Η χώρα μας είναι ελλειμματική σε ξηρούς καρπούς και για αυτό εισάγει μεγάλες ποσότητες αν και έχει όλες τις δυνατότητες όχι μόνο να καλύψει τις ανάγκες της αλλά να γίνει και εξαγωγική χώρα. Οι Έλληνες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ξηρών καρπών. Έχουν υψηλότερη κατανάλωση ανά κάτοικο σε σχέση με χώρες όπως η Ιταλία, και οι ΗΠΑ. Η μέση κατανάλωση σε ξηρούς καρπούς ανά κάτοικο ετησίως στην Ελλάδα είναι 14 kg, στην Ιταλία 6kg και στις Η.Π.Α. 2 kg , σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO (1994-96).
Τα αμύγδαλα
Η αμυγδαλιά απαιτεί ζεστά καλοκαίρια με χαμηλή υγρασία, αντέχει στους παγετούς του χειμώνα, αλλά μπορεί να πάθει ζημιές από παγετούς ανοίξεως σε θερμοκρασίες μικρότερες από -3ο C.
Οι φυτεύσεις δέντρων αμυγδαλιάς στην Ελλάδα μειώθηκαν τη δεκαετία του '90 λόγω της έλλειψης οργάνωσης στην εμπορία των ξηρών καρπών. Αντίθετα η παραγωγή αμυγδάλων στην Καλιφόρνια και την Τουρκία που αποτελούν τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αμυγδάλων στον κόσμο, αυξάνεται συνεχώς. Στην Ελλάδα, η συνολική παραγωγή είναι χαμηλή και βρίσκεται κοντά στις 16.500 τόνους ετησίως, που αντιστοιχεί σε μικρότερο από το 2% της παγκόσμιας παραγωγής. Η περιοχή με την μεγαλύτερη παραγωγή στην Ελλάδα είναι η Θεσσαλία με το 40% της έκτασης, ενώ επίσης καλλιεργείται στην Στερεά Ελλάδα και λιγότερο στην Βόρειο Ελλάδα. Οι νέες ποικιλίες που καλλιεργούνται έχουν όψιμη ανθοφορία και δεν κινδυνεύουν πολύ από τους παγετούς της ανοίξεως. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι η Ferragnes, η Ferraduel, η Texas, η Truoito... Τελευταία άρχισαν να καλλιεργούνται αυτογόνιμες και οψιμανθείς ποικιλίες όπως η Tuono, η Supernova, η Guara, κ.α, οι οποίες είναι πολύ καλές ποικιλίες και οι οποίες αντέχουν στους παγετούς της ανοίξεως και δεν απαιτούν επικονιαστή.
Οι τιμές παραγωγού αμυγδάλων στην Ελλάδα κυμαίνονται μεταξύ 1,5-2 € κιλό τα αμύγδαλα και 6-8€ το κιλό η ψίχα. Η καλλιέργεια αυτή μπορεί να δώσεις καθαρό εισόδημα 500-700€ στρέμμα.
Τα καρύδια
Η καρυδιά ευδοκιμεί σε εύκρατα, σε μεσογειακά και σε υποτροπικά κλίματα. Θερμοκρασίες από 23οC έως 32οC, κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου είναι οι πλέον ευνοϊκές για την ανάπτυξη της καρυδιάς.
Οι υψηλές θερινές θερμοκρασίες άνω των 42οC σε συνδυασμό με την ηλιακή ακτινοβολία, προκαλούν υποβάθμιση της ποιότητας της ψίχας. Η καρυδιά αναπτύσσεται σε μεγάλη ποικιλία εδαφών από τα αμμοπηλώδη έως τα αργιλώδη και σε οξύτητα (pΗ) από 5,0 έως 8,2.
Οι ποικιλίες καρυδιάς διακρίνονται ανάλογα με τον τρόπο καρποφορίας τους, στις ακρόκαρπες και στις πλαγιόκαρπες. Οι ακρόκαρπες ποικιλίες καρποφορούν στους ετήσιους βλαστούς μόνο στον ακραίο οφθαλμό ή και στον πλησιέστερο κατώτερο του ακραίου οφθαλμό. Οι πλαγιόκαρπες ποικιλίες ανθοφορούν και καρποφορούν στους ετήσιους βλαστούς όχι μόνο στον ακραίο οφθαλμό αλλά και σε πολλούς πλευρικούς οφθαλμούς. Δεν αποκτούν τόσο μεγάλο μέγεθος όσο οι ακρόκαρπες. Πλαγιόκαρπες εκλεκτές ποικιλίες είναι η Chandler, η Lara, η Fernor, η Payne κ.α.
Η Καλιφόρνια παράγει το 40% της παγκόσμιας παραγωγής. Πολύ σημαντικός παράγοντας της ανάπτυξης της καλλιέργειας αυτής είναι η άριστη τυποποίηση και συντήρηση των καρπών με αποτέλεσμα το καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα. Οι ΗΠΑ είναι η κυριότερη εξαγωγική χώρα στον κόσμο και τα καρύδια της πωλούνται και στην Ελλάδα. Αντίθετα, στην Ελλάδα καλλιεργούνται 2,25 εκατομμύρια δέντρα και η παραγωγή, είναι περίπου στους 20.000 τόνους. Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται πέριξ των 2€ το κιλό και η τιμή της ψίχας 6-8€ το κιλό και το καθαρό εισόδημα που δίνει η καλλιέργεια αυτή είναι 500-700€ το στρέμμα.
Το πεκάν
Το πεκάν είναι ένα δέντρο μεγάλης ανάπτυξης, που μπορεί να φθάσει τα 35 μ. ύψος, ενώ μπορεί να ζήσει πολλά έτη περισσότερα ακόμη και από τα 120 έτη.
Η μέση κατανάλωση σε ξηρούς καρπούς ανά κάτοικο ετησίως στην Ελλάδα είναι 14 kg, στην Ιταλία 6kg και στις Η.Π.Α. 2 kg , σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO (1994-96).
Οι καρποί του πεκάν μοιάζουν με τους καρπούς της καρυδιάς και μπορούν να καταναλωθούν σαν νωποί αλλά και σαν ξηροί καρποί ενώ χρησιμοποιείται και στην μεταποίηση για εξαγωγή ελαίου που χρησιμοποιείται στη μαγειρική και την φαρμακευτική. Ο καρπός του είναι δρύπη. Συνήθως είναι ωοειδής, λείος σκούρου χρώματος. Η ψίχα του είναι δίλοβη που περιβάλλεται από ένα κόκκινο περίβλημα. Η γεύση του μοιάζει με την γεύση του καρυδιού.
Το φυτό αυτό θέλει εδάφη βαθιά. Είναι απαιτητικό σε νερό και δεν πρέπει να καλλιεργείται σαν ξηρική καλλιέργεια. Το πεκάν αντέχει στην υψηλή υγρασία και στην υψηλή ηλεκτρική αγωγιμότητα του εδάφους. Το φυτό αυτό, μπορεί να ανεχθεί θερμοκρασίες κατά τον χειμώνα μέχρι -18ο C και το καλοκαίρι μέχρι +45ο C. Έχει όμως ευαισθησία σε παγετούς ανοίξεως με αποτέλεσμα να καταστρέφεται η νεαρή βλάστηση αλλά κυρίως τα μικρά καρύδια, στους -2ο C. Στην Ελλάδα έχει σήμερα ελάχιστη καλλιέργεια. Η συγκομιδή μπορεί να γίνει με μηχανικά μέσα.
Οι αποδόσεις των δέντρων του πεκάν, κυμαίνονται από 40-70 κιλά καρύδια σε ηλικία 12 ετών, δηλαδή 400-700 κιλά το στρέμμα σε καρύδια με τους φλοιούς τους, που μπορούν να δώσουν 150-200 κιλά ψίχας το στρέμμα.
Υπολογίζοντας μία τιμή της ψίχας των καρυδιών στα 7-10€ το κιλό η καλλιέργεια του πεκάν μπορεί να δώσει μία καθαρή πρόσοδο 500- 800€ το στρέμμα.
Τα φουντούκια
Η φουντουκιά προσαρμόζεται καλύτερα σε περιοχές με κλίμα που διακρίνεται για τον ψυχρό και υγρό χειμώνα, χωρίς όμως έντονους παγετούς. Μπορεί να ανεχθεί ακόμη και θερμοκρασίες -24ο C, αλλά κατά την περίοδο της ανθήσεως μπορεί να υποστεί ζημιές σε θερμοκρασίες -4ο C. Οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού δεν πρέπει να ξεπερνούν τους +37ο C. Αναπτύσσεται κυρίως σε περιοχές με υψόμετρο από 600-1000 μέτρα και σε έδαφος βαθύ, γόνιμο και με καλή αποστράγγιση.
Η ωρίμανση των φουντουκιών γίνεται από τα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου. Η συγκομιδή γίνεται με τα χέρια ή με ράβδισμα των βλαστών, ή με δονητές ή με μηχανές απορρόφησης των καρπών. Μετά την συγκομιδή οι καρποί αποφλοιώνονται και μεταφέρονται σε ξηραντήριο για να αποξηρανθούν σε θερμοκρασίες 32-38ο C. Σήμερα στην χώρα μας, η φουντουκιά καλλιεργείται κυρίως στην Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια ,την Πελοπόννησο, την Ήπειρο, την Θεσσαλία, την Μακεδονία και την Θράκη.
Σε πολύ σημαντικές εκτάσεις η φουντουκιά καλλιεργείται στην Τουρκία, ενώ σημαντικές χώρες παραγωγοί φουντουκιών είναι η Κίνα, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ. Η Ιταλία είναι η κύρια παραγωγική χώρα της ΕΕ με το 78,5% της παραγωγής της ΕΕ, ενώ η Ελλάδα παράγει το 2,7% της ευρωπαϊκής παραγωγής με μία παραγωγή μεταξύ 2,4-3,5 χιλιάδες τόνους. Η μέση τιμή παραγωγού κυμαίνεται στο 1,5-1,8€ κιλό και μπορεί να δώσει καθαρό εισόδημα 400 -500€ το στρέμμα.
Το φιστίκι αράπικο (Η αραχίδα)
Σε περισσότερες από 100 χώρες καλλιεργείται η αραχίδα με το μεγαλύτερο ποσοστό που φθάνει το 97% στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στην Ασία καλλιεργείται το 56% της έκτασης ενώ στην Αφρική το 40%.
Το έλαιο της αραχίδας λόγω της χημικής του σύνθεσης είναι κατάλληλο για τηγάνισμα αλλά και για βιομηχανική χρήση, λόγω της ανθεκτικότητας του στις υψηλές θερμοκρασίες. Επίσης και από απόψεως θρεπτικής αξίας, είναι ένα έλαιο πολύ καλό για την διατροφή των ανθρώπων.
Η αραχίδα προτιμά ελαφρά εδάφη. Οι άριστες θερμοκρασίες της καλλιέργειας της αραχίδας ευρίσκονται μεταξύ 25ο - 35ο C. Η συγκομιδή διακρίνεται σε τρεις φάσεις: Το ξερίζωμα των φυτών, την αποξήρανση των λοβών και την αποκοπή των λοβών από τις ρίζες. Η αποξήρανση μπορεί να γίνει με φυσικό ή τεχνητό τρόπο.
Από ένα στρέμμα υπολογίζονται να παραχθούν 350-500 κιλά αραχίδας. Με μία μέση τιμή 1,2-1,4€ το κιλό το ακαθάριστο εισόδημα που δίνει αυτή η καλλιέργεια είναι 400-700 € το στρέμμα.
Η αύξηση της παραγωγής των ξηρών καρπών στην χώρα μας έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, εφόσον βέβαια βελτιωθεί η κατάσταση που επικρατεί στον τομέα της τυποποίησης.
*Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα SymAgro