Για την την κρίση στον Καύκασο και τα αίτια του πολέμου μίλησε ο πρόεδρος της Αρμενίας Αρμέν Σακισιάν στην τηλε-ημερίδα που διοργάνωσε την Δευτέρα19 Οκτωβρίου 2020 το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ και στην οποία συμμετείχε και η HuffPost Greece.
Ο κ. Σακισιάν χαρακτήρισε την Τουρκία ως βασικό υπαίτιο για τις δραματικές εξελίξεις στην περιοχή και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η Αρμενία, ως ύστατη λύση, να προχωρήσει σε αναγνώριση του Ναγκόρνο Καραμπάχ σε περίπτωση που το Αζερμπαϊτζάν δεν επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο πρόεδρος της Αρμενίας άφησε να εννοηθεί ότι η υπόθεση του Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι μια ευρωπαϊκή υπόθεση, αφού σύμφωνα με τον ίδιο η άμεση εμπλοκή της Τουρκίας λειτουργεί αποσταθεροποιητικά και είναι ενάντια στις ευρωπαϊκές αξίες για τι οποίες ο λαός του Ναγκόρνο Καραμπάχ μάχεται.
«Ο λαός του Αρτσάχ μάχεται για τη χριστιανική του θρησκεία, τις πατρογονικές εστίες, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και του καθορισμού του μέλλοντός του. Αυτοί οι άνθρωποι αγωνίζονται για την ασφάλεια της Ευρώπης, την ενεργειακή και δημογραφική ασφάλεια» δήλωσε και παράλληλα υπογράμμισε τους πολιτικούς και στρατιωτικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας.
Ειδικότερα αναφερόμενος στο ρόλο της Τουρκίας επεσήμανε πως η χώρα έχει επεκτατικές και αποσταθεροποιητικές πολιτικές και κινείται σε επίπεδο τόξο 360 μοιρών γύρω από τα σύνορά της. Εμπλέκεται, σύμφωνα με τον ίδιο, παντού συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας και όχι μόνο στο Αζερμπαϊτζάν.
«Μόνο τυφλός πρέπει να είναι κανείς για να μη βλέπει την πλήρη κλίμακα των ενεργειών της Τουρκίας. Ακόμη και η ρητορική των δηλώσεων των αξιωματούχων της Άγκυρας το αποδεικνύει» είπε και πρόσθεσε πως δεν πρόκειται μόνο για λέξεις αλλά και για πλήρη υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα, δηλαδή διπλωματική και στρατιωτικής.
«Υπάρχουν συνεχείς δηλώσεις από μέρους της Τουρκίας την τελευταία επταετία, η στρατιωτική ένδυση, ο οπλισμός, οι Τούρκοι στρατιώτες και οι εκπαιδευτές είναι εκεί στο πεδίο. Εκεί, στα σύνορα του Αζερμπαϊτζάν με την Αρμενία είναι και τα τουρκικά drones και τα F-16» σημείωσε.
Ο πρόεδρος της Αρμενίας μίλησε με έμφαση για το γεγονός πως οι επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν, οι οποίες ξεκίνησαν στις 7 Σεπτεμβρίου, έγιναν παρά το γεγονός της σύναψης εκεχειρίας και των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων που βρίσκονταν σε εξέλιξη από το 1994. «Οι διαπραγματεύσεις που γίνονταν εδώ και 20 χρόνια είχαν οδηγήσει σε ένα σημείο όπου παρέμεναν τρία βασικά ζητήματα σε εκκρεμότητα και πράγματι οι συνομιλίες είχαν «παγώσει» εδώ και τρία χρόνια, μέχρι που το Αζερμπαϊτζάν αποφάσισε να προχωρήσει σε πολεμικές επιχειρήσεις».
Στο ερώτημα γιατί η Τουρκία εμπλέκεται σε αυτή την υπόθεση ο κ. Σακισιάν είπε πως τα τελευταία επτά χρόνια η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας επιδεινώθηκε. Πράγματι σύμφωνα με τον ίδιο η Τουρκία δημιουργεί πηγές αστάθειας γύρω της, αμφισβητώντας το στάτους κβο.
«Τι ήθελαν στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στην Μεσόγειο; Γιατί έχουν ανεβάσει τους τόνους με την αντιπαράθεση στην Ελλάδα; Γιατί τώρα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ;» ήταν το ρητορικό ερώτημα του κ. Αρμέν Σακισιάν.
«Ένας παράγοντας είναι η ενέργεια. Η Τουρκία θέλει να γίνει ενεργειακός κόμβος. Θέλει ακόμη και το ρωσικό αέριο προς την Ευρώπη να περνά μέσα από την Τουρκία. Οι Τούρκοι θέλουν να έχουν επίδραση και έλεγχο στο Αζερμπαϊτζάν και να καθορίζουν τις εξελίξεις στην Ευρώπη, θέλει να ελέγχει τις ροές της ενέργειας από την Ασία προς την Ευρώπη.
Δεύτερη διάσταση, είναι η δημογραφία και το προσφυγικό. Θυμόμαστε τις ροές προσφύγων από τη Συρία αποτέλεσμα της κατάστασης στη Συρία την οποία υποδαύλισε η Τουρκία. Το ίδιο έκαναν στην Κύπρο και τώρα στο Αζερμπαϊτζάν. Το ίδιο γίνεται και στη Λιβύη καθώς η Λιβύη εκτός από ενεργειακός υποσταθμός είναι και πύλη προσφύγων από την Αφρική. Το δημογραφικό λοιπόν είναι ένα εργαλείο του Ερντογάν που χρησιμοποιεί απέναντι στην Ευρώπη.
Μια τρίτη διάσταση είναι ότι η Τουρκία θέλει να γίνει στρατιωτική περιφερειακή δύναμη και είναι αδιανόητο πως ένα μέλος του ΝΑΤΟ εμπλέκεται στο Ναγκόρνο Καραμπάχ χρησιμοποιώντας οπλισμός της Συμμαχίας. Αρα βλέπουμε και τον στρατιωτικό επεκτατισμό της Τουρκίας.»
Ο κ. Σακισιάν συνέχισε υποστηρίζοντας πως όλη η πολιτική της Τουρκίας βασίζεται στο να ασκεί πίεση προς την Ρωσία, τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., προκειμένου να εξασφαλίσει για τον εαυτό της μια προνομιακή θέση ως ρυθμιστικός παράγοντας της κατάστασης στη Μεσόγειο
Ακόμη ο κ. Αρμέν Σακισιάν εκτίμησε ότι η επιθετική πολιτική του Ερντογάν μπορεί να οφείλεται και στα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της χώρας του και ιδιαίτερα στην οικονομία. Ωστόσο εξέφρασε τον προβληματισμό του για τη διάδοση ιδεών υπέρ του ακραίου Ισλαμισμού και την υποστήριξη που παρέχει η Τουρκία προς τους τζιχαντιστές.
«Είναι η πρώτη φορά που ισλαμιστές τρομοκράτες μεταφέρονται επισήμως από ένα κράτος στην περιοχή μας. Όλο αυτό οργανώνεται από ένα κράτος. Και αυτό επίσης είναι ένα εργαλείο στο καλάθι της Τουρκίας».
Επανερχόμενος στις συγκρούσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ είπε πως η Τουρκία επωφελείται με το να προκαλεί αστάθεια αφού έτσι επηρεάζει τους γείτονες μέχρι και την Κεντρική Ασία. Επίσης, συνέχισε μπορεί να είναι και ένα μήνυμα με πολλούς αποδέκτες, τόσο προς τους συμμάχους της, του Αζέρους, ίσως και προς τους Αρμενίους και αυτό είναι: «Αφού δεν καταφέρατε να λύσετε το πρόβλημα με τη Δημοκρατία του Αρτσάχ τόσα χρόνια θα το κάνουμε εμείς που έχουμε και την εμπειρία των εθνοκαθάρσεων και της γενοκτονίας των Αρμενίων πριν από 105 χρόνια». Μπορεί να μην το παραδέχεται η Τουρκία αλλά περί αυτού πρόκειται » είπε ο πρόεδρος της Αρμενίας και υπενθύμισε και τα δεινά που αντιμετώπισε ο ελληνισμός.
Τέλος απεύθυνε μήνυμα - έκκληση προς τον ΟΗΕ και τις χώρες που απαρτίζουν την ομάδα του Μινσκ για να υπάρξει μια σαφής κατανόηση της σύγκρουσης και να σταματήσει ο πόλεμος
«Η εκεχειρία είναι απολύτως αναγκαία, ενώ από το ΝΑΤΟ προσδοκώ να καταστήσει σαφές στην Τουρκία πως μπορεί να είναι κάποιος μέλος αυτού του οργανισμού και να συμπεριφέρεται σαν καουμπόης. Από τις τρεις χώρες που απαρτίζουν την ομάδα του Μίνσκ ζητώ να συναιτήσουν το Αζερμπαϊτζάν και να επανελθουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων»
Στο σημείο αυτό ο κ. Σακισιάν δήλωσε πως εάν η κατάσταση συνεχίσει ώς έχει η Αρμενία δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αναγνωρίσει το Ναγκόρνο Καραμπάχ και να ζητήσει και από τις φίλες χώρες να κάνουν το ίδιο. Όπως έχει εξηγήσει και στο παρελθόν η Αρμενία δεν έχει προβεί σε αυτή την κίνηση τόσα χρόνια τώρα προκειμένου να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις και να μην περιπλέξει περισσότερο την υπόθεση.
Όσον αφορά τις σχέσεις Τουρκίας – Ρωσίας, είπε πως η Τουρκία είναι τόσο απρόβλεπτη και επιθετική και ήδη φαίνονται τα σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις των δύο αυτών κρατών.
«Κάντε τις αξιολογήσεις σας, δείτε και το οικονομικό ενδιαφέρον, ακόμη και η Gazprom δίνει λίγοτερο αέριο στην Τουρκία. Οι σχέσεις των δύο κρατών βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία» εκτίμησε ο Αρμένιος πρόεδρος, αφήνοντας όμως αιχμές για την προσέγγιση Τουρκίας – Ουκρανίας. «Τώρα έχουμε την προσέγγιση με την Ουκρανία για επίσης ενεργειακούς και στρατιωτικούς σκοπούς και αναρωτιέμαι εάν οι ουκρανικές στρατιωτικές μηχανές και drones θα χρησιμοποιηθούν και αλλού εκτός από την Αρμενία».
Τέλος ευχαρίστησε τη αρμενική΄διασπορά για τα αντανακλαστικά της τα οποία όπως είπε ενεργοποιήθηκαν τόσο γρήγορα και έντονα λόγω της μνήμης της γενοκτονίας. Με τη φράση αυτή του Αρμένιου προέδρου, δημιουργείται αναπόφευκτα ο συνειρμός για μια σύμπραξη ελληνικής και αρμενικής διασποράς στην αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας η οποία διαρκώς κλιμακώνεται.