Τι είναι επιτέλους αυτή η 4η Βιομηχανική Επανάσταση; Αφορά τη βιομηχανία των ανεπτυγμένων χωρών ή μήπως μας αφορά όλους; Τα ερωτήματα που δημιουργεί η έλευση της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης είναι πολλά και δύσκολα, η απάντηση όμως είναι απλή.
Η σοφή διαχείριση της γνώσης θα αποτελέσει το σημείο-κλειδί στην επιτυχημένη εφαρμογή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Ο άνθρωπος έχει φθάσει σε μια καμπή της εξελικτικής του πορείας και βρίσκεται για ακόμα μια φορά σε σταυροδρόμι, όπου καλείται να διαμορφώσει το μέλλον του.
Το βιβλίο «Άνθρωπος 4.0» του Δημήτριου Λακασά (εκδόσεις Κλειδάριθμος, επιστημονική επιμέλεια Δημήτρης Γούλιας), επιχειρεί μια διείσδυση στα άδυτα των νέων τεχνολογιών με μια απλή ματιά και με την ίδια ματιά βλέπει το μέλλον της ανθρωπότητας.
Τάσσεται ξεκάθαρα και με επιχειρήματα υπέρ του ανθρώπου στο νέο δίλημμα «άνθρωπος ή μηχανή». Εν τέλει, θα επικρατήσει το φως ή το σκοτάδι στη νέα εποχή που έρχεται; Η μήπως αυτή η εποχή κιόλας ήρθε;
«Το Άνθρωπος 4.0 μας βοηθά να αποκτήσουμε τη μεγάλη εικόνα για την τεχνολογική εξέλιξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και να γίνουμε περισσότερο προνοητικοί και προδραστικοί για τις μελλοντικές αλλαγές στην προσωπική και την επαγγελματική μας ζωή», σημειώνει για το βιβλίο ο Δημήτρη Μπουραντάς.
Η HuffPost προδημοσιεύει απόσπασμα της νέας έκδοσης (στα βιβλιοπωλεία Δευτέρα 17 Μαΐου):
Αυτοκινούμενα οχήματα
«Η πρόβλεψή μου για το πότε θα θεωρείται ασφαλές για κάποιον να κοιμηθεί στο αυτοκίνητό του και να ξυπνήσει στον προορισμό του; Πιθανότατα στο τέλος του επόμενου έτους». Elon Musk, σε συνέντευξή του στο CNBC τον Φεβρουάριο του 2019.
Όταν ήμασταν παιδιά, ζητούσαμε από τους γονείς μας αυτοκινητάκια για να παίξουμε. Ως έφηβοι ονειρευόμασταν να αποκτήσουμε το δικό μας αυτοκίνητο για να οδηγούμε, ανεξάρτητοι και ελεύθεροι. Ως ενήλικες παρακολουθούμε τα νέα μοντέλα και τις καινοτομίες τις σχετικές με την αυτο κίνηση, σαν να έχουμε ξαναγίνει μικρά παιδιά. Το προσφιλές και πολυπόθητο αυτό σπορ λοιπόν αλλάζει σε βαθμό που σοκάρει. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα ερχόταν ημέρα που ο οδηγός δεν θα ήταν απαραίτητος σε ένα αυτο κίνητο; Ποιος θα πίστευε κάποιον που θα υποστήριζε ότι σε λίγα χρόνια το μεγαλύτερο κόστος για την κατασκευή ενός αυτοκινήτου δεν θα αφορά τον κινητήρα ή το σασί, αλλά τα ηλεκτρονικά συστήματα που αυτό περιλαμβάνει; Και ποιος θα περίμενε ότι η BMW και η Mercedes, οι άλλοτε άσπονδοι εχθροί και γίγαντες της αυτοκινητοβιομηχανίας, θα συνεργάζονταν1 για να αντιμετωπίσουν από κοινού τις τεχνολογι κές εξελίξεις και τις ψηφιακές τάσεις που δημιουργούν νέοι «παίκτες» του χώρου, όπως ο Elon Musk με την Tesla;
Κι όμως αυτή είναι η πραγματικότητα: πλέον το 40% από το κόστος των αυτοκινήτων αφορά τα ηλεκτρονικά συστήματά τους και το ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί πολύ με την εξάπλωση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, όπου πρωταγωνιστεί η Tesla. Η BMW και η Mercedes, οι δύο γερμανικοί κολοσσοί, προσπαθούν να αποφύγουν τον επόμενο Μαύρο Κύκνο της ηλεκτροκίνησης, αναπτύσσοντας ταχύτατα τα τμήματα έρευνας και ανάπτυξής τους. Αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να είναι αρκετό για τον πολυμήχανο Elon Musk, ο οποίος όχι μόνο εξειδικεύεται στα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, αλλά έγινε και ο πρώτος ιδιοκτήτης ιδιωτικής εταιρείας που στέλνει πύραυλο στο διάστημα, όπως θα αναλύσουμε και σε επόμενο κεφάλαιο. Η «απειλή» που ακούει στο όνομα Elon Musk όμως οδήγησε τις Daimler και BMW στο να προχωρήσουν σε συμφωνία για την ανάπτυξη ενός συστήματος αυτόνομης οδήγησης το οποίο θα ενσωματωθεί στα μοντέλα και των δύο εταιρειών. Και για να μην απομακρυνόμαστε τόσο, ας πάμε μέχρι τα Τρίκαλα. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος CityMobil2, τα Τρίκαλα συμμετείχαν σε αυτό, αποτελώντας τη μοναδική πόλη από τις συμμετέχουσες που το λεωφορείο χωρίς οδηγό κυκλοφορούσε σε αστικό περιβάλλον, με την πιλοτική του λειτουργία να ξεκινάει ήδη από το 2015. Η συν δεσιμότητα και η αλληλεπίδραση μεταξύ των ηλεκτρονικών συστημάτων των αυτοκινήτων αλλά και των ανθρώπων θα αλλάξουν τις ισορροπίες. Όταν το αυτοκίνητο «εντοπίζει» προβλήματα στον οδηγό, όπως, λόγου χάρη, ότι δεν είναι σε καλή κατάσταση για να οδηγήσει, επειδή είναι μεθυσμένος ή βρίσκεται υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών, ή όταν οι παλμοί της καρδιάς του είναι εκτός φυσιολογικών ορίων, αρχικά δεν θα ξεκινάει και ακολούθως θα ειδοποιεί ένα ασθενοφόρο για να τον παραλάβει, βάσει των γεωγραφικών του συντεταγμένων. Η συνδεσιμότητα εν προκειμένω αυξάνει την ασφάλεια. Κι όταν μεταβούμε σε ένα σύστημα αυτοκινήτων χωρίς οδηγούς (driverless cars), τα αυτοκίνητα θα επικοινωνούν μεταξύ τους, θα έχουν συστήματα αποφυγής σύγκρουσης και σταδιακά πιθανόν να καταργηθούν και οι φωτεινοί σηματοδότες. Γιατί, όταν τα αυτοκίνητα είναι συνδεδεμένα σε δίκτυο υψηλών ταχυτήτων και δυνατοτήτων όπως το 5G, και κινούνται λαμβάνοντας υπόψη την κίνηση του άλλου και με γνώμονα μια εξελιγμένη μορφή του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, θα μπορούν να αποφύγουν οποιοδήποτε εμπόδιο με απόλυτη ασφάλεια.
Το σενάριο μπορεί να θυμίζει ταινίες επιστημονικής φαντασίας, αλλά μην ξεχνάμε ότι η τεχνολογία αυτού του είδους υπάρχει και σταδιακά εφαρμόζεται· το δύσκολο κομμάτι είναι η εφαρμογή της σε ευρεία κλίμακα. Η σουηδική αυτοκινητοβιομηχανία Volvo ήταν η πρώτη που υιοθέτησε τη ζώνη τριών σημείων σε επιβατικά αυτοκίνητα το 1959, σώζοντας εκατομμύρια ζωές.6 Σήμερα αξιοποιεί την τεχνολογία, για να επιτύχει ακριβώς το ίδιο. Με κάμερες εποπτείας οδηγού, όπως τις ονομάζει, θα ελέγχει την κατάσταση του οδηγού για την αποφυγή ατυχημάτων, ενώ με την τεχνολογία Care Key οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να θέσουν ανώτατο όριο ταχύτητας στο αυτοκίνητό τους όταν το δανείζουν σε κάποιον άπειρο ή σε νεότερο μέλος της οικογένειάς τους.7
Γύρω από τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας έχουν αναπτυχθεί πάρα πολλές τεχνολογίες και θα αναπτυχθούν ακόμη περισσότερες, αφού εταιρείες αξιοποιούν ήδη εφαρμογές εξομοίωσης (product simulation) ως τεχνολογία και αρχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στις παγκόσμιες αλυσίδες. Η Beta Cae στη Θεσσαλονίκη, παρότι βρίσκεται σε μια χώρα που δεν διαθέτει αυτοκινητοβιομηχανίες, έχει μοντέλα εξομοίωσης και μέσω αυτών κάνει δοκιμές σε «πραγματικές συνθήκες» και σε διάφορα εξαρτήματα αυτοκινήτων, όντας πολύ επιτυχημένη διεθνώς στον τομέα της. Με τα σύγχρονα εργαλεία αυξάνεται η αξιοπιστία, μειώνεται το κόστος και ελαχιστοποιείται η επικινδυνότητα.
4η Βιομηχανική Επανάσταση και Logistics
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση θα φέρει εντυπωσιακές αλλαγές στον κλάδο των διεθνών μεταφορών και των logistics. Ας το εξετάσουμε μέσα από το παράδειγμα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Μια αυτοκινητοβιομηχανία, όπως, π.χ., η Volkswagen, παράγει αυτοκίνητα, καθώς και όλα τα ανταλλακτικά για τα διάφορα μοντέλα που κατασκευάζει. Η εξέλιξη του ηλεκτρικού αυτοκινήτου όμως ισοδυναμεί με σημαντικές ανατροπές. Τα καταστήματα της Volkswagen στη χώρα παραγωγής και κάθε αντιπροσωπεία της στον κόσμο έχουν έκθεση αυτοκινήτων μα και ευρύχωρες αποθήκες με όλα τα ανταλλακτικά των μοντέλων προς πώληση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Αυτό το γεγονός συνεπάγεται πολύ μεγάλο κόστος, καθώς μέσα στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσεται και λειτουργεί σε κάθε χώρα και πόλη όπου έχει αντιπροσωπεία, από το Νέο Δελχί και τη Βομβάη μέχρι το Σίδνεϋ και τον Παναμά. Με την 4η Βιομηχανική Επανάσταση αυτές οι πρακτικές εγκαταλείπονται. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης ακόμη και για μεταλλικά εξαρτήματα, η αυτοκινητοβιομηχανία θα εξοπλίζει τις αντιπροσωπείες και τα αποκλειστικά συνεργεία με τρισδιάστατους εκτυπωτές που θα είναι σε θέση μέσα σε δύο μέρες να αναπαράγουν οποιοδήποτε εξάρτημα του αυτοκινήτου και σύμφωνα με τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Με αυτές τις καινοτομίες αλλάζει ριζικά ο τρόπος λειτουργίας των logistics, μειώνεται σημαντικά το μεταφορικό και το συνολικό κόστος λειτουργίας μιας αυτοκινητοβιομηχανίας, αλλάζουν οι προοπτικές πρόβλεψης, ζήτησης, διαχείρισης αποθεμάτων και περιορίζονται δραστικά οι συνολικές μεταφορές.
Ο Δημήτριος Λακασάς γεννήθηκε στις 14 Απριλίου 1973 στον Κολινδρό Πιερίας. Είναι CEO της Olympia Electronics A.E. Το 2017 ανακηρύχτηκε «Καινοτόμος επιχειρηματίας της χρονιάς» στον διαγωνισμό της EY - ERNST & YOUNG. Έχει στο ενεργητικό του συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια και δημοσιεύσεις στον οικονομικό και επιχειρηματικό Τύπο. Έχει πτυχίο Οικονομικών και Marketing από το City College – University Of Sheffield και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (Μ.Β.Α.) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το University of Sheffield. Παράλληλα με την επιχειρηματική του δραστηριότητα, έχει διατελέσει: Πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), 2010 έως 2014, Πρόεδρος της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας (ΑΖΚ), 2013 έως 2015, Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΣΕΒ, 2004 έως 2019, Μέλος Δ.Σ. του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΕ), 1999 έως 2014, Ιδρυτής της δεξαμενής σκέψης Think Tank SEVE, Μέλος της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΕΗΔΕ ΑΠΘ).