Η παγκόσμια κατανάλωση σίτου οδεύει προς τη μεγαλύτερη ετήσια πτώση της εδώ και δεκαετίες, καθώς ο πληθωρισμός-ρεκόρ αναγκάζει τους καταναλωτές και τις εταιρείες να το χρησιμοποιούν λιγότερο και να το αντικαθιστούν με φθηνότερες εναλλακτικές λύσεις, εν μέσω της αυξανόμενης επισιτιστικής ανασφάλειας.
Οι καταναλωτές ενδέχεται να βρεθούν μπροστά σε ακόμη υψηλότερες τιμές σιταριού το δεύτερο εξάμηνο του 2022, καθώς οι εισαγωγείς, οι οποίοι μέχρι τώρα προμήθευαν φορτία που αγοράστηκαν αρκετούς μήνες νωρίτερα σε φθηνότερες τιμές, μετακυλούν το κόστος από όταν οι τιμές του σιταριού κλιμακώθηκαν σε υψηλά δεκαετίας τον φετινό Μάιο.
Η παγκόσμια κατανάλωση σιταριού την περίοδο Ιούλιος -Δεκέμβριος 2022 θα μπορούσε να μειωθεί κατά 5%-8% σε σχέση πέρυσι, λένε οι αναλυτές, έμποροι και αλευροποιοί, πολύ περισσότερο δηλαδή από 1% που εκτιμά το Υπ.Γεωργίας των ΗΠΑ.
″Θα υπάρξει πτώση στη ζήτηση σίτου για ζωοτροφές στην Ευρώπη και την Κίνα. Η ζήτηση σίτου για ανθρώπινη κατανάλωση έχει επίσης επιβραδυνθεί σε βασικές χώρες εισαγωγής σε όλο τον κόσμο”, δήλωσε η Έριν Κόλιερ, οικονομολόγος στον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ.
″Οι υψηλές τιμές έχουν προκαλέσει ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής που δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν επαρκείς προμήθειες από τη διεθνή αγορά”.
Εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κόστος τροφίμων και ανασφάλεια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε βασικές χώρες εξαγωγής με τις τιμές των σιτηρών να κινούνται σε ιστορικό υψηλό.
Χαμηλά αποθέματα πτώση στις εισαγωγές
Οι αποστολές σιταριού από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας κοστίζουν περίπου 400-410 δολάρια ο τόνος, συμπεριλαμβανομένου του κόστους και των ναύλων για παράδοση στη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Οι τιμές μειώνονται από το ανώτατο όριο των 500 δολαρίων ανά τόνο που έφτασαν πριν από λίγους μήνες, αλλά παραμένουν πολύ πάνω από τον περσινό μέσο όρο των περίπου 300 δολαρίων.
″Τα αποθέματα σιταριού είναι ακόμα εξαιρετικά περιορισμένα”, δήλωσε Όλα Χοου της χρηματιστηριακής εταιρεία IKON Commodities στο Σίδνεϊ. ”Δεν είμαστε σίγουροι πόσο σιτάρι θα εξαχθεί από τη Μαύρη Θάλασσα και υπάρχουν δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε άλλες χώρες εξαγωγής”.
Οι χώρες που ενδέχεται να δυσκολεύονται περισσότερο με τις εισαγωγές σιταριού περιλαμβάνουν την Υεμένη, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν, τη Συρία, την Αιθιοπία, το Αφγανιστάν και τη Σρι Λάνκα, δήλωσε στο Reuters η Κόλιερ.
Στο μεταξύ, καθώς το αυξανόμενο κόστος επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, έχουν ξεσπάσει διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο με ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους από την Κίνα και τη Μαλαισία μέχρι την Ιταλία, τη Νότια Αφρική και την Αργεντινή.
Στην Ινδονησία, τον δεύτερο μεγαλύτερο αγοραστή σιταριού στον κόσμο, η κατανάλωση έχει ήδη μειωθεί τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 και αναμένεται μεγαλύτερη πτώση εξαιτίας του υψηλού κόστους σε διάφορα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού.
Ο Γιαν Αίσα Αλαμάντα, ένας 37χρονος αρτοποιός στην Τζακάρτα, πληρώνει περίπου 10.000 ρουπίες (0,6720 δολάρια) το κιλό το αλεύρι σίτου, από περίπου 8.200 ρουπίες νωρίτερα φέτος. ″Έπρεπε να αυξήσω την τιμή πώλησής ...αλλά φοβάμαι ότι οι υψηλότερες τιμές θα αποθαρρύνουν τους καταναλωτές”.
Μείωση αγορών και στροφή σε ρύζι, ταπιόκα κ.α.
Καθώς οι καταναλωτές περιορίζουν τις αγορές τους, οι αρτοποιοί και οι κατασκευαστές νουντλς αντικαθιστούν το σιτάρι με ρύζι. ”Οι τιμές του αλευριού σίτου είναι σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με το ρύζι - αυτόματα θα υπάρξει μετατόπιση”, δήλωσε ο Φρανίσκους Γουέλιρανγκ, πρόεδρος της Ένωσης Ινδονησιακών Αλευρομύλων.
Σημείωσε ότι την τελευταία φορά που οι τιμές του αλεύρου σίτου αυξήθηκαν σημαντικά, η κατανάλωση στην Ινδονησία μειώθηκε κατά 4,5%.
Η Βραζιλία, η μεγαλύτερη αγορά σίτου για τις Η.Π.Α., καταγράφει μείωση άνω του 3% την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου, παρόλο που η χώρα πλήρωσε 20% περισσότερο για το βασικό προϊόν, σύμφωνα με στοιχεία.
″Στα βορειοανατολικά της Βραζιλίας, ίσως οι καταναλωτές θα αντικαταστήσουν τα προϊόντα σιταριού με τοπικά, όπως η ταπιόκα”, δήλωσε ο Ρομπέρτο ΣΑντόλι Roberto, ανώτερος διευθυντής στη HedgePoint Global Markets.
Αλλαγές και στις ζωοτροφές
Οι τιμές του σιταριού αλλάζουν επίσης τα συστατικά που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι για τις ζωοτροφές.
Αρμόδια υπηρεσία για θέματα γεωργίας στη Γαλλία προβλέπει ότι η ζήτηση για ζωοτροφές σίτου είναι πιθανό να μειωθεί κατά 13% σε 3,9 εκατ. το 2022/σ023 έναντι του 2021/2022.
″Η πτώση της κατανάλωσης σιταριού στην ΕΕ είναι κυρίως συνέπεια του πολύ φθηνού καλαμποκιού”, σχολίασε η Έλεν Ντουφλό, αναλύτρια της Strategie Grains. ”Φυσικά, υπάρχει και το οικονομικό ζήτημα”.
Στο Βιετνάμ, μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές ζωοτροφών στον κόσμο, το ρύζι αντικαθιστά το σιτάρι.
Ένας διευθυντής αγορών σε εργοστάσιο στην πόλη Χο Τσι Μινχ είπε ότι τους ζητήθηκε από την κυβέρνηση να βρουν εναλλακτικές εν μέσω διακοπής της αλυσίδας εφοδιασμού.
Η Ταϊλάνδη νωρίτερα φέτος αύξησε την ποσόστωση εισαγωγής καλαμποκιού σε 600.000 τόνους από 54.700 τόνους και μείωσε τους εισαγωγικούς δασμούς για να μετριάσει τη στενή αγορά ζωοτροφών, όπως δήλωσαν έμποροι με έδρα την Μπανγκόκ.
Ως απάντηση στην αλλαγή της χρήσης των ζωοτροφών, το USDA τον Ιούλιο αναθεώρηση προς τα κάτω την εκτίμησε του για την παγκόσμια κατανάλωση σιταριού για την περίοδο εμπορίας 2022/23 σε 784,22 εκατ., μειωμένα κατά 1,77 εκατ. τόνους από την εκτίμηση του Ιουνίου και 6,29 εκατ. τόνους κάτω από το προηγούμενο έτος.
Δυσπιστία για τις εξαγωγές από την Ουκρανία
Οι αγοραστές στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή έχουν επηρεαστεί περισσότερο από άλλους καταναλωτές εξαιτίας της διακοπής εξαγωγών σίτου από την Μαύρη Θάλασσα και αναγκάστηκαν να στραφούν σε προμηθευτές με υψηλότερες τιμές, όπως η Γερμανία και η Γαλλία.
Υπάρχουν βέβαια ελπίδες για επανάληψη των εξαγωγών από την Μαύρη Θάλασσα μετά την συμφωνία που υπέγραψαν Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία και ο ΟΗΕ και ήδη το πρώτο πλοίο, έμφορτο με σιτηρά απέπλευσε από την Οδησσό με τελικό προορισμό τον Λίβανο.
Ωστόσο, η αγορά παραμένει δύσπιστη για τις εξαγωγές από τα ουκρανικά λιμάνια και ως προς το πόσο θα βοηθήσουν στην αλλαγή της παρούσας κατάστασης ”Δεν είμαστε πολύ αισιόδοξοι για τις προμήθειες σίτου από την Ουκρανίας”, είπε ένας έμπορος στη Σιγκαπούρη. ″Δεν είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας να επιτρέψει μεγάλους όγκους εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία εν μέσω πολέμου”.