Νεκρός εντοπίστηκε ο ένας εκ των δύο πιλότων του μαχητικού αεροσκάφους F-4 Phantom της Πολεμικής Αεροποερίας, που συνετρίβη νότια της Ανδραβίδας το πρωί της Δευτέρας.
Η ανακοίνωση του ΓΕΑ
«Τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2023 και ώρα 10:30, διθέσιο αεροσκάφος F-4 Phantom II της 338 Μοίρας της 117 Πτέρυγας Μάχης που εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση, κατέπεσε στη θαλάσσια περιοχή 25 ναυτικά μίλια νότια του αεροδρομίου Ανδραβίδας, με συνέπεια τον θανάσιμο τραυματισμό του συγκυβερνήτη, Υποσμηναγού Μάριου-Μιχαήλ Τουρούτσικα 29 ετών. Συνεχίζονται οι έρευνες για τον κυβερνήτη, Σμηναγό Ευστάθιο Τσιτλακίδη, 31 ετών».
Η επιχείρηση έρευνας - διάσωσης για τον εντοπισμό του αγνοούμενο κυβερνήτη του F-4 θα συνεχιστεί και κατά τις βραδινές ώρες.
Στην περιοχή επιχειρούν ένα αεροσκάφος C-130, ένα ελικόπτερο Super Puma, ένα ελικόπτερο S-70 (τα ελικόπτερα θα εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της νύχτας) και πλωτά μέσα του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Πένθος στις Ενοπλες Δυνάμεις
Με εντολή του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου, κηρύχτηκε τριήμερο στρατιωτικό πένθος στις Ενοπλες Δυνάμεις από σήμερα (30/1) έως τις 2 Φεβρουαρίου.
Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Ενώ συνεχίζονται οι έρευνες για τον εντοπισμό του κυβερνήτη, εκφράζουμε τη θλίψη και την οδύνη μας για την απώλεια του συγκυβερνήτη μετά τη συντριβή μαχητικού αεροσκάφους κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής δραστηριότητος στην Ανδραβίδα. H σκέψη μας είναι με την οικογένεια του ιπταμένου Υπομηναγού, στην οποία εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας και τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εξέφρασε τα συλληπητήριά του, μέσω Facebook, στην οικογένεια του άτυχου Υποσμηναγού, υπογραμμίζοντας ότι «η Πατρίδα δεν θα τον ξεχάσει».
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, επικοινώνησε με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, αντιπτέραρχο Θεμιστοκλή Μπουρολιά και του εξέφρασε τη βαθιά της οδύνη και τα συλλυπητήριά της για την απώλεια του υποσμηναγού Μάριου-Μιχαήλ Τουρούτσικα, όταν το αεροσκάφος, στο οποίο ήταν συγκυβερνήτης, κατέπεσε σε θαλάσσια περιοχή το πρωί. Παράλληλα, ενημερώθηκε σχετικά με την πορεία των ερευνών για τον κυβερνήτη.
Το χρονικό της μοιραίας πτώσης
Το μαχητικό αεροσκάφος F-4 Phantom ΙΙ της Πολεμικής Αεροπορίας έπεσε στις 10.30 πμ σε θαλάσσια περιοχή 25 ναυτικά μίλια νότια της Ανδραβίδας κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης. Το διθέσιο αεροσκάφος απογειώθηκε στις 10.15 πμ από την την 338 Μοίρα της 117 Πτέρυγας Μάχης, όπου και άνηκε.
Το μεσημέρι έντοπίστηκαν συντρίμμια του στον Κυπαρισσιακό Κόλπο. Στην περιοχή έσπευσαν δύο ελικόπτερα AB-205 της Πολεμικής Αεροπορίας, ένα ελικόπτερο S-70 του Πολεμικού Ναυτικού καθώς και πλωτά μέσα του Λιμενικού Σώματος.
Μετά από λίγες ώρες βρέθηκε η σορός του άτυχου συγκυβερνήτη ενώ οι έρευνες συνεχίζονται για τον έτερο πιλότο. Οι αρχές γνωρίζουν που ήταν το τελευταίο στίγμα του αεροσκάφους και εκεί εστιάζουν τις εντατικές έρευνες από αέρος και θαλάσσης
Συγκεχυμένες είναι, στο μεταξύ, οι πληροφορίες για το τι προηγήθηκε της συντριβής.
Οπως μετέδωσε η ΕΡΤ νωρίτερα, οι πρώτες πληροφορίες ανέφεραν πως οι δύο χειριστές πρόλαβαν να κάνουν χρήση του συστήματος ασφαλείας, ωστόσο δεν φάνηκαν να επιβεβαιώνονται στη συνέχεια- και μεταγενέστερες αναφορές λένε ότι οι χειριστές δεν πρόλαβαν να εγκαταλείψουν το αεροσκάφος και ότι για την πτώση ενημέρωσε το δεύτερο αεροσκάφος του σχηματισμού.
Οπως ανέφερε ο Νο 2 του σχηματισμού της εκπαιδευτικής πτήσης, στην οποία μετείχε το F-4 και ο οποίος ενημέρωσε και για την πτώση, δεν έγινε χρήση του συστήματος αυτόματης εκτίναξης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Για τα πιθανά αίτια του ατυχήματος μιλησε στην ΕΡΤ ο αμυντικός αναλυτής, Κώστας Ιατρίδης, ο οποίος είχε επιβιώσει από παρόμοια συντριβή. «Όταν πετάς με μεγάλες ταχύτητες και κάνεις στροφές, ελιγμούς και με πολλά G ανά πάσα στιγμή υπάρχει το ενδεχόμενο να γίνει το ατύχημα. Μπορεί να υπάρχει και άλλο πρόβλημα, όπως μια βλάβη στα πηδάλια», πρόσθεσε ο κ. Ιατρίδης, επισημαίνοντας ότι αυτό μένει να διευκρινιστεί.
Σημειώνεται πως το Phantom εκτελούσε πτήση χαμηλής ναυτιλίας (σε χαμηλό ύψος). «Γινόντουσαν ασκήσεις σε χαμηλό ύψος. Ήταν και άλλο αεροσκάφος και ενημερώνει. Και το σύστημα αεράμυνας», δήλωσε ο αμυντικός αναλυτής.
Τα πιθανά σενάρια της τραγωδίας
Τα πιθανά σενάρια για τα αίτια πίσω από το τραγικό συμβάν με την πτώση του F-4 Phantom και τον θανάσιμο τραυματισμό του συγκυβερνήτη, Μάριου-Μιχαήλ Τουρούτσικα και τις συνεχιζόμενες έρευνες για τον κυβερνήτη, Σμηναγό (Ι) Ευστάθιο Τσιτλακίδη, ανέλυσαν στην ΕΡΤ ο πιλότος και εμπειρογνώμων αεροπορικών ατυχημάτων, κ. Παντελής Φραγκούλης και ο αεροναυπηγός κ. Φαίδων Καραϊωσηφίδης.
Αρχικά, ο κ. Φραγκούλης διευκρίνισε ότι «Τα αεροσκάφη αυτά, (στο οποίο επέβαιναν οι δύο άνδρες) μπορεί να είναι παλαιού τύπου, έχουν όμως εκσυγχρονιστεί όλα αυτά τα χρόνια, έχουν μπει πολύ σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα. Πρέπει να ξέρετε ότι τα αεροσκάφη αυτά και όλα τα αεροσκάφη, ό, τι πετάει στον αέρα, υπόκεινται σε μεγάλες επιθεωρήσεις. Και όταν λέμε επιθεώρηση ενός αεροσκάφους, εννοούμε ότι αλλάζονται πολλά μα πάρα πολλά βασικά εξαρτήματά του. Από’ κει και πέρα γίνεται ένα καινούργιο αεροσκάφος».
Ο κ. Φραγκούλης τόνισε ότι η συγκεκριμένη πτήση δεν είναι ρουτίνας, διότι «οι χαμηλές πτήσεις ακολουθούν το ανάγλυφο του εδάφους. Δηλαδή το αεροπλάνο, πετάει πάνω από το έδαφος, να φανταστούμε στα 100 πόδια, στα τριάντα μέτρα σχεδόν ή και χαμηλότερα. Ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους ώστε να μην γίνεται αντιληπτό από τα ραντάρ. Το ίδιο ακολουθείται και στη θάλασσα. Η πτήση όμως αυτή πάνω από το έδαφος δεν είναι μια απλή πτήση ρουτίνας. Γίνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, με κλειστές στροφές προκειμένου να αποφεύγει διάφορα εμπόδια. Είναι μια πολύ δύσκολη πτήση. Είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση, την οποία την κάνουν σχεδόν συχνά όλοι οι χειριστές αυτών των αεροσκαφών».
Ο κ. Καραϊωσηφίδης, με τη σειρά του συμφώνησε με τα λεγόμενα του εμπειρογνώμονα, τονίζοντας: «Τα F-4 Phantom είναι δύσκολα αεροσκάφη. Σκεφτείτε ότι σήμερα υπάρχουν μαχητικά που έχουμε σε υπηρεσία, τα Rafale, που τα εκσυγχρονίζουμε, τα οποία σε περίπτωση που ο πιλότος αποπροσανατολιστεί, μπει σε έναν ελιγμό που είναι επικίνδυνος, υπάρχει τρόπος πατώντας ένα κουμπί, το αεροπλάνο να έρθει ευθεία και οριζόντια. Έχει αναπτυχθεί τέτοιο σύστημα και είναι σε ισχύ. Τα αεροπλάνα αυτά, επίσης, έχουν ένα ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου πτήσης. Το F-4 Phantom είναι ένα αεροπλάνο σχεδιασμένο τη δεκαετία του ’50, εξελιγμένο στις αρχές της δεκαετίας του ’60, που τα περισσότερα συστήματα του είναι ηλεκτρομηχανικά, αλλά οποιοδήποτε ιπτάμενο μέσο, το οποίο ένας μηχανικός το υπογράφει και το αποδεσμεύει και ένας πιλότος το υπογράφει και το αποδέχεται για πτήση, είναι ασφαλές. Μη ασφαλή αεροπλάνα δεν πετάνε, πολύ δε περισσότερο στην Ελλάδα, σε μια αεροπορία του ΝΑΤΟ, σε μια αεροπορία η οποία έχει το υψηλότερο στάνταρ ασφάλειας».
Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά
«Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά», υπογράμμισε ο κ. Καραϊωσηφίδης για τα πιθανά αίτια της σημερινής τραγωδίας και πρόσθεσε: «Εγώ δεν θα μπορούσα να αποκλείσω την τεχνική βλάβη, ένα απρόοπτο γεγονός. Να θυμίσω ότι στο παρελθόν έχουμε αρκετά περιστατικά, όπου έχουμε χάσει αεροπλάνα κυριολεκτικά από απρόοπτο γεγονός. Έχει συγκρουστεί μεγάλο πουλί με μονοκινητήριο αεροπλάνο, μπήκε στον κινητήρα, ο κινητήρας έσκασε, αλλά εκεί υπήρξε εγκατάλειψη του αεροσκάφους».
Σε αυτό το σημείο, διευκρίνισε το εξής: «Όλα τα μαχητικά έχουν καθίσματα και φυλασσόμενα γιατί είναι αδύνατον ο χειριστής να βγει με άλλο τρόπο από το αεροσκάφος με τη μεγάλη ταχύτητα που πετάει. Αλλά η εκτίναξη και η χρήση των καθισμάτων αυτών δεν διασφαλίζει και τη διαφυγή. Δηλαδή έχουμε πολλές περιπτώσεις όπου το μικρό ύψος, η στάση του αεροπλάνου στην εκτίναξη, η σχετική θέση με το έδαφος έχει σαν αποτέλεσμα την αποτυχία αυτής της διαδικασίας».
«Υπάρχει περίπτωση να εκτινάχθηκαν τελευταία στιγμή», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων, ο αεροναυπηγός. «Η εκτίναξη σε τέτοια ύψη (30 μέτρων) θεωρητικά στέλνει τα καθίσματα σε ύψος ασφαλές για να ανοίξουν τα αλεξίπτωτα, αλλά δυστυχώς έχουμε δει πάρα πολλές φορές περιστατικά, όπου η εγκατάλειψη δεν είναι επιτυχής και αν οι πληροφορίες είναι σωστές – ότι έχουμε αλεξίπτωτο στο νερό και νεκρό τον χειριστή οπλικών συστημάτων του αεροσκάφους, δηλαδή τον συγκυβερνήτη – φοβάμαι ότι ίσως έχουμε ένα τέτοιο περιστατικό».
Ένα άλλο πιθανό σενάριο αποτελεί το λάθος χειριστή του αεροσκάφους, σύμφωνα με τον κ. Καραϊωσηφίδη. «Έμπειροι χειριστές κάνουν λάθος. Δυστυχώς συμβαίνει ή ξεκινάει μια αλυσίδα. Ποτέ μια συντριβή, μια πτώση αεροσκάφους δεν είναι αποτέλεσμα μιας και μοναδικής αιτίας, είναι συνήθως συνδυασμός. Ξεκινάμε από κάπου και για να συντριβεί τελικά το αεροσκάφος εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο που δεν είναι αντιμετωπίσιμη κατάσταση».
Κλείνοντας, ο κ. Φραγκούλης ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει μαύρο κουτί σε αυτά τα αεροσκάφη και συμπλήρωσε ότι «από τα συντρίμμια πολλές φορές βρίσκουμε ένα μέρος της αιτίας. Είναι πολύ δύσκολο να διερευνήσουμε τις περιπτώσεις αυτές γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πάρα πολλούς παράγοντες, ακόμα και αν ανασύρουμε το αεροσκάφος, το οποίο είναι σε 1.000 μέτρα βάθος σε εκείνο το σημείο που έχει πέσει».
Πηγή: ΕΡΤ
(με πληροφορίες από ΕΡΤ, ΑΠΕ)