Ο νέος Ποινικός Κώδικας [ν.4619/19] έχει χαρακτηρισθεί από τους μεν ως ορθολογικός, εκσυγχρονιστικός, αναγκαίος κι από τους δε ως ιδεοληπτικός, ανήθικος κι “ευεργετικός” για ορισμένους. Το θέμα δεν είναι όμως ότι οι διατάξεις του νέου ΠΚ μπορεί να ερμηνευθούν [από τα ΜΜΕ ή τους πολιτικούς] έτσι ή αλλιώς, αλλά πως θα σχολιαστούν από τους ειδικούς επιστήμονες [με επιστημονική και θεωρητική τεκμηρίωση] κι εντέλει πως θα εφαρμοστούν από το δικαστικό σώμα.
Κατά τη γνώμη μου η πλήρης εναρμόνιση των επιμέρους στοιχείων του συστήματος απονομής της ποινικής δικαιοσύνης δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει και το Σωφρονιστικό Κώδικα [το προσχέδιο του οποίου κατετέθη, από την Επιτροπή στην οποία είχα την τιμή να προεδρεύω, στο αρμόδιο υπουργείο εδώ και 7 χρόνια και κυκλοφορεί σε διάφορα συρτάρια διατελεσάντων υπουργών Δικαιοσύνης].
Η αναμόρφωση του ΠΚ και του ΚΠΔ παραμένει ατελής αν δεν είναι εξαρχής γνωστόν το πού και το πώς θα εκτελεστούν και θα εκτιθούν οι επιβληθείσες ποινές ή ακόμα και το πόσοι και πότε θα εγκλειστούν. Αν π.χ ο αριθμός των μικροποινιτών, των οποίων δεν μετετράπη η ποινή τους[ ως “πραγματική”, όπως την χαρακτηρίζουν οι συντάκτες] είναι ιδιαίτερα μεγάλος, πόσα επιπλέον σωφρονιστικά καταστήματα θα χρειαστούν για να εφαρμοστεί το μέτρο; Το ίδιο ισχύει mutatis mutandis αν η ουσία της κοινωφελούς εργασίας, ως εναλλακτικού τρόπου έκτισης, ακυρώνεται ελλείψει ειδικού προσωπικού εποπτείας.
Σε κάθε περίπτωση εγκληματολογικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ο Κώδικας δεν υιοθετεί τις έννοιες της επικινδυνότητας, του επικινδύνου ή του καθ’έξιν υπότροπου εγκληματία, ενώ από σωφρονιστική άποψη ενδιαφέρον έχουν οι προϋποθέσεις των διατάξεων περί υπό όρους απόλυσης.
Από δικαιοπολιτική οπτική η μη-τιμωρία μορφών κοινωνικής απειθαρχίας [π.χ παλαιό άρθρο 391: αποφυγή πληρωμής εισιτηρίου], καθώς και η αφαίρεση των διακεκριμένων περιπτώσεων φθοράς [π.χ βανδαλιστικές επιδρομές] [παλαιά άρθρα 382-4] εντάσσονται σε μία αντίληψη απόρριψης του δόγματος ‘’Νόμος και Τάξη’’.
Νομίζω ότι πρέπει να επανεξετασθούν οι διατάξεις περί διακεκριμένης κλοπής [άρθρο 374], η ενδεχόμενη ανεύρεση θησαυρών ιστορικού ενδιαφέροντος [παλαιό άρθρο 376] και να μελετηθεί-χωρίς φόβο και πάθος –όλο το πλέγμα των διατάξεων των άρθρων 187 και 187Α’.
Σε γενικές γραμμές, και συμπληρωματικά με τα παραπάνω, ο ποινικός συμβιβασμός, καθώς και η λεγόμενη Αποκαταστατική δικαιοσύνη, χρωματίζουν μία μεταρρύθμιση που στοχεύει κυρίως στην αποφόρτιση των δικαστηρίων και των φυλακών και λιγότερο στην ισορροπία κράτους δικαίου και αισθήματος ασφάλειας των πολιτών.
ΥΓ. Υπουργός, γνωστός για το “φιλελεύθερο” [;] νόμο περί γενικής αποφυλάκισης [δίχως εγγυήσεις ειδικών κατά περίπτωση], εκλαμβάνει σαν προσωπική του δικαίωση ότι το 70-80% των κρατουμένων ψήφισε, στις πρόσφατες εκλογές, το κόμμα του. Προφανώς φαντασιώνεται ότι ο νεοφιλελευθερισμός [;], που μισεί τους κρατούμενους, έτσι ηττάται...