Οι τρεις ευρωπαϊκές δυνάμεις που συνυπογράφουν τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενεργοποίησαν τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών που προβλέπεται από το κείμενο για να πείσουν το Ιράν να επιστρέψει στην τήρηση των δεσμεύσεών του που απορρέουν από την συμφωνία, ανακοίνωσαν οι τρεις υπουργοί των Εξωτερικών.
«Με τον τρόπο αυτόν, οι τρεις χώρες μας δεν ακολουθούν την πολιτική της ακραίας πίεσης κατά του Ιράν», διευκρινίζουν οι τρεις στην κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν θα εφαρμόσουν την αμερικανική πολιτική των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης.
Η ενεργοποίηση του μηχανισμού επίλυσης διαφορών προβλέπει μακροπρόθεσμα και την επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά της Τεχεράνης.
Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν ωστόσο να επιταχύνουν προς την επαναφορά των κυρώσεων, αλλά να ασκήσουν πίεση επί του Ιράν για την διάσωση της συμφωνίας του 2015 που θέτει περιορισμούς στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, υπογραμμίζεται από τη γαλλική διπλωματία.
«Ενεργούμε καλή τη πίστει, με κύριο στόχο την διαφύλαξη της συμφωνίας και με την ειλικρινή ελπίδα της εξεύρεσης λύσης για την έξοδο από το αδιέξοδο μέσω του εποικοδομητικού διπλωματικού διαλόγου, παραμένοντας ταυτόχρονα στο πλαίσιό της», τονίζουν στην κοινή τους ανακοίνωση οι Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, Χάικο Μάας και Ντόμινικ Ράαμπ.
«Ελπίζουμε να επαναφέρουμε το Ιράν στην πλήρη τήρηση των δεσμεύσεών του στο πλαίσιο της συμφωνίας», αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση.
Στις 5 Ιανουαρίου, η Τεχεράνη ανακοίνωσε την «πέμπτη και τελευταία φάση» του σχεδίου υπαναχώρησης από τις πυρηνικές της δεσμεύσεις σε απάντηση της αποχώρησης των ΗΠΑ από την συμφωνία το 2018 και της επαναφοράς των αμερικανικών κυρώσεων που έχουν στραγγαλίσει την ιρανική οικονομία.
Το Ιράν ανακοίνωσε ότι δεν θεωρεί ότι δεσμεύεται πλέον από κανέναν περιορισμό «για τον αριθμό των συσκευών φυγοκέντρισης» που χρησιμοποιούνται για τη παραγωγή πυρηνικού καυσίμου.
«Δεν έχουμε πλέον άλλη επιλογή, δεδομένων των μέτρων τα οποία ελήφθησαν από το Ιράν, από το να εκφράσουμε σήμερα τις ανησυχίες μας ως προς το γεγονός ότι το Ιράν δεν τηρεί τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας και να συγκαλέσει την Κοινή Επιτροπή στο πλαίσιο του μηχανισμού επίλυσης διαφορών» τονίζουν οι τρεις υπουργοί Εξωτερικών.
«Παραμένουμε πεπεισμένοι ότι η ιστορική συμφωνία και η συμβολή της στο ζήτημα της μη διασποράς υπηρετούν τα κοινά μας συμφέροντα ασφαλείας και ενισχύουν την διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες», τονίζουν Παρίσι, Βερολίνο και Λονδίνο.
Τζόνσον: Ας κάνει ο Τραμπ νέα συμφωνία
Από πλευράς του ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κάλεσε τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να αντικαταστήσει την ιρανική πυρηνική συμφωνία με τη δική του νέα συμφωνία για να διασφαλιστεί ότι η ισλαμική δημοκρατία δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
«Εάν πρόκειται να απαλλαγούμε από αυτή, ας την αντικαταστήσουμε και ας την αντικαταστήσουμε με τη συμφωνία του Τραμπ», δήλωσε ο Τζόνσον αναφορικά με τη συμφωνία του 2015 με την Τεχεράνη για τον έλεγχο των πυρηνικών της όπλων. «Αυτό θα ήταν ένας εξαιρετικός τρόπος για να υπάρξει πρόοδος».
«Ο πρόεδρος Τραμπ είναι εξαιρετικός στο να συνάπτει συμφωνίες, όπως λέει ο ίδιος. Ας εργαστούμε μαζί για να αντικαταστήσουμε το ΚΟΣΔ και να έχουμε αντ’ αυτού τη συμφωνία του Τραμπ», δήλωσε ο Τζόνσον στο BBC.
Βάσει της συμφωνίας που συνήφθη το 2015, γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ/JCPOA), το Ιράν συμφώνησε με την Κίνα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ να περιορίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ωστόσο το 2018, ο Τραμπ υπαναχώρησε από τη συμφωνία. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν κατ’ επανάληψη εκφράσει τη στήριξή τους στη συμφωνία, αν και η Τεχεράνη ανακοίνωσε νωρίτερα αυτό τον μήνα ότι θα εγκαταλείψει τους περιορισμούς για τον εμπλουτισμό ουρανίου, καταφέροντας περαιτέρω πλήγμα στη συμφωνία.
«Εάν απαλλαγούμε από αυτή την πυρηνική συμφωνία, την ΚΟΣΔ, είναι αυτό που θέλει ο Τραμπ. Αυτό που θέλω να τονίσω προς τους Αμερικανούς φίλους μας είναι ότι, κοιτάξτε, με τον έναν ή άλλο τρόπο πρέπει να σταματήσετε τους Ιρανούς από το αποκτήσουν πυρηνικό οπλοστάσιο», δήλωσε ο Τζόνσον.
«Από τη σκοπιά των Αμερικανών, είναι μια προβληματική συμφωνία, η οποία λήγει, ενώ συν τοις άλλοις τη διαπραγματεύθηκε ο πρόεδρος (Μπαράκ) Ομπάμα. Από τη δική τους σκοπιά, έχει πολλά, πολλά λάθη».
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters)