Πάνω από 2 δισ. δολάρια εξοικονόμησε η Τουρκία και τουρκικές εταιρείες ενέργειας το 2023, από τις τεράστιες εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και υποπροϊόντων του σε πολύ χαμηλές τιμές.
Σύφωνα με το Reuters, που επικαλείται στοιχεία της LSEG και εκτιμήσεις εμπόρων, η Άγκυρα έγινε ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικής ενέργειας στη Δύση, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Κι ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες σταμάτησαν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, επιβάλλοντας κυρώσεις στη Μόσχα, η Άγκυρα συνέχισε αν επωφελείται από την ρωσική ενέργειας που αναζητούσε άλλες αγορές.
Παρότι η Κίνα και η Ινδία έχουν εισάγει μεγαλύτερους όγκους πετρελαίου από τη Ρωσία το διάστημα αυτό, το γεγονός ότι τα ρωσικά πλοία δένουν στα τουρκικά λιμάνια στην Μαύρη θάλασσα κάνει πιο φτηνά τα φορτία.
Υπολογίζεται ότι κοστίζει 6 εκατομμύρια δολάρια για να μεταφέρει ένα τάνκερ ρωσικό πετρέλαιο στην Τουρκία σε σύγκριση με 9 εκατομμύρια δολάρια για να φτάσει στην Ινδία και την Κίνα.
Σε ιστορικά επίπεδα οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου
Οι αποστολές ρωσικού αργού πετρελαίου Urals στην Τουρκία αυξήθηκαν σε ιστορικά επίπεδα το Νοέμβριο του 2023 καθώς ξεπέρασαν τα 400.000 βαρέλια την ημέρα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 14% των συνολικών θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με στοιχεία της LSEG.
Οι προμήθειες στην Τουρκία αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω τους επόμενους μήνες καθώς η ρωσική πετρελαική Lukoil, υπέγραψε συμφωνία με την αζερική SOCAR για τη διύλιση έως και 200.000 βαρελιών πετρελαίου ημερησίως στο τουρκικό διυλιστήριο STAR της Socar.
Εκτός από τις αυξανόμενες προμήθειες αργού, οι εισαγωγές της Τουρκίας σε ρωσικό ντίζελ, πετρέλαιο θέρμανσης και LNG αυξήθηκαν κατά 200% το διάστημα Ιανουαρίου -Νοεμβρίου 2023 που ισοδυναμεί με περίπου 0,29 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Η Ρωσία προμήθευσε την Τουρκία από τον Ιανουάριο με 13 εκατομμύρια τόνους διυλισμένου πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένων 8,6 εκατομμυρίων τόνων ντίζελ εξαιρετικά χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο (ULSD 10 ppm) σε σύγκριση με 4,3 εκατομμύρια τόνους και 3,2 εκατομμυρίων τόνων ULSD την ίδια περίοδο του 2022.
Το ρωσικό πετρέλαιο διασώζει την τουρική λίρα
Το σημαντικό όμως είναι ότι η Τουρκία πληρώνει από 25 έως 150 δολάρια λιγότερα τον τόνο (3,3-20 δολάρια το βαρέλι) ρωσικού ντίζελ, σε σύγκριση με τις τιμές που πουλάνε άλλες χώρες της Μεσογείου.
Οι φθηνότερες εισαγωγές πετρελαίου βοήθησαν την Άγκυρα να περιορίσει το εμπορικό της έλλειμμα και να μειώσει την πίεση στο νόμισμά της, το οποίο υποτιμήθηκε κατά 30% μέχρι στιγμής φέτος.
Ο αναλυτής της Kpler Viktor Katona υποστηρίζει ότι τα τουρκικά διυλιστήρια είδαν τα κέρδη τους να εκτοξεύονται από τότε που επιβλήθηκαν οι ρωσικές κυρώσεις τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Katona εκτιμά ότι το μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίου της Τουρκίας, το Tupras είχε μικτό περιθώριο κέρδους 30 δολάρια ανά βαρέλι το περασμένο έτος, όταν κάθε άλλο διυλιστήριο στη Μεσόγειο.είχε κέρδος 6 δολάρια ανά βαρέλι.
Η Μόσχα και η Άγκυρα συζητούν επίσης τη δημιουργία κόμβου ρωσικού φυσικού αερίου στην Τουρκία, μετά την απόφαση της ΕΕ να μειώσει δραστικά τις αγορές ρωσικού φυσικού αερίου.
Η Ρωσία θεωρεί τον κόμβο ως έναν τρόπο για να επαναδρομολογήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου της από την Ευρώπη ή να πουλήσει μέρος του φυσικού αερίου στην ΕΕ έμμεσα.
Η Τουρκία αύξησε και τις εξαγωγές ντίζελ την ίδια περίοδο κατά 120% σε 6,03 εκατομμύρια τόνους από 2,75 εκατομμύρια τον Ιανουάριο-Νοέμβριο 2023, σύμφωνα με στοιχεία του LSEG.
Ινδία και Κίνα
Η Τουρκία δεν είναι μοναδική στο να απολαμβάνει μεγάλες οικονομίες στις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Η Ινδία, η οποία επίσης αρνήθηκε να καταδικάσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να ταχθεί υπερ των κυρώσεων κατά της Μόσχας, έχει αυξήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου κατά 77% το 2023 και έχει εξοικονομήσει περίπου 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια από τις εισαγωγές φτηνού ρωσικού πετρελαίου.
Η Ινδία εισήγαγε πολύ μεγαλύτερους όγκους ρωσικού πετρελαίου της τάξης των 1,7 εκατομμυρίων bpd, που σημαίνει ότι η εξοικονόμηση ανά βαρέλι για την Τουρκία ήταν πολύ μεγαλύτερη.
(Με πληροφορίες από Reuters)