Νέα συνεδρίαση σήμερα των Υπουργών Ενέργειας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες σε μια ύστατη προσπάθεια πριν την εκπνοή του 2022 -και μετά από μήνες αποτυχημένων διαβουλεύσεων -να συμφωνήσουν σε ένα ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου για να δαμάσουν την ενεργειακή κρίση. Ωστόσο το μπλοκ παραμένει μάλλον διχασμένο.
Τώρα οι υπουργοί εξετάζουν μια νέα συμβιβαστική πρόταση που παρουσίασε η Τσεχική Δημοκρατία η οποία έχει την προεδρία αυτό το εξάμηνο.
Προς άρση μάλιστα ενός πιθανού νέου ναυαγίου, έπεσε στο τραπέζι ακόμη και η ιδέα η νέα πρόταση να εγκριθεί με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία. Στο ενδεχόμενο αυτό αντιδρά πρώτη η Γερμανία - που είναι μεταξύ των χωρών που μπλοκάρουν την απόφαση επιβολής πλαφόν- αλλά και άλλες χώρες που έχουν ταχθεί υπέρ.
Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν πως και σε κλειστή σύσκεψη των τεσσάρων χωρών (Ελλάδα, Πολωνία, Βέλγιο, Ιταλία) που πρωτοστατούν στην επιβολή ενός ρεαλιστικού πλαφόν-που διοργανώθηκε το βράδυ της Κυριακής με πρωτοβουλία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα- υποστηρίχθηκε πως η απόφαση πρέπει να είναι ομόφωνη.
Σημειώνεται πως και οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα κατά την Σύνοδο Κορυφής προέτρεψαν τους υπουργούς τους να εγκρίνουν το πλαφόν στην σημερινή τους συνεδρίαση.
Τι προβλέπει η νέα πρόταση
Το νέο προσχέδιο, του οποίου έχει λάβει γνώστη το Reuters, προβλέπει την επιβολή πλαφόν εάν οι τιμές στην προμηνιαία σύμβαση του κόμβου φυσικού αερίου του Ολλανδικού Title Transfer Facility (TTF) υπερβούν τα 188 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τρεις ημέρες. Το ύψος είναι κατά πολύ χαμηλότερο από την προηγούμενη προτεινόμενη ενεργοποίηση πλαφόν σα 275 ευρώ/MWh που είχε προτείνει η Κομισιόν τον περασμένο μήνα.
Περίπου δώδεκα χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου, της Πολωνίας και της Ελλάδας, ζήτησαν ανώτατο όριο κάτω από 200 ευρώ/MWh για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου που έχουν διογκώσει τους λογαριασμούς ενέργειας των πολιτών και έχουν εκτινάξει σε επίπεδο ρεκόρ τον πληθωρισμό αφού η Ρωσία διέκοψε τις περισσότερες από τις παραδόσεις φυσικού αερίου σε Ευρώπη.
Ωστόσο, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία είναι μεταξύ εκείνων που φοβούνται ότι το ανώτατο όριο θα μπορούσε να διαταράξει τις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης και να εκτρέψει τα τόσο αναγκαία φορτία φυσικού αερίου μακριά από την ΕΕ.
Θέλουν αυστηρότερους όρους, όπως αυτόματη αναστολή του πλαφόν εάν έχει ανεπιθύμητες αρνητικές συνέπειες.
Καθώς οι θέσεις ορισμένων χωρών είναι ακόμη ασαφείς, ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ είπαν ότι και οι δύο πλευρές μπορεί να έχουν αρκετές ψήφους για να εμποδίσουν την επίτευξη μιας συμφωνίας.
Σύμφωνα με την τελευταία πρόταση, μόλις ενεργοποιηθεί, το ανώτατο όριο τιμής του φυσικού αερίου της ΕΕ θα αποτρέψει την διεξαγωγή συναλλαγών με συμβόλαια TTF από τον πρώτο μήνα έως το πρώτο έτος για τιμή μεγαλύτερη από 35 ευρώ/MWh πάνω από ένα επίπεδο αναφοράς LNG.
Το ανώτατο όριο τιμής της ΕΕ δεν θα πέσει κάτω από τα 188 ευρώ/MWh, ακόμη και αν η τιμή του LNG έπεφτε σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Εάν η τιμή αναφοράς του LNG αυξηθεί σε υψηλότερα επίπεδα, τότε το ανώτατο όριο της ΕΕ θα κινηθεί μαζί του, ενώ θα παρέμενε 35 ευρώ/MWh πάνω από την τιμή του LNG - ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει ότι το μπλοκ μπορεί να υποβάλει προσφορές πάνω από τις τιμές της αγοράς για να προσελκύσει καύσιμα.
Η μοίρα άλλων ενεργειακών πολιτικών της ΕΕ εξαρτάται επίσης από το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου.
Οι χώρες θα μπορούσαν να εγκρίνουν ταχύτερες άδειες για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τη Δευτέρα, έχοντας ήδη καθυστερήσει την έγκριση δύο φορές εν αναμονή συμφωνίας για το πλαφόν.
Οι υπουργοί θα προσπαθήσουν επίσης να εγκρίνουν έναν νέο νόμο της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου που προκαλούν υπερθέρμανση του πλανήτη.
Έγγραφα που είδε το Reuters δείχνουν ότι ορισμένες χώρες επιδιώκουν να αποδυναμώσουν τους προτεινόμενους κανόνες για τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Αντιδράσεις (ξανά) από την Γερμανία - Σκρέκας: Θα ήταν ένας καλός συμβιβασμός
Ο Τσέχος Υπουργός προσερχόμενος στο Συμβούλιο τόνισε πως η λύση που προτείνεται μπορεί να ικανοποιήσει τόσο εκείνες τις χώρες που ζήτησαν να επιβληθεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου όσο και εκείνες που το φοβούνται ενώ εξέφρασε την ελπίδα αυτό να είναι το τελευταίο συμβούλιο ενέργειας υπό την τσεχική προεδρία.
«Σήμερα, πρέπει να συμφωνήσουμε» είπε ο Ζόζεφ Σικέλα σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει τίποτα που να σταματήσει από να έχουμε σήμερα συμφωνία και με το δεδομένο ότι οι πρωθυπουργοί και οι πρόεδροι μας κάλεσαν να το κάνουμε».
«Γνωρίζω ότι ένας αριθμός χωρών εκφράζει ανησυχία για πιθανή απώλεια της ανταγωνιστικότητας στην ευρωπαϊκή αγορά ή πιθανή έλλειψη φυσικού αέριου. Γι’αυτό από τη μία πλευρά προτείνουμε μία λύση, έναν μηχανισμό ο οποίος θα είναι ένα προσωρινό φρένο έκτακτης ανάγκης και στον οποίο έχουμε ενσωματώσει πολλές δικλείδες ασφαλείας που θα μας επιτρέπουν να απενεργοποιούμε τον μηχανισμό σε περίπτωση που που δούμε ότι δεν λειτουργεί. Για παράδειγμα σε περίπτωση που υπάρχει πραγματική έλλειψη φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό έδαφος ή σε ένα ή μερικά κράτη μέλη ή σε περίπτωση μείωσης των τιμών», επισήμανε ο Υπουργός της προεδρεύουσας χώρας Τσεχίας.
Είπε δε πως ένας τρόπος για να τερματισθεί η διένεξη μεταξύ χωρών της ΕΕ θα μπορούσε να ήταν το να τεθεί σε ψηφοφορία η συμβιβαστική πρόταση, αντί να επιδιωχθεί η επίτευξη ομόφωνης υποστήριξης.
«Αυτό θα ήταν φυσικά ένα μη επιθυμητό αποτέλεσμα», δήλωσε ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, επιμένοντας ότι οι ανησυχίες της Γερμανίας είναι βάσιμες. «Κανένας, και λιγότερο απ′ όλους εγώ, δεν έχει κάτι εναντίον των χαμηλών τιμών στην αγορά αερίου», δήλωσε ο Χάμπεκ. «Ξέρουμε απλώς από προηγούμενες παρεμβάσεις στην αγορά, πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί ώστε να μην προκαλέσουμε κακό επιδιώκοντας το καλό», πρόσθεσε.
«Οποιαδήποτε τιμή ανάμεσα στα 150 και τα 190/200 θα έχει αποτέλεσμα. Πιστεύω πως τα 188 θα δώσουν τα σωστά σήματα στις αγορές», δήλωσε από την πλευρά του ο έλληνας υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας πριν την συνεδρίαση.
Η δε ευρωπαία επίτροπος Ενέργειας κατά την άφιξή της στη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας, τόνισε πως μια συμφωνία για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του αερίου βρίσκεται σε απόσταση αναπνοή. «Πιστεύω ακράδαντα ότι η συμφωνία βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής. Φυσικά απαιτεί ένα πολύ ισχυρό πνεύμα συμβιβασμού απ′ όλους».