Ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα συμπεριλάβει τον πρώην επικεφαλής της οικονομίας, Μεχμέτ Σιμσέκ, στο νέο του υπουργικό συμβούλιο, είτε ως υπουργό Οικονομικών είτε ως αντιπρόεδρο υπεύθυνο για την οικονομία, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Reuters που επικαλείται τέσσερις ανώτερους αξιωματούχους.
Ο Σιμσέκ έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από τις χρηματοπιστωτικές αγορές όταν διετέλεσε υπουργός Οικονομικών και αναπληρωτής πρωθυπουργός μεταξύ 2009 και 2018. Αν του δοθεί εκ νέου βασικός ρόλος τώρα, αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την απομάκρυνση από χρόνια ανορθόδοξης πολιτικής, που στηρίζεται στα χαμηλά επιτόκια παρά τον υψηλό πληθωρισμό και τον έντονο κρατικό έλεγχο των αγορών.
Ενας από τους αξιωματούχους είπε ότι η νέα πολιτική θα είναι «μικτή», αντί για ορθόδοξη, και η αλλαγή αναμένεται να είναι σταδιακή.
Αφού προήδρευσε σε μια τελευταία συνεδρίαση του παλιού του υπουργικού συμβουλίου την Τετάρτη, ο Ερντογάν αναμένεται να ανακοινώσει τους νέους υπουργικούς ρόλους μέχρι το Σάββατο. Το νέο υπουργικό συμβούλιο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περιλαμβάνει τον εκπρόσωπό του, Ιμπραήμ Καλίν, και τον αρχηγό πληροφοριών, Χακάν Φιντάν, πρόσθεσαν.
Οι τέσσερις αξιωματούχοι που μίλησαν στο Reuters διευκρίνισαν, ωστόσο, ότι δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις και ο Ερντογάν μπορεί ακόμη να αλλάξει γνώμη.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Ερντογάν σκέφτεται να διορίσει τον Σιμσέκ ως αντιπρόεδρο, αλλά ο ίδιος φαίνεται να προτιμάει έναν ρόλο άμεσα υπεύθυνο για την οικονομική πολιτική και έτσι θα μπορούσε να αναλάβει τη θέση του υπουργού Οικονομικών.
Αναλυτές, πάντως, είναι επιφυλακτικοί σχετικά με την προοπτική του εν λόγω διορισμού και κατά πόσο αυτός θα επέφερε αλλαγή πολιτικής. «Τα τελευταία χρόνια είχαμε πολλές αλλαγές, είχαμε αρκετούς διοικητές κεντρικών τραπεζών και ελπίζαμε ότι κάτι θα άλλαζε, αλλά τίποτα δεν άλλαξε», υπογραμμίζουν. «Ο Ερντογάν έχει κολλήσει στην ανορθόδοξη στρατηγική και βλέπω λίγους λόγους για να την αλλάξει», τονίζουν.
Ο Ερντογάν επικράτησε στον δεύτερο γύρο των εκλογών την περασμένη Κυριακή (28/5) παρά την κρίση κόστους ζωής και μια σειρά συναλλαγματικών κραχ, που οι αναλυτές λένε ότι προκλήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από το οικονομικό του πρόγραμμα, το οποίο έχει κρατήσει μακριά τους ξένους επενδυτές.
Οι εικασίες για έναν πιθανό ρόλο του Σιμσέκ, μια εξέλιξη την οποία οι επενδυτές θεωρούν θετική για τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία, επιταχύνθηκαν μετά τις συνομιλίες του με τον Τούρκο πρόεδρο τη Δευτέρα.
Μία από τις πηγές, ένας ανώτερος αξιωματούχος με γνώση του θέματος, είπε ότι ο Ερντογάν και ο Σιμσέκ είχαν μιλήσει για 2-1/2 ώρες. Ο ίδιος αξιωματούχος είπε ότι ο πρώην υπουργός Τζεβντέτ Γιλμάζ θα μπορούσε να αναλάβει το ρόλο του υπουργού Οικονομικών εάν ο Σιμσέκ γινόταν αντιπρόεδρος. Ενας άλλος πρώην υπουργός Οικονομικών, ο Λουτφι Ελβαν, αναμένεται επίσης να τεθεί επικεφαλής ενός υπουργείου που σχετίζεται με την οικονομία.
Βυθίζεται σε ιστορικά χαμηλά η λίρα
Η λίρα υποχώρησε την Τετάρτη στο νέο ιστορικό χαμηλό των 20,75 έναντι του δολαρίου λόγω ανησυχιών για τα εξαντλημένα αποθέματα συναλλάγματος της Τουρκίας και την αβεβαιότητα σχετικά με την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής.
Στη ομιλία του, μετά την νίκη του στις εκλογές, ο Ερντογάν είπε: «Σχεδιάζουμε μια οικονομία επικεντρωμένη στις επενδύσεις και την απασχόληση, με μια ομάδα διαχείρισης οικονομικών που έχει διεθνή φήμη».
Μετά την αποχώρησή του από το υπουργείο Οικονομικών το 2015, ο Σιμσέκ ήταν αναπληρωτής πρωθυπουργός μέχρι το 2018, όταν μία από τις τελευταίες του πράξεις ήταν να ζητήσει αυστηρότερη νομισματική πολιτική. Παραιτήθηκε λίγο πριν από την πρώτη μιας σειράς καθιζήσεων της λίρας και της υιοθέτησης μιας ανορθόδοξης διαχείρισης υπό τον νεοδιορισμένο υπουργό Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρό του Ερντογάν.
Οι τέσσερις αξιωματούχοι δήλωσαν ότι μετά τους διορισμούς του υπουργικού συμβουλίου, η προσοχή θα στραφεί σε αλλαγές στην ηγεσία της κεντρικής τράπεζας, με έναν αξιωματούχο του κυβερνώντος κόμματος AKP να λέει ότι «δεν θα ήταν έκπληξη» αν αντικατασταθεί ο σημερινός διοικητής, Σαχάπ Καβτζιόγλου.
Ένας άλλος ανώτερος αξιωματούχος του κόμματος είπε ότι η άφιξη του Σιμσέκ θα έχει σκοπό να προαναγγείλει μια νέα εποχή για την οικονομία και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των μεγάλων ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, της πτώσης των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας και του πληθωρισμού που ήταν 44% τον Απρίλιο. Πέρυσι, ο πληθωρισμός έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 24 ετών στο 85%.
«Σκεφτείτε ότι η πολιτική που θα εφαρμοστεί είναι λίγο μικτή, παρά ορθόδοξη ή ανορθόδοξη. Θα υπάρχουν στοιχεία και των δύο πολιτικών», είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι τα πρώτα αποτελέσματα θα πρέπει να φανούν μετά από έξι μήνες υπό τον Σισμέκ.
Ο Ερντογάν αυτοαποκαλούμενος «εχθρός των επιτοκίων», έχει επιλέξει επιθετικά νομισματικά κίνητρα που μείωσαν το βασικό επιτόκιο στο 8,5% από 19% το 2021, προκειμένου να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη, τις εξαγωγές και τις επενδύσεις.
«Οι πολιτικές του Σίμσεκ είναι σαφείς» δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος του κόμματος. «Εάν η επιτυχία προϋποθέτει κάποιες αυξήσεις επιτοκίων, θα το κάνει. Εάν ο πρόεδρος τον διορίσει σε αυτόν τον ρόλο, του δίνει αυτή την ευελιξία», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ο Τίμοθι Ας, υπεύθυνος στρατηγικής της BlueBay Asset Management, υπενθυμίζει ότι ο Σισμέκ έχει «τραυματικές εμπειρίες» από όταν ζήτησε στον Ερντογάν άδεια για να αυξήσει τα επιτόκια στο παρελθόν.
Αν χρειαστεί να το κάνει ξανά, «δεν νομίζω ότι αυτή η σχέση θα λειτουργήσει», εκτιμά. «Η αγορά θέλει μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα, με την ικανότητα να κάνει ό,τι χρειάζεται για να αντιμετωπίσει την επικείμενη κρίση του ισοζυγίου πληρωμών».