Ελβετία, να μην πληρώνει απλώς 20% φόρο και να ξεμπερδεύει. Στις ΗΠΑ, αν κρύψεις μεγάλο εισόδημα πας φυλακή. Και, τόχω ξαναγράψει, όταν με πιανουν στο μετρό χωρίς εισιτήριο, δεν με χρεώνουν απλώς ένα αντίτιμο εισιτηρίου, αλλά περίπου 30 φορές τόσο. Δηλαδή διαιρούν δια της πιθανότητας να πιαστώ, που έιναι το μαθηματικά ορθό. Δεν μπορεί να νομοθετηθεί το αντίστοιχο για τους μεγαλοφοροφυγάδες;
Και κυνήγι της λίστας Λαγκάρντ μέχρι να πάνε κάποιοι φυλακή. Ο Φαλτσιανί ισχυρίζεται ότι έδωσε στοιχεία που οδηγούν σε πολιτικά ονόματα μεγάλα. Απάνω τους λοιπόν!
Όμως τον Τσοχατζόπουλο τον πιάσανε, θα μου πείτε. Για μένα η φυλάκιση του Τσοχατζόπουλου δεν είναι δικαιοσύνη. Μας λέει απλώς ότι αν κάποιος κλέφτης υπουργός τοποθετήσει τα κλεμμένα απέναντι από την Ακρόπολη, και κρατάει λεπτομερείς χειρόγραφες σημειώσεις για κάθε συναλλαγή, τότε μπορεί να πιαστεί. Δικαιοσύνη θα ήταν να είχε ο ατυχής Άκης παρέα επώνυμη και πολυπληθή -- σαν τάξη λυκείου τουλάχιστον -- και από τα δύο κόμματα.
Όταν οι ΗΠΑ αντιμετώπιζαν το οργανωμένο έγκλημα (όπως εμείς καληώρα) ανακάλυψαν την αμνηστία: Αμνηστεύουμε τον ψιλοδολοφόνο αν καταθέσει εναντίον του Νονού. Φαντασθείτε να μπορούσαν οι Έλληνες εισαγγελείς να προσφέρουν αμνηστία στους ταμίες αν καταθέσουν εναντίον των υπουργών! (Διότι φαίνεται ότι κάθε κλέφτης υπουργός, ή πρωθυπουργός, έχει τον ταμία του, συνήθως έναν επιχειρηματία με κάποιο ένοχο μυστικό, που συλλέγει και διαχειρίζεται τα κλοπιμαία.)
Μέχρι τις 25 Ιανουαρίου η Ελλάδα ζουσε μια κρίση διττή: Οικονομική -- δημοσιονομική καταστροφή, συρρίκνωση των εισοδημάτων, ανεργία, πλαδαρό και υπερτροφικό κράτος, ιδιωτικός τομέας με χαμηλή ανταγωνιστικότητα και καινοτομία. Αλλά και κρίση ηθική: Δύο κόμματα-συμμορίες που λεηλάτησαν τη χώρα επί σαράντα χρόνια κρατούσαν την εξουσία, διεφθαρμένοι πολυεκατομμυριούχοι πολιτικοί απαιτούσαν θυσίες από συνταξιούχους.
Η τιμωρία των ενόχων -- η Δικαιοσύνη -- είναι είναι ένα παλλαϊκό αίτημα που πρέπει τώρα να γίνει κυβερνητική προτεραιότητα -- και μπορεί να είναι το ριζοσπαστικό βήμα που θα ξαναφέρει δίπλα μας τους συμπολίτες που χτες μας γύρισαν την πλάτη.