Οι δέκατες ευρωεκλογές στην ιστορία της ΕΟΚ/ΕΕ τελείωσαν και μαζί τους ανοίγει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πολιτικά περίοδος στην ιστορία της Ένωσης, εξαρτώμενη εν πολλοίς από το αν η παραδοσιακή από το 1979 συναίνεση κεντροδεξιάς-κεντροαριστεράς θα δώσει τη θέση της σε συναίνεση κεντροδεξιάς-ακροδεξιάς για τα κορυφαία πόστα και την κατεύθυνση της ΕΕ.
Αυτό θα φανεί στις επόμενες ημέρες, με τη συγκρότηση των νέων πολιτικών ομάδων στο Ευρωκοινοβούλιο.
Στα καθ’ημάς, το αποτέλεσμα ήταν κοντά στα αναμενόμενα από τις δημοσκοπήσεις, με τους εξής νικητές και χαμένους:
Νικητές
* Η ΝΔ διατηρεί το προβάδισμα στα πολιτικά πράγματα της χώρας, ωστόσο με πύρρειο νίκη. Το ποσοστό της υποχώρησε σχεδόν 13 μονάδες σε σχέση με τις περσινές βουλευτικές εκλογές (41%->28%), η πρωτοκαθεδρία της όμως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί για την τριετία έως τις επόμενες βουλευτικές, ελλείψει ακόμα αντιπάλου.
* Το ΠΑΣΟΚ σημειώνει μικρή άνοδο (12%->13%), ωστόσο δεν έκανε την έκπληξη που θα περίμενε κανείς με δεδομένη την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της ΝΔ, να διεκδικήσει τη 2η θέση.
* Η Ελληνική Λύση υπερδιπλασίασε τα περσινά ποσοστά της σε άνω του 9%, εκλέγοντας 2 ευρωβουλευτές, και αναδεικνύεται σε σημαντικό παίκτη δεξιά της κυβέρνησης.
* Το ΚΚΕ συνέχισε με σταθερή αύξηση της δύναμής του από το 5,3% το 2019 σε 7,7% το 2023 και άνω του 9% τώρα, διατηρώντας τους 2 ευρωβουλευτές του.
* Από τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα, η Νίκη και η Πλεύση Ελευθερίας είδαν μικρή αύξηση δύναμης (3,7%->4,4% και 3,2%->3,4% αντίστοιχα) και εκλογή ευρωβουλευτή για πρώτη φορά
* Η Φωνή Λογικής παραμένει θρίλερ της βραδιάς και ίσως κάνει την έκπληξη πετυχαίνοντας, γίνει το 8ο κόμμα που ξεπερνά το 3% και εκλέξει 1 ευρωβουλευτή.
* Οι δημοσκοπήσεις, συχνός σάκος του μποξ για κάθε πικραμένο, έπεσαν αρκετά μέσα, ιδίως με δεδομένη τη ρευστότητα και την αποχή, συνεπώς συγκαταλέγονται στους νικητές της βραδιάς. Η μεγαλύτερη απόκλιση ήταν η ορισμένη υπερεκτίμηση της ΝΔ.
Ηττημένοι
* Η συμμετοχή κατέρρευσε στο 40%, για πρώτη φορά κάτω του 50% σε εκλογές εθνικού επιπέδου. Εκλογική κόπωση μετά τις 4 περσινές αναμετρήσεις, ασαφές διακύβευμα περί το ρόλο της ΕΕ, αποφυγή συζήτησης για τα ουσιώδη, celebrities approach as usual, καθώς και ο καιρός, έσπρωξαν τον κόσμο στις παραλίες παρά την τιμή της βενζίνης.
* Ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να υποχωρεί, από το περσινό 17,8% στο 15%. Η διατήρηση της 2ης θέσης δεν αναιρεί τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση του χώρου.
* Η Νέα Αριστερά, το Μερα25, οι Δημοκράτες, οι Πατριώτες και ο Κόσμος δεν κατόρθωσαν να υπερβούν το 3% και έτσι παρά την καταγραφή τους δεν θα εκλέξουν ευρωβουλευτή. Το μήνυμα είναι πιο ηχηρό για τη Νέα Αριστερά, που συγκέντρωσε πολλά από τα πιο προβεβλημένα στελέχη των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ (2015-19).
Συνοπτικά
✅️ Η ΝΔ μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά σχεδόν αδιατάρακτα για τα επόμενα 3 χρόνια, εφόσον η κεντροαριστερή αντιπολίτευση εμπεδώνεται σε δύο μικρομεσαία κόμματα του 13-15% και η πέραν της ΝΔ Δεξιά/Ακροδεξιά αθροιστικά ανέβηκε 5 μονάδες (13%->18%). Η ΝΔ συνεχίσει να παίζει χωρίς σοβαρό αντίπαλο παρά την πτώση της.
✅️ Στην Κεντροαριστερά, η κατάσταση εξισορροπείται μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Ο Στέφανος Κασσελάκης, στην πρώτη του εκλογική αναμέτρηση, μπορεί να ισχυρίζεται ότι κράτησε το χώρο 2ο, με το περσινό ποσοστό σχεδόν ίδιο, με δεδομένη τη διάσπαση της Νέας Αριστεράς και τις πολλές εναλλακτικές που προσφέρθηκαν στους ψηφοφόρους για επιλογή μικρών κομμάτων της Αριστεράς (Πλεύση Ελευθερίας, Μερα25 κ.ά.). Η διαφορά ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ έπεσε από το περσινό 6% στο 2%.
✅️ Η Ελληνική Λύση και το ΚΚΕ παραμένουν οι μακράν ισχυρότεροι υποδοχείς της κοινωνικής δυσαρέσκειας στις δύο πλευρές του φάσματος στο επίπεδο του 9-10% αμφότερα.
✅️ Το νέο κόμμα με πιθανούς εκλεγμένους αντιπροσώπους στο πολιτικό σκηνικό, η Φωνή Λογικής, αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τις μελλοντικές του παρεμβάσεις. Θυμίζουμε ωστόσο ότι στο παρελθόν υπήρξαν πολλά μικρά κόμματα που κατάφεραν εκλογή ευρωβουλευτή χωρίς να επαναλάβουν ανάλογη επιτυχία στην εθνική κάλπη (πχ Οικολόγοι Πράσινοι το 2009) που τώρα ούτως η άλλως αργεί (2027).
Ελπίζοντας ότι το τελικό αποτέλεσμα της σταυροδοσίας θα αποδώσει ευρωβουλευτές και ευρωβουλεύτριες από την Ελλάδα που θα απασχολήσουν περισσότερο για την ενεργό δράση τους παρά το ποινικό δίκαιο, αποχαιρετούμε και αυτήν την κάλπη με γνήσιο ενδιαφέρον για τον μελλοντικό ευρωπαϊκό συσχετισμό ισχύος και με προβληματισμό ως προς τα επίπεδα συμμετοχής.