Του Γιώργου Ατσαλάκη, Οικονομολόγου, Αναπληρωτή Καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης -Εργαστήριο Ανάλυσης δεδομένων και Πρόβλεψης
Λέγεται ότι το Bitcoin έχει πολλές χρήσεις, και μία από αυτές είναι η λειτουργία του ως μέσο αποθήκευσης αξίας. Ωστόσο, η αποδοχή του Bitcoin ως μέσο αποθήκευσης αξίας εξακολουθεί να είναι θέμα συζήτησης και αμφισβήτησης.
Ορισμένοι θεωρούν ότι το Bitcoin είναι ένα καλό μέσο αποθήκευσης αξίας, λόγω της αυξανόμενης αποδοχής του, της ψηφιακής φύσης του και της περιορισμένης προσφοράς (το μέγιστο πλήθος Bitcoins που μπορούν να δημιουργηθούν είναι 21 εκατομμύρια). Επιπλέον, το Bitcoin έχει δείξει την ικανότητά του να διατηρεί την αξία του μακροπρόθεσμα.
Ωστόσο, υπάρχουν και επιχειρήματα κατά του Bitcoin ως μέσου αποθήκευσης αξίας. Η αστάθεια της τιμής του Bitcoin και οι συχνές διακυμάνσεις η έλλειψη κρατικής αρχής να το εγγυηθεί, μπορούν να καταστήσουν το Bitcoin ένα ριψοκίνδυνο επενδυτικό αγαθό για κάποιους. Επίσης, η αυξανόμενη ρύθμιση και η παρέμβαση των κυβερνήσεων στην αγορά των κρυπτονομισμάτων αυξάνει τον κίνδυνο.
Παρά τις αμφιβολίες, το Bitcoin έχει αποκτήσει αυξανόμενη αποδοχή και χρήση σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν η τιμή του καταφέρει να σταθεροποιηθεί στο μέλλον και εάν εξακολουθήσει να αυξάνεται η αποδοχή του ως ψηφιακό νόμισμα, τότε είναι πιθανό να αποτελέσει για κάποιους (κυρίως σε κάποιες αυταρχικές χώρες) μια αξιόπιστη μορφή αποθήκευσης αξίας, αλλά με τεράστια ερωτηματικά.
Πληθαίνουν οι απόψεις που λένε ότι τώρα που το Bitcoin αξίζει πολύ λιγότερο από πριν, πολλοί μακροπρόθεσμοι επενδυτές ρίχνουν μια πιο προσεκτική ματιά καθώς ισχυρίζονται ότι θα είναι πολύ δύσκολο να καταργηθεί το bitcoin ως μέσο αποθήκευσης αξίας, επειδή έχει ένα όνομα 14 ετών και υπάρχει μια πεπερασμένη προσφορά του.
Υποστηρίζουν ότι η προσφορά χρήματος (Μ2) στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί από λιγότερο από 1 τρισ., που ήταν το 1960 στα 22 τρις το 2022 ενώ η προσφορά του bitcoin θα είναι πάντα σταθερή στα 21 εκ. μονάδες. Τα χρήματα που παράγονται από τις κυβερνήσεις, που ονομάζονται “fiat money”, χάνουν αξία με την πάροδο του χρόνου λόγω του νομισματικού πληθωρισμού. Για παράδειγμα:
• Το δολάριο ΗΠΑ έχει χάσει το 96% της αξίας του από το 1913
• Το ευρώ έχει χάσει το 40% της αξίας του από το 1997
• Η λίρα έχει χάσει το 99,602% της αξίας της από το 1751
Αλλά ισχυρίζονται ότι το Bitcoin είναι διαφορετικό καθώς θα υπάρχουν μόνο 21 εκατομμύρια νομίσματα και πάνω από το 90% ήδη κυκλοφορούν.
Ισχυρίζονται ότι οι αποδόσεις την τελευταία δεκαετία έως το 2022, στα γραμμάτια δημοσίου ΗΠΑ ήταν -20%, στον χρυσό ήταν +22%, στα Ακίνητα ΗΠΑ ήταν +84%, στη χρηματιστηριακό δείκτη των ΗΠΑ SP500 ήταν +130% και στο Bitcoin ήταν περίπου 15.000%! Πόσοι όμως αγόρασαν στην αρχική τιμή του Bitcoin για να έχουν τέτοιες αποδόσεις;
Το Bitcoin διατηρεί υψηλή τιμή εξ αιτίας του πεπερασμένου αριθμού των 21 εκ. μονάδων που θα εξαχθούν μέχρι το 2140. Ήδη έχουν εξαχθεί περίπου 19 εκ. Αυτό προσδίδει την πιο σημαντική ιδιότητα του Bitcoin έναντι των άλλων κρυπτονομισμάτων: την ιδιότητα της σπανιότητας. Επίσης το 4,5% των επενδυτών ελέγχει το 85% των νομισμάτων που σημαίνει ότι η τιμή του μπορεί εύκολα να χειραγωγηθεί ώστε κάποιοι μόνιμα να κερδοσκοπούν εις βάρος των ανυποψίαστων κατόχων Bitcoin.
Τι θα γίνει όμως όταν η τεράστια ισχύ των κβαντικών υπολογιστών με τα δισεκατομμύρια πράξεις που θα εκτελούν, θα μπορούν να «χακάρουν» οποιαδήποτε κωδικό; Τότε ποιος θα μπορεί να εγγυηθεί ότι θα παραχθούν μόνο 21 εκ. μονάδες; Το παράνομο χρήμα που επενδύεται στα κρυπτονομίσματα θα μπορεί να κατασχεθεί από τις αρχές αφού θα «αποκρυπτογραφούν» τους κωδικούς τους και θα αποκαλύπτεται η χειραγώγηση.
Με βάση τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, οτιδήποτε είναι σπάνιο και διατίθεται σε περιορισμένες ποσότητες, η τιμή του θα αυξηθεί μόλις αυξηθεί η ζήτηση. Όσο περισσότεροι ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα, η ζήτηση θα τροφοδοτείται από το ενδιαφέρον τους και οι τιμές τους θα αυξάνουν. Οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνουν όσο νέοι επενδυτές αναζητούν το εύκολο κέρδος.
Η αξία των κρυπτονομισμάτων έχει συρρικνωθεί στο 1 τρισ., έχοντας απωλέσει πάνω από 2 τρισ. δολάρια. Η συνεχιζόμενη κρίση στα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων FTX και στο Blockfi, και πριν από αυτό, το Celsius, το Voyager, το Three Arrows Capital, το Terra and Luna και σε αυτά που θα έρθουν στο μέλλον Binance κλπ., αναδεικνύει τους κινδύνους που εκτίθεται το κοινό και καταδεικνύει πόσο εύκολα μπορεί να χαθούν οι αποταμιεύσεις των ανθρώπων ακόμα και εάν τις εμπιστευτούν σε θεσμικούς επενδυτές.
Λέγεται ότι το χαρτονόμισμα τελικά επιστρέφει στην εγγενή του αξία δηλαδή στο μηδέν σε μια δύσκολη κατάσταση (πόλεμος κλπ.) παρόλο που υπάρχουν κεντρικές τράπεζες, αποθέματα σε χρυσό, σε συνάλλαγμα κλπ., που εγγυώνται την κυκλοφορία του χαρτονομίσματος.
Φαντασθείτε όμως πόσο πολύ, σε μια δύσκολη κατάσταση, θα εξαϋλωθεί η αξία των κρυπτονομισμάτων που δεν αντιπροσωπεύουν τίποτα άλλο από ένα ψηφιακό αλγόριθμο που δεν τον προστατεύει καμία κρατική αρχή, και τους κατόχους των κρυπτονομισμάτων δεν μπορεί να τους προστατεύσει καμιά αρχή και κανένα δικαστήριο από τις απώλειες τους.