«Η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας στον τομέα των Ορυκτών Πρώτων Υλών προς την Πράσινη Μετάβαση, γνωστή και ως European Green Deal» τόνισαν οι ομιλητές του 7ου Ελληνικού Διαλόγου της Κοινότητας των Ορυκτών Πρώτων Υλών.
Με τίτλο: «Η πρόκληση της προμήθειας ορυκτών πρώτων υλών στην εποχή της πράσινης μετάβασης» που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα, οι ομιλητές αναφέρθηκαν στα 55 έργα καινοτομίας που χρηματοδοτήθηκαν στην Ελλάδα με περισσότερα από 7,5 εκατομμύρια ευρώ.
Όπως ανέφεραν «μεγάλη ήταν η συμβολή του κλάδου των ελληνικών ορυκτών πρώτων υλών στη νέα αναπτυξιακή στρατηγική της Ευρώπης - European Green Deal, ενώ ο πλούτος ορυκτών πρώτων υλών είναι σημαντικός και προέρχεται από 50 ορυχεία και μεταλλεία, με το ανθρώπινο κεφάλαιο στον κλάδο, να ξεπερνά τους 20.000 άμεσα εργαζόμενους και έμμεσα τους 80.000 ιδιώτες».
Όπως ανέφεραν οι τρόποι διασφάλισης του εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών, που απαιτούνται για στις καθαρές τεχνολογίες, στις ψηφιακές εφαρμογές και στον τομέα των μεταφορών που ήταν πάντα μια πρόκληση για την Ευρώπη,
Στην εκδήλωση παρεβρέθηκαν ειδικοί εμπειρογνώμονες και στελέχη στον τομέα των Πρώτων Υλών, σημαντικοί εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας των ορυκτών Πρώτων Υλών, ρυθμιστικές αρχές, υψηλόβαθμα στελέχη των επιχειρήσεων του κλάδου, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για τον κλάδο, Έλληνες και Ευρωπαίοι επενδυτές, σύμβουλοι επενδύσεων και επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού.
Η ΕΕ μετατρέπεται σε ανταγωνιστική οικονομία
Ο Διευθυντής του EIT RawMaterials Hub - Περιφερειακό Κέντρο Ελλάδας - Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ιωάννης Πασπαλιάρης, δήλωσε:
«Η νέα στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης - European Green Deal, πρόκειται να μετατρέψει την Ένωση σε μια σύγχρονη, αποδοτική από πλευράς πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, καθιστώντας την παράλληλα κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, ενισχύοντας την οικονομία μέσω πράσινης τεχνολογίας, δημιουργώντας βιώσιμη βιομηχανία και μεταφορές και ελαχιστοποιώντας τη ρύπανση.
Η διασφάλιση της βιώσιμης προμήθειας πρώτων υλών, με τη διαφοροποίηση της προσφοράς τόσο από πρωτογενείς όσο και από δευτερογενείς πηγές, είναι επομένως μία από τις προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθεί αυτή η μετάβαση.
Τα σχέδια της Ευρώπης για παραγωγή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και φιλόδοξοι στόχοι για την κλιματική αλλαγή θα απαιτήσουν σημαντικά αυξημένες ποσότητες ορυκτών πρώτων υλών, ενώ είναι εμφανές το κενό εφοδιασμού που αντιμετωπίζει η ΕΕ για την εξασφάλιση των πρώτων υλών που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών της στόχων. Τα νέα έργα βιώσιμης εξόρυξης απαιτούν σημαντικές επενδύσεις.
Οι πρώτες ύλες θα βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα και της ανάπτυξης της οικονομίας καθώς περνάμε από τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας, στα ηλεκτρικά οχήματα που βασίζονται σε μπαταρίες και κυψέλες καυσίμου (EVs) και στην παραγωγή υδρογόνου.
Ανεξάρτητα από το ποιο μονοπάτι απανθρακοποίησης ακολουθούμε, θα υπάρξουν θεμελιώδεις αλλαγές στη ζήτηση ορυκτών πρώτων υλών—και αυτές θα αλλάξουν τον κλάδο όπως τον ξέρουμε».
Τις τεράστιες δυνατότητες της Ελλάδας στην προώθηση μιας κυκλικής οικονομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, που είναι κρίσιμης σημασίας για τους φιλόδοξους στόχους της Ευρώπης για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, τόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος της EIT RawMaterials, Bernd Schäfer.
«Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό πλούτο ορυκτών πρώτων υλών, με 50 ορυχεία και λατομεία μεταλλευμάτων και απασχολεί άμεσα περίπου 20.000 εργαζόμενους και έμμεσα 80.000 ιδιώτες.
Ιστορικά, μερικές από τις πιο εξέχουσες μεταλλευτικές εταιρείες στην Ελλάδα ανήκαν ακόμη και σε μερικές από τις μεγάλες μορφές της ελληνικής οικονομικής ζωής που συνέβαλαν στη διαμόρφωση (κυριολεκτικά ή μεταφορικά) ορισμένων βασικών περιοχών στην Ελλάδα.
Το EIT RawMaterials Greek Innovation Hub λειτουργεί για περισσότερα από τέσσερα χρόνια και έχει οδηγήσει ή συμμετάσχει σε περισσότερα από 55 έργα καινοτομίας, με τους Έλληνες εταίρους του EIT RawMaterials να λαμβάνουν περισσότερα από 7,5 εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση έργων.
Πολλά από τα έργα που χρηματοδοτούνται από το EIT RawMaterials εφαρμόζουν το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας με πολλά παραδείγματα ανακύκλωσης και ανάκτησης πρώτων υλών, όπως μια πρωτοβουλία αξιοποίησης της εξόρυξης αποβλήτων που χρησιμοποιεί 700.000 τόνους απορριμμάτων στα οποία το #σκάνδιο και το #βανάδιο και άλλα πολύτιμα μέταλλα μπορούν να εξαχθούν».
«Οι ορυκτές πρώτες ύλες είναι η ψυχή της οικονομίας», όπως τόνισε ο Μαρκ Ραχωβίδης, Πρόεδρος της Euromines, αναφέροντας στην παρουσίασή του, τα βασικά ορυκτά και άλλες προμήθειες που απαιτούνται για να λειτουργήσει η ενεργειακή μετάβαση, τις συνθήκες πλαισίου για την αύξηση της αυτονομίας σε βασικά ορυκτά και μέταλλα μέσω ιδίων πόρων, καθώς και το ρόλο των τιμών της ενέργειας και των υποδομών, στην πράσινη μετάβαση.
«Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Αντιμετωπίζουμε προκλήσεις τόσο παλιές όσο και νέες. Μια εκδήλωση σαν αυτή που βρισκόμαστε όλοι μαζί σήμερα, μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να συνεργαστούμε, να χτίσουμε ένα μέλλον για τα παιδιά μας.
Αυτές οι προκλήσεις είναι όπως είπα από κάποια άποψη παλιές, πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κοινωνική αποδοχή, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις.
Για να οικοδομήσουμε ένα μέλλον με τους εταίρους των ορυκτών πρώτων υλών του EIT Rawmaterials, όπως η Euromines, τα Πανεπιστήμια και οι εταιρείες που εκπροσωπούνται εδώ, προχωράμε σταθερά προς τα εμπρός. Ωστόσο, η κύρια πρόκληση για εμάς σήμερα είναι να το εκφράσουμε αυτό σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχέως.
Αυτή η πρόκληση παρουσιάζει την ανάγκη για χρηματοδότηση, παρουσιάζει την ανάγκη για καινοτομία αλλά πάνω από όλα παρουσιάζει την ανάγκη για δράση. Με την υποστήριξη του EIT RawMaterials και των εταίρων μας στην Ελλάδα μπορούμε να τα καταφέρουμε, όλοι μαζί».
«Η ανακύκλωση δεν είναι βιώσιμη από προεπιλογή» σύμφωνα με τον Παναγιώτη Σκιαδά, Senior Sustainability Director της Viohalco, ο οποίος τόνισε στην παρουσίασή του τη σημασία της υπεύθυνης ανακύκλωσης μετάλλων.
«Η Κοινότητα ορυκτών Πρώτων Υλών και πιο συγκεκριμένα η Κοινότητα της μεταλλευτικής βιομηχανίας βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι τώρα και έχει μια πολύ δύσκολη πορεία μπροστά, καθώς πρέπει να καλύψει τις ανάγκες της ενεργειακής μετάβασης όχι μόνο μέχρι το 2030 αλλά πολλές δεκαετίες μπροστά.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα έχει να κάνει με τη διαθεσιμότητα Πρώτων Υλών, τη διαδικασία εξόρυξης, την ικανότητα τήξης, την ικανότητα επεξεργασίας που απαιτεί η ενεργειακή μετάβαση για την παραγωγή των τελικών καταναλωτικών προϊόντων.
Για να ανταποκριθούμε σε αυτήν την πρόκληση πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, σχετικά με τις δυνατότητες της Ευρώπης να φιλοξενήσει όλες αυτές τις δραστηριότητες και να δημιουργήσει τα προϊόντα υψηλής αξίας που απαιτεί ο πελάτης».
Ο Victor Vdovin, Διευθυντής Μεταλλείων στην Hellas Gold, τόνισε τη σημασία των βιώσιμων και μετασχηματιστικών καινοτομιών στη βιομηχανία εξόρυξης και συγκεκριμένα στην Hellas Gold.
«Αυτό που κάνουμε πρόσφατα είναι ότι εφαρμόζουμε τεχνολογίες στην υπόγεια εξόρυξη για να βελτιώσουμε την ασφάλεια και την παραγωγικότητα της λειτουργίας μας. Και οι δύο αυτές πτυχές είναι κρίσιμες και ζωτικής σημασίας για την επιχείρησή μας και για να είμαστε βιώσιμοι στο μέλλον πρέπει να παραμείνουμε και να διατηρήσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα.
Με την εγκατάσταση νέων τεχνολογιών κεφαλαιοποιούμε τις γνώσεις που ήδη έχουμε αποκτήσει και αποκτούμε μέσα από διαφορετικές εργασιακές πρακτικές. Εγκαθιστούμε τις τεχνολογίες και βλέπουμε βελτίωση στην παραγωγικότητα και την ασφάλειά μας για το εργατικό δυναμικό μας.
Υπάρχει ένα μακρύ ταξίδι μπροστά μας, αλλά πιστεύουμε ότι χωρίς να απαντηθούν αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα, η βιωσιμότητα της εξορυκτικής επιχείρησης γενικά και της Hellas Gold ειδικότερα, θα μπορούσε να αμφισβητηθεί. Έτσι, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να προωθήσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα και να βασιστούμε στις τεχνολογίες που έχουμε στη διάθεσή μας και στις δυνατότητες ανάπτυξης νέων τεχνολογιών».
Τη σημασία της υιοθέτησης της νοοτροπίας της αλλαγής και της δημιουργίας αξίας για όλους μέσω της καινοτομίας ανέδειξε ο Ευθύμιος Μπαλωμένος – Senior Consultant Σύμβουλος Έρευνας και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Aluminium Of Greece.
Στην Επιχειρησιακή Μονάδα Μεταλλουργίας Μυτιληναίος προσπαθούμε να προωθήσουμε την καινοτομία στον πυρήνα των δραστηριοτήτων μας.
Οι βασικοί μας στόχοι είναι, πρώτα απ ’όλα, να εφαρμόσουμε τη διαχείριση της αλλαγής, την ηγεσία της αλλαγής και τη νοοτροπία της αλλαγής στο εργατικό δυναμικό μας, ώστε να είμαστε όλοι ανοιχτοί στην αποδοχή της καινοτομίας.
Στη συνέχεια, σε έναν δεύτερο πυλώνα, αναζητούμε τεχνολογίες και ευκαιρίες καινοτομίας και προσπαθούμε να τις αναπτύξουμε από την αρχή σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικούς εταίρους. Λαμβάνουμε τις ιδέες τους και τις αναπτύσσουμε μαζί όπως κάνουμε με τα έργα του EIT, τις πιλοτάρουμε στις δικές μας εγκαταστάσεις, βλέπουμε τα αποτελέσματα και ελπίζουμε να περάσουμε στο επόμενο στάδιο της επένδυσης και της πραγματικής βιομηχανικής πρακτικής. Το ΕΙΤ υπήρξε ένας πολύτιμος συνεργάτης για εμάς».
Η δεύτερη ημέρα του 7ου Ελληνικού Κοινοτικού Διαλόγου για τις ορυκτές Πρώτες Ύλες επικεντρώθηκε στις δεξιότητες και τις ικανότητες που απαιτούνται στον τομέα των Πρώτων Υλών και στους τρόπους ανάπτυξης των εργαζομένων καθώς και στα εργαλεία που παρέχονται σε νέους επαγγελματίες και επιχειρηματίες μέσω του EIT RawMaterials και άλλων οργανισμών για δημιουργία και ανάπτυξη επιχειρήσεων.
Σχετικά με το EIT Raw Materials - Regional Centre Greece
Από το 2015, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) είναι συνεργαζόμενο μέλος και αργότερα, το 2020, εξελίχθηκε σε βασικό μέλος της μεγαλύτερης κοινότητας καινοτομίας στον κόσμο που επικεντρώνεται στις ορυκτές πρώτες ύλες, το EIT RawMaterials. Ως ενεργός εταίρος στην Κοινότητα Πρώτων Υλών του ΕΙΤ, το ΕΜΠ ξεκίνησε τις συζητήσεις για την ίδρυση Ελληνικού Κέντρου Υποστήριξης Πρώτων Υλών το 2016.
Η ιδέα έγινε δεκτή με μεγάλο ενδιαφέρον και ως αποτέλεσμα το ΕΙΤ RM αποφάσισε να ιδρύσει αρκετούς κόμβους εντός του δικτύου.Το Περιφερειακό Κέντρο Ελλάδος ιδρύθηκε τον Μάιο του 2018 από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και με την υποστήριξη του EIT RawMaterials.
Οι δραστηριότητες του Κέντρου HUB διευθύνονται από το Εργαστήριο Μεταλλουργίας της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων και Μεταλλουργών και στόχος του είναι να κινητοποιήσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στο λεγόμενο Τρίγωνο της Γνώσης (έρευνα και τεχνολογία/εκπαίδευση/επιχειρήσεις,) και να υποστηρίξει το τοπικό οικοσύστημα προκειμένου να ενισχύσει τις καινοτόμες δυνατότητες της περιοχής σε ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές.
Το Target Group δεν είναι μόνο ο εξορυκτικός τομέας αλλά ολόκληρη η αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών, όπου το Περιφερειακό Κέντρο Ελλάδας αναπτύσσει συνεχώς την ήδη πλούσια βάση δεδομένων και επαφών του.