Έντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει η έξαρση της μηνιγγίτιδας που παρατηρείται στη χώρα, ειδικά μετά τον θάνατο 20χρονου στην Πάτρα.
Ο Δημήτρης Παρασκευής, καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος του ΕΟΔΥ, μιλώντας στο EPTNews, είπε πως αν και τα περιστατικά είναι μεμονωμένα -8 μέχρι στιγμής- υπάρχει αυξημένη επιτήρηση. «Μέχρι στιγμής, το 2025, έχουν διαγνωστεί οκτώ περιστατικά σε όλη τη χώρα. Η υψηλή κυκλοφορία των αναπνευστικών λοιμώξεων φαίνεται να συμβάλλει στη μετάδοση της μηνιγγίτιδας. Ωστόσο, δεν πρόκειται για εύκολα μεταδιδόμενο μικρόβιο όπως η γρίπη ή ο κορονοϊός. Χρειάζεται παρατεταμένη στενή επαφή, όπως μεταξύ μελών μιας οικογένειας», ανέφερε ο κ. Παρασκευής.
Σχετικά με τα προληπτικά μέτρα που ελήφθησαν μετά τον θάνατο του 20χρονου στην Πάτρα, ο καθηγητής ανέφερε ότι χορηγήθηκε χημειοπροφύλαξη σε περισσότερα από 200 άτομα που είχαν έρθει σε επαφή με το θύμα, ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω διασπορά. «Ορισμένα σπάνια περιστατικά αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου, πιθανώς λόγω γενετικών παραγόντων ή ανοσοανεπάρκειας, αν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί πάντα να προβλεφθεί», σημείωσε σχετικά με τη κεραυνοβόλο μορφή της μηνιγγίτιδας που μπορεί να εξελιχθεί ταχύτατα, χωρίς να υπάρχουν εμφανείς παράγοντες κινδύνου.Σύμφωνα με τον καθηγητή Επιδημιολογίας μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς της μηνιγγίτιδας – σε τάξεις μεγέθους 25-30%. Παρόλα αυτά, η διεισδυτική μορφή της λοίμωξης είναι εξαιρετικά σπάνια και δεν θα πρέπει να προκαλεί πανικό στο ευρύ κοινό.
Το μήνυμα του ΕΟΔΥ
Ο ΕΟΔΥ, στο πλαίσιο επιδημιολογικής επιτήρησης των κρουσμάτων, ανέφερε τα εξής:
Γενικές πληροφορίες για τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο
Ο μηνιγγιτιδόκοκκος (Neisseria meningitidis) είναι βακτήριο που αποικίζει τον ρινοφάρυγγα ασυμπτωματικών ατόμων – φορέων. Η επιδημιολογία της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου είναι περίπλοκη και υπάρχουν χρόνιοι φορείς που δεν νοσούν και άτομα που μόλις εκτεθούν θα νοσήσουν.
Ασυμπτωματικοί φορείς μηνιγγιτιδόκοκκου είναι περίπου το 10% του γενικού πληθυσμού, ωστόσο τα ποσοστά αποικισμού ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, από 2% σε παιδιά που δεν παρακολουθούν παιδικό σταθμό έως 24-37% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων ηλικίας 15-24 ετών. Η μετάδοση του μηνιγγιτιδόκοκκου γίνεται με την άμεση στενή επαφή από άτομο σε άτομο με τα σταγονίδια των αναπνευστικών εκκρίσεων.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο μηνιγγιτιδόκοκκος μπορεί να εισχωρήσει στο ρινοφαρυγγικό επιθήλιο του ατόμου, να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει απειλητική για τη ζωή ασθένεια, όπως μικροβιαιμία, μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία ή και μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα. Είναι γνωστό διεθνώς ότι υπάρχουν κεραυνοβόλες μορφές μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες κινδύνου για νόσηση είναι το κάπνισμα, η πρόσφατη νόσηση από ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού, η πρόσφατη κατανάλωση αντιβιοτικών, ανοσολογικά ελλείμματα, το γενετικό υπόστρωμα του ατόμου, η ηλικία (βρέφη ηλικίας μικρότερης του έτους, έφηβοι και νεαροί ενήλικες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο νόσησης), η πρόσφατη αλλαγή περιβάλλοντος διαβίωσης, κλπ. Να σημειωθεί ότι μετά από έξαρση των αναπνευστικών ιώσεων παρατηρείται έξαρση κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.
Επιδημιολογικά στοιχεία
Στην Ελλάδα, το έτος 2024 δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 37 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους καταγράφηκε ένας θάνατος σε άτομο ηλικίας 16 ετών. Από τις αρχές του έτους 2025 μέχρι σήμερα 29/1/2025, έχουν δηλωθεί 8 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Με τα σημερινά δεδομένα, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις συρροής κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου στο Δήμο Πατρέων, για το σκοπό αυτό δεν έχει μεταβεί κλιμάκιο του ΕΟΔΥ στην περιοχή.
Μέτρα πρόληψης και διαχείρισης του πρόσφατου περιστατικού
Για το πρόσφατο κρούσμα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου σε φοιτητή Πανεπιστημιακού Ιδρύματος του Δήμου Πατρέων βρίσκεται σε εξέλιξη ιχνηλάτηση των στενών επικίνδυνων επαφών και χορηγείται χημειοπροφύλαξη σε αυτές. Ο ΕΟΔΥ βρίσκεται σε εγρήγορση και παρακολουθεί στενά τα επιδημιολογικά δεδομένα της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου και είναι σε ετοιμότητα να εφαρμόσει πρόσθετα μέτρα, αν και εφόσον χρειαστεί.
Σημαντικές διευκρινίσεις
Διευκρινίζεται ότι το μικρόβιο του μηνιγγιτιδόκοκκου δεν επιβιώνει στο περιβάλλον, γι’ αυτό δεν απαιτείται η εφαρμογή ειδικών μέτρων απολύμανσης και το κλείσιμο των εκπαιδευτικών μονάδων για την πρόληψη μετάδοσης της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.
Ο ΕΟΔΥ τονίζει ιδιαίτερα τη μεγάλη σημασία που έχει η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Οι πολίτες και κυρίως νεαρά άτομα που έχουν κλινικά συμπτώματα συμβατά με τη νόσο (πυρετό και εξάνθημα) πρέπει άμεσα να απευθύνονται σε Ιατρό. Οι Ιατροί επί υποψίας μηνιγγίτιδας πρέπει άμεσα να χορηγούν θεραπεία και να παραπέμπουν σε νοσοκομείο.
Τον εμβολιασμό κατά της μηνιγγίτιδας Β των φοιτητών στην Πάτρα ζητούν οι παιδίατροι
Την καθολική και δωρεάν παροχή του εμβολίου κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου τύπου Β στους φοιτητές της Πάτρας ζητά από τις αρμόδιες αρχές η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθερο-Επαγγελματιών Παιδίατρων, μετά τον θάνατο του 20χρονου φοιτητή από κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα.
«Η χώρα μας οφείλει να ενισχύσει την εμβολιαστική πολιτική της, ειδικά για ασθένειες με τόσο σοβαρές συνέπειες», τονίζουν οι παιδίατροι και προτείνουν στους γονείς των παιδιών που φοιτούν στην Πάτρα να εμβολιάσουν άμεσα τα παιδιά τους με το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου τύπου Β.
«Με βαθιά θλίψη πληροφορηθήκαμε την απώλεια ενός 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα από μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο. Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει μάρτυρες πολλαπλών περιστατικών μηνιγγίτιδας στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του σοβαρού ακρωτηριασμού μιας φοιτήτριας. Αυτά τα τραγικά γεγονότα αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη λήψης προληπτικών μέτρων για την προστασία των νέων ανθρώπων που διαμένουν και σπουδάζουν στην πόλη», τονίζουν οι παιδίατροι.
Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος, αν και σπάνια, εξελίσσεται ταχύτατα και μπορεί να αποβεί θανατηφόρα ή να προκαλέσει σοβαρές αναπηρίες. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με τα διαθέσιμα εμβόλια, που καλύπτουν τα κυριότερα στελέχη του μηνιγγιτιδοκόκκου (A, C, W, Y και B), υπογραμμίζουν οι παιδίατροι.
Προσθέτουν ότι «σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ, ο εμβολιασμός είναι προϋπόθεση εγγραφής των φοιτητών, ειδικά όσων διαμένουν σε φοιτητικές εστίες. Αντίθετα, στην Ελλάδα, η εμβολιαστική κάλυψη των φοιτητών δεν αποτελεί προϋπόθεση για την εγγραφή τους στα πανεπιστήμια, αφήνοντας πολλά νέα άτομα εκτεθειμένα σε έναν σοβαρό λοιμογόνο παράγοντα».
Προτεινόμενα μέτρα:
’Αμεσος και δωρεάν εμβολιασμός όλων των φοιτητών στην Πάτρα με το αντίστοιχο εμβόλιο, δεδομένης της αυξημένης κυκλοφορίας του μηνιγγιτιδοκόκκου στην περιοχή, τα τελευταία δύο χρόνια.
Ενημερωτική εκστρατεία προς τους γονείς και τους φοιτητές για την αξία και σημασία του εμβολιασμού και τους κινδύνους της νόσου.
Υποχρεωτική εμβολιαστική κάλυψη ως προϋπόθεση εγγραφής στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές.
Επέκταση του εμβολιασμού εναντίον του μηνιγγιτιδοκόκκου τύπου Β και για την ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών, με δωρεάν χορήγηση του εμβολίου.
Ενίσχυση της προληπτικής ιατρικής στα πανεπιστήμια, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της εμβολιαστικής κατάστασης των φοιτητών κατά την εγγραφή τους”.
Οι παιδίατροι σημειώνουν ότι η προληπτική χορήγηση αντιβιοτικών των στενών επαφών των κρουσμάτων, ενώ είναι προς την ορθή κατεύθυνση, δεν αρκεί για να ανακοπεί η εξάπλωση της νόσου (είχε χορηγηθεί και την προηγούμενη χρονιά προφυλακτική αγωγή λόγω των κρουσμάτων στην Πάτρα). «Μόνο με την ευρεία και έγκαιρη ανοσοποίηση των φοιτητών (εμβολιασμός) μπορούμε να προστατεύσουμε ζωές και να μειώσουμε τη διασπορά της νόσου», καταλήγουν.
Με πληροφορίες από ΕΡΤ, ΑΠΕ-ΜΠΕ