Μέσα από τον έντονο προεκλογικό αγώνα ενόψει των Προεδρικών του 2018 στην Κύπρο, έχουν διαφανεί οι τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι και τα επιτελεία τους στην προσπάθεια να πείσουν/προσελκύσουν τους ανέντακτους, τους αναποφάσιστους και τους μετακινούμενους ψηφοφόρους. Περίπου το μισό εκλογικό σώμα παραμένει εκτός της σφαίρας επιρροής των κομμάτων και του βεληνεκούς του προεκλογικού. Πρόσφατη έρευνα του Κυπριακού Ινστιτούτου Στατιστικολόγων κατέδειξε ότι 6 στους 10 νέους δεν θα ψηφίσουν στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.
Το κυπριακό κομματικό σύστημα έχει μπει σε μια μεταβατική περίοδο - σε μια εποχή ρευστότητας και πολύ μεγάλης εκλογικής κινητικότητας με πολλαπλά είδη μετατοπίσεων. Άγνωστος Χ το φαινόμενο της «κρυφής ψήφου», η έκταση του οποίου μπορεί να προκαλέσει ανατροπές ακόμη και την ώρα της κάλπης. Όλα δείχνουν ότι αυτή η προεκλογική κούρσα θα κριθεί κυριολεκτικά πάνω στο νήμα.
Τα πολλαπλά κριτήρια ψήφου, ο κατακερματισμός και η πρωτοφανής ρευστότητα του πολιτικού τοπίου συνθέτουν ένα δυσεπίλυτο εκλογικό πάζλ. Οι στερεότυπες προεκλογικές στρατηγικές και οι παραδοσιακές μέθοδοι αδυνατούν να σπάσουν το φράγμα της ομοιοτυπίας και της κοινοτοπίας.
Βασικό ζητούμενο η αύξηση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής καμπάνιας. Δεν υπάρχει μια προεκλογική συνταγή κοινή για όλους τους υποψήφιους προέδρους - χρειάζονται εξατομικευμένες προσεγγίσεις και τακτικές. Η δημιουργική στρατηγική πρέπει να πηγάζει από το «είναι» του υποψήφιου το οποίο πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε όλες τις πτυχές του προεκλογικού.
Η στρατηγική τοποθέτηση, το κύριο μήνυμα, η κεντρική δημιουργική ιδέα, η πολιτική καινοτομία, οι προτάσεις για τα μεγάλα εθνικά θέματα (οικονομία, κυπριακό), η διαφοροποίηση, η προσωπικότητα του υποψήφιου και τα ηγετικά του χαρακτηριστικά (εγγύτητα στον πολίτη, εμπιστοσύνη, αξιοπιστία, πειθώ), η ομάδα των συνεργατών και o συγχρονισμός (timing) πρέπει να συνδυαστούν αρμονικά ώστε να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος της προεκλογικής εκστρατείας.
Τα προεκλογικά επιτελεία πρέπει να προσεγγίσουν/πείσουν τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες μέσα από στοχευμένες ενέργειες (π.χ. αξιοποίηση των κοινωνικών μέσων δικτύωσης και ειδικότερα του Facebook για την κινητοποίηση και προσέλκυση των ηλικιών 18-35, παρέχοντας στη νέα γενιά την ευκαιρία να εκφράσει τις απόψεις της).
Τα επιχειρήματα και οι προτάσεις πρέπει να είναι συγκεκριμένες, επιστημονικά τεκμηριωμένες και εφαρμόσιμες - χρειάζονται απτά αποτελέσματα εδώ και τώρα.
Η πολιτική καμπάνια πρέπει να:
1.Συνδέει τον λόγο, τις πράξεις και το όραμα του πολιτικού με την εκπλήρωση των ρεαλιστικών στόχων και προσδοκιών του εκλογικού σώματος. Η εικόνα του υποψήφιου πρέπει να ταυτίζεται με τις ανάγκες των ψηφοφόρων.
2.Αναδεικνύει τη διαφορετικότητα των προγραμμάτων και των προτάσεων του υποψήφιου.
Ένας από τους βασικούς στόχους της επικοινωνιακής στρατηγικής είναι αφενός να δοθεί έμφαση στα θετικά/διακριτά χαρακτηριστικά του υποψήφιου και αφετέρου να εξουδετερωθούν τα όποια αρνητικά σημεία. Η εικόνα του υποψήφιου αξιολογείται τόσο έναντι των κυρίων αντιπάλων του αλλά και σε σχέση με τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο ιδανικός υποψήφιος.
Οι πιο αποτελεσματικοί πολιτικοί είναι δημιουργικοί - στην επίλυση διαφορών, στις διαπραγματεύσεις, στην αντίδραση σε απρόσμενες κρίσεις, στην εξεύρεση νέων λύσεων στα κοινωνικά προβλήματα και στην ενίσχυση της διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Το αποτέλεσμα των επερχόμενων προεδρικών εκλογών δεν θα είναι απλά η λύση μιας μαθηματικής εξίσωσης. Το πολιτικό-εκλογικό περιβάλλον δεν είναι ένα γραμμικό φαινόμενο αλλά ένα μη γραμμικό δυναμικό σύστημα. Η πολυπλοκότητα, η αβεβαιότητα και η μεταβλητότητα του προεκλογικού τοπίου εμπεριέχουν ασυνήθιστα υψηλά πολιτικά ρίσκα που είναι δύσκολο να προσμετρηθούν. Υπάρχουν όμως και σημαντικές εκλογικές ευκαιρίες μέσα από τους σωστούς στρατηγικούς σχεδιασμούς του πολιτικού μάρκετινγκ.
Η επίδραση της προεκλογικής περιόδου στο εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι κάθε φορά η ίδια. Υπάρχουν εκλογικές αναμετρήσεις όπου η επίδραση της προεκλογικής εκστρατείας δεν διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο. Στην περίπτωση όμως της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης πιστεύω θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο. Η δυναμική της προεκλογικής περιόδου θα αποδειχτεί η μεγαλύτερη που έχει παρατηρηθεί ιστορικά μέχρι σήμερα στην Κύπρο.
Η ποσοτική ανάλυση δεν αρκεί. Δεν έχουμε να κάνουμε με μηχανιστικά αλλά με ανθρώπινα συστήματα. Χρειάζεται βαθιά γνώση, κριτική σκέψη, ποιοτική ανάλυση, σύνθεση όλων των πτυχών, ερμηνεία, διαίσθηση και δημιουργικότητα. Μέσα από μια ολιστική προσέγγιση μπορούμε να διακρίνουμε μοτίβα και να διανοίξουμε νέες δυνατότητες.
Οι αριθμοί αποκτούν νόημα και σημασία μέσα σε μια κουλτούρα, σε μια κατάσταση, σε ένα κοινωνικό πλαίσιο. Οι πολιτικοί πρέπει να βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη, να νιώθουν τον παλμό και να αναπνέουν το οξυγόνο της αληθινής κοινωνίας, να κατανοούν τις ανησυχίες και να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του λαού. Οι αλγόριθμοι τυποποιούν, οι άνθρωποι νοιάζονται.