Ο τουρισμός επλήγει σε μέγιστο βαθμό από την πανδημία του κορονοϊού και ειδικά η Ελλάδα, στην οποία ο τουρισμός συντελεί έμμεσα και άμεσα στο 25% του ΑΕΠ, βρίσκεται σε δύσκολη στιγμή.
Η χώρα μας, εγκαίρως - όπως όλοι παραδέχονται - έλαβε μέτρα, με απαγορεύσεις κυκλοφορίας, διακοπή λειτουργίας ξενοδοχείων 12μηνης και εποχικής λειτουργίας και κλείσιμο συνόρων με χώρες που έχουν μεγάλο υγειονομικό πρόβλημα. Στο βαθμό που της αναλογεί, η χώρα έκανε ό,τι έπρεπε για να προστατέψει τον πληθυσμό της και έχει αποκτήσει διεθνές κύρος, ως προς αυτόν τον τομέα. «Αυτό θα πρέπει να το κεφαλοποιήσουμε για τον τουρισμό μας,» είπε ο Γιάννης Ρέτσος, σε μια εφ’ όλης της ύλης τηλεδιάσκεψη που είχε πριν από λίγο, με εκπροσώπους του Τύπου.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), επισήμανε ότι από την πρώτη στιγμή ο κλάδος είχε συζητήσεις για να την αντιμετώπιση του υγειονομικού προβλήματος στη χώρα μας και τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων, ενώ αναφέρθηκε στις προτάσεις του κλάδου για την όσο το δυνατόν ομαλότερη λειτουργία του ελληνικού τουρισμού.
Η σφοδρότητα αυτού που έχουμε ζήσει 6 εβδομάδες, ξεπερνά κάθε προηγούμενο
Ο Γιάννης Ρέτσος, επισήμανε ότι από το 1995 που ασχολείται επιχειρηματικά με τον τουρισμό και από το 1999 με τα κοινά του τουρισμού, έχοντας ζήσει τον πόλεμο στο ΙΡΑΚ το 2003 και την ίδια περίοδο την πανδημία SARS, την επιδημία Η1-ΝΙ του 2008 -2009 και την χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε από την Αμερική και εν συνεχεία έγινε δεκαετής κρίση χρέους στην Ελλάδα, αυτό που συμβαίνει τώρα, ξεπερνά κάθε προηγούμενο. «Ο σύγχρονος κόσμος δεν το είχε προβλέψει αν και είχαν χτυπήσει καμπανάκια. Ο Μπιλ Γκέιτς είχε πει ότι το επόμενο παγκόσμιο πρόβλημα, θα είναι μια πανδημία και θα έπρεπε να την είχαμε προβλέψει. Η παγκόσμια οικονομία δεν προσέφερε τον πλούτο που αποκόμισε για να ενισχύσει τη δημόσια υγεία,» είπε.
Παράλληλα, αναφερόμενος στις κινήσεις του ΣΕΤΕ, τόνισε ότι «όταν συνειδητοποιήσουμε αυτό που έρχεται, πήραμε απόφαση να λειτουργήσουμε όλοι μαζί με προσοχή και χωρίς προβλέψεις. Συναντηθήκαμε με τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς Οικονομικών, Τουρισμού, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, συζητούσαμε ώρες και μέρες μη εργάσιμες, κάναμε συνεχή αποτίμηση της κατάστασης και των μέτρων, προκειμένου η πρώτη δέσμη μέτρων να εξασφαλίζει σε όσο περισσότερους γίνεται, ένα καθεστώς λειτουργίας σε χαμηλούς ρυθμούς μέχρι να επανεκκινήσει η οικονομία.»
Ψηφίζεται το voucher
Ένα μέτρο που ορισμένες χώρες ήδη έχουν θεσπίσει, αναμένεται να θεσπίσει και η ελληνική κυβέρνηση, ενώ και ο Επίτροπος της ΕΕ, έχει στείλει σχετική επιστολή προς όλους του υπουργούς Τουρισμού, προκειμένου να το υιοθετήσουν. Πρόκειται για το λεγόμενο voucher, που θα ψηφιστεί έως την Πέμπτη και θα προβλέπει αντί επιστροφής προκαταβολής, από τις επιχειρήσεις τουρισμού προς ιδιώτες, πρακτορεία και τουριστικούς οργανισμούς, να ισχύει για 18 μήνες, δηλαδή να μεταφέρεται χρονικά το ταξίδι, γεγονός που θα δώσει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να διαχειριστούν το πρόβλημα ρευστότητας. «Εμείς ως ΣΕΤΕ θα επιχειρήσουμε να διαμορφώσουμε και ένα τρόπο επικοινωνίας προς τον πελάτη, είτε ιδιώτη είτε επιχείρηση, ώστε να υπάρχει και επιπλέον παροχή,» είπε ο Γιάννης Ρέτσος, επισημαίνοντας ότι τo voucher δεν μπορεί να επιβληθεί, ούτε να καλύψει το 100% των περιπτώσεων.
Τι πρόκειται να συμβεί σύντομα
Ο ΣΕΤΕ θα έχει μια νέα επαφή, μέσω τηλεδιάσκεψης, με τον πρωθυπουργό. Φαίνεται ότι υγειονομικά έχει διαχειριστεί καλά η κατάσταση και ότι μέσα στον Μάιο θα αίρονται σταδιακά οι απαγορεύσεις, διότι πρέπει να βρεθεί τρόπος επανεκκίνησης της οικονομίας. Αυτό που θα επιχειρήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι μια συντονισμένη προσπάθεια γενικής επανεκκίνησης της οικονομίας.
Το πρώτο θέμα που θα εξεταστεί εντός του Μαϊου, είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις που θα λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις. Θα εξαρτηθεί και από τις διμερείς σχέσεις. «Οι 5 μεγαλύτερες αγορές μας: Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία και Αμερική, αν εξαιρέσουμε τη Γερμανία που έχει πάρει κάποια μέτρα, πολύ αμφιβάλλω αν οι υπόλοιπες χώρες θα είναι σε θέση να επιτρέχουν στους πολίτες τους να ταξιδέψουν ή εμείς θα μπορούμε να τους δεχθούμε,» είπε.
Μείωση ΦΠΑ – άρση φόρου διαμονής
Τα προβλήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κλάδος, είναι θέματα επιβίωσης, χρηματοδότη και ρευστότητα. Θα είναι διαθέσιμο από την Αναπτυξιακή Τράπεζα, ποσό 2 δισ. ευρώ, ως εγγυήσεις προς ελληνικές τράπεζες. Εχει εγκριθεί το 1 δισ. Τα χρήματα θα μπορεί να δανειστεί μια εταιρεία με επιτόκιο που θα ανακοινωθεί σύντομα, ενώ αναμένεται και πρόγραμμα επιδότησης τόκων
Επίσης, θέματα ανταγωνιστικότητας με εργαλεία για ανάκτηση αγοράς, προσωρινή μείωση ΦΠΑ (έως και οριστική μόλις τα οικονομικά το επιτρέψουν) σε όλο το τουριστικό πακέτο (εστίαση, μεταφορές κ.ά), αναστολή φόρου διαμονής για να χρησιμοποιηθεί ως «εργαλείο», πρόγραμμα προβολής (σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα) που να εστιάσει εκεί που μπορούμε να κερδίσουμε πελατεία εντός της χρονιάς. Το θέμα της καμπάνιας θα είναι πολύ σημαντικό, αλλά θα πρέπει να ανιχνεύσουμε τις χώρες που μπορούμε.
Εσωτερικός τουρισμός, νέες αγορές και massive testing υγείας
Η εσωτερική αγορά θα κληθεί να παίξει σημαντικό ρόλο της εγχώριας ζήτησης. Δεν έχει επίπτωση στο ΑΕΠ, διότι είναι εσωτερική κατανάλωση. Ο εσωτερικός τουρισμός έχει απαξιωθεί στην εποχή της κρίσης. Θα ποντάρουμε μέσω καλύτερων τιμών και ενίσχυσης μέσα από τον κοινωνικό τουρισμό (τα παλαιά κουπόνια). Ισως τέτοιας μορφής αναβίωση. Θα το εξετάσουμε το επόμενο διάστημα.
Από το εξωτερικό θα μπορέσουν να στοχευτούν χώρες, όπως: Ισραήλ, Κύπρος, Λίβανος, αραβικές αγορές και Βαλκάκια, από όπου έχουμε 10 εκατ. οδικές αφίξεις. Εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε. Για τις χώρες της βόρειας Ευρώπης υπάρχει το θέμα πώς αντιμετώπισαν την πανδημία. Η Σουηδία με την ανοσία της αγέλης. Οι Σκανδιναβοί, εκτός τους Δανούς θα είναι αγορά τραυματισμένη. «Δεν ξέρω πώς θα μπορέσουμε να τους δεχθούμε. Ρωσία Πολωνία δεν προβαίνουν σε αναφορές για περιστατικά. Όμως, δεδομένου ότι έχουν αγαπημένους προορισμούς Τουρκία και Ιταλία, θεωρώ ότι θα επιδιώξουν να έρθουν εδώ. Αλλά πρέπει να δούμε τις διμερείς σχέσεις και το θέμα visa,» είπε.
Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, σε συνομιλία που είχε με τους προέδρους των αντίστοιχων Συνδέσμων, Γερμανίας και Ιταλίας, είπε ότι ο Γερμανός θεωρεί το 2020 χαμένο και όλη η προσπάθεια θα είναι το 2021 με ισχυρή ανάκαμψη, επειδή η χώρα ηγείται σημαντικών επιχειρήσεων. Ο Ιταλός, παραδέχθηκε ότι το διεθνείς κομμάτι είναι χαμένο. Ο τουρισμός αποτελεί το 13% του ΑΕΠ της χώρας, αλλά μοιράζεται 50-50 σε διεθνή και εσωτερικό τουρισμό. Στην Ελλάδα, το διεθνές αποτελεί 90%. Αρα, θα πρέπει να εξετάσουμε μέτρα εσωτερικά με πιστοποιητικό υγείας και εξωτερικά με massive testing.
Εχουμε κάβα 1,7 δισ. ευρώ – οι επιχειρήσεις χρειάζονται μέτρα στήριξης 1,8 δισ. ευρώ
Ηδη η Τράπεζα της Ελλάδος έδειξε καλά στοιχεία για Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Εχουμε κάβα 1,7 δισ. για 2020 αλλά μέχρι τα 18 δισ. ευρώ, είναι μεγάλη απόσταση. Θα χρειαστεί ένα ποσό περίπου 1,8 δισ. ευρώ (10% των τουριστικών εσόδων) για τις επιχειρήσεις. Η επανεκκίνηση μπορεί να συντελεστεί εντός του τρίτου τριμήνου και στο τέταρτο τρίμηνο να γίνει προσπάθεια ανάκτησης μέρους των απωλειών. Επίσης, αναμένεται να υπάρξει νέο πλέγμα μέτρων για εργαζόμενους που δεν θα έχουν απασχόληση φέτος, ενώ μέριμνα πρέπει να δοθεί στα εποχικά καταλύματα που και στην καλύτερη περίπτωση με την πανδημία, δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν.
Πάντως, τα ξενοδοχεία, γενικά, δεν προβλέπεται να ανοίξουν πριν τα τέλη Μαϊου, αρχές Ιουνίου.
Οσον αφορά πιθανή προσπάθεια εκμετάλλευσης της κρίσης, από ορισμένους, ο Γιάννης Ρέτσος τόνισε ότι «η κρίση δεν είναι ευκαιρία για να επιστρέψουμε σε λογικές προηγούμενων δεκαετιών με υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, θαλασσοδάνεια και διαγραφές χρεών. Δεν είναι ευκαιρία εύκολης λύσης. Ενίσχυση μόνο των επιχειρήσεων που μπορούν να πάνε τον τουρισμό στην επόμενη μέρα.»
Τι πρέπει να αναθεωρήσουμε στον τουρισμό
«Με όση βιαιότητα αλλάξαμε τα πάντα σε 40 μέρες, με τον ίδιο τρόπο θα αποκαταστήσουμε και τις παλιές μας συνήθειες. Αυτό που θα αλλάξει την επόμενη μέρα, είναι ότι η παγκοσμιοποίηση μας έκανε πολύ ευάλωτους και πρέπει να επενδύσουμε σε τομείς που δεν φέρνουν το εύκολο κέρδος: συστήματα υγείας που προσφέρουν υπηρεσίες στους πολίτες. Αυτά που βλέπουμε είναι ντροπή για τον πολιτισμός μας,» ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ.