Ο χειμώνας, ως γνωστόν, έχει παίξει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη ρωσική και την ουκρανική στρατιωτική ιστορία, καθώς η σημασία του ήταν καθοριστική ως προς την επικράτηση επί του Ναπολέοντα και της Ναζιστικής Γερμανίας, ενώ επίσης, σύμφωνα με τον συγγραφέα Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, το 1918, ενώ η Ουκρανία πολεμούσε για την ανεξαρτησία της, «η χιονοθύελλα από τον βορρά μαινόταν». Όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα των Financial Times, αξιωματούχοι και ειδικοί σε στρατιωτικά θέματα λένε πως ο καιρός αναμένεται να αποτελέσει πολύ σημαντικό παράγοντα καθώς οι συγκρούσεις μεταξύ των ουκρανικών και των ρωσικών δυνάμεων είναι πλέον στον ένατο μήνα τους.
Το πρόβλημα, όπως επισημαίνεται, δεν είναι μόνο το να παραμένεις ζεστός σε μια χώρα όπου οι θερμοκρασίες μπορούν να πέσουν στους -30 βαθμούς Κελσίου. Υπό τόσο ακραίες συνθήκες, ο εξοπλισμός είναι πιο δύσκολο να λειτουργεί, ναρκοπαγίδες κρύβονται κάτω από το χιόνι, οι γεννήτριες χρειάζονται περισσότερο καύσιμο, οι προμήθειες πρέπει να μεταφέρονται τη νύχτα, καθώς υπάρχει λιγότερη κάλυψη και τα συστήματα πλοήγησης σε κάποια drones παγώνουν- ακόμα και οι σφαίρες κινούνται πιο αργά, επειδή ο ψυχρός αέρας είναι πιο πυκνός από τον θερμό.
Βεβαίως οι χαμηλές θερμοκρασίες δεν είχαν σταματήσει την εισβολή του Πούτιν, η οποία άρχισε στις 24 Φεβρουαρίου, ενώ ο χειμώνας τελείωνε. «Ο καιρός επηρεάζει κάθε είδους δραστηριότητα, περιλαμβανομένων των στρατιωτικών» είπε ο Ολέξι Μέλνικ, πρώην αξιωματικός της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας και συν-διευθυντής του Razumkov Centre, think tank στο Κίεβο. «Θα επηρεάσει και τις δύο πλευρές».
Σύμφωνα με ειδικούς σε στρατιωτικά θέματα, ωστόσο, οι δύο πλευρές θα επηρεαστούν πολύ διαφορετικά.
Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν φαίνεται να ελπίζει πως οι επιθέσεις με πυραύλους και drones που εξαπέλυσε η Μόσχα πρόσφατα και θεωρείται ότι έχουν καταστρέψει το 40% των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών θα έχουν ως αποτέλεσμα να πληγεί το ηθικό των Ουκρανών αμάχων και τις δυνατότητες του Κιέβου να υποστηρίζει τα στρατεύματά του. Στους κατοίκους του Κιέβου έγινε σύσταση την Πέμπτη να προετοιμαστούν για μια συχνές και μεγαλύτερης διάρκειας διακοπές ρεύματος, ενώ στους Ουκρανούς πρόσφυγες έγινε σύσταση να μην επιστρέψουν στη χώρα τον χειμώνα για να μειωθεί το βάρος στο σύστημα ενέργειας της χώρας. «Τα δίκτυα δεν θα αντέξουν» είπε η αναπληρώτρια πρωθυπουργός, Ιρίνα Βέρεστσουκ. «Πρέπει να επιβιώσουμε τον χειμώνα».
Ένας δεύτερος «πυλώνας» της στρατηγικής του Πούτιν είναι το ότι το κρύο κατά κανόνα κατεβάζει τους ρυθμούς των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Αυτό αναμένεται να βοηθήσει τη Ρωσία να κρατήσει τις γραμμές άμυνάς της και τα κατεχόμενα εδάφη, μια προσέγγιση που, σύμφωνα με αναλυτές, έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον στρατηγό Σεργκέι Σουροβίκιν, που είναι ο νέος επικεφαλής της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. «Τον χειμώνα χρειάζεσαι περισσότερη επιμελητεία για να υποστηρίζεις το προσωπικό, επειδή έχει πιο πολύ κρύο και σκοτάδι. Χρειάζεσαι πιο πολλά καύσιμα. Όλα αυτά συμβάλλουν σε τριβές που επιβραδύνουν επιχειρήσεις, κάτι που τείνει να ευνοεί την άμυνα» είπε ο Άντονι Κινγκ, καθηγητής μελετών πολέμου στο Warwick University.
H Ουκρανία, ωστόσο, έχει άλλα πλεονεκτήματα που μπορεί να αποδειχθούν πιο αποφασιστικά, ειδικά όσον αφορά στο να παραμένουν οι δυνάμεις της εφοδιασμένες και ζεστές. Ο Καναδάς παρέχει στην Ουκρανία μισό εκατομμύριο χειμερινές στολές, ενώ σε σύνοδο του ΝΑΤΟ συζητήθηκε το πώς θα υποστηριχθεί η Ουκρανία τους πιο ψυχρούς μήνες.
«Οι Ρώσοι περιμένουν ότι η χειμερινή περίοδος θα τους βοηθήσει, τουλάχιστον στον ενεργειακό πόλεμο...μα οι Ουκρανοί στρατιώτες θα είναι πολύ καλύτερα» είπε ο Μέλνικ, εν μέρει επειδή μπορούν να υπολογίζουν και σε υλική υποστήριξη από τοπικούς πληθυσμούς. Ο ίδιος επικαλέστηκε μια πρόσφατη επίσκεψη σε απόσπασμα κοντά στο Κίεβο, όπου είδε «ντόπιους να βοηθούν (με πλυμένα ρούχα), να εξασφαλίζουν ότι (οι στρατιώτες) είχαν τρόφιμα και να τους πηγαίνουν ό,τι χρειάζονταν».
Τα ρωσικά στρατεύματα δεν απολαμβάνουν τα ίδια επίπεδα υποστήριξης στις κατεχόμενες περιοχές. Επίσης, πολλοί από τους δεκάδες χιλιάδες άνδρες που επιστρατεύτηκαν πρόσφατα και αποστέλλονται στο μέτωπο δεν έχουν βασικά είδη εξοπλισμού. Σε βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το ρωσικό Astra, νεοσύλλεκτοι διαμαρτύρονταν ότι είχαν αποσταλεί στη Ζαπορίζια χωρίς επαρκή εφόδια. Ο Πάβελ Γκουμπάρεφ, πρώην ηγέτης των αυτονομιστών στο Ντονέτσκ, λέει πως λαμβάνει πολλά μηνύματα από τα κέντρα εκπαίδευσης όπου στέλνονται οι νεοσύλλεκτοι: «Δεν υπάρχει στρατιωτική εκπαίδευση και οι συνθήκες είναι κακές». Ακόμη, μετά την πρώτη συνάντηση την προηγούμενη εβδομάδα ενός νέου κυβερνητικού συμβουλίου που έχει αναλάβει να διασφαλίζει τις προμήθειες στρατιωτικών εφοδίων, το Κρεμλίνο είπε ότι «προβλήματα με τον εξοπλισμό συνεχίζουν να υφίστανται».
Το μεγαλύτερο ερωτηματικό είναι το πόσο σκληρός θα είναι επερχόμενος χειμώνας, λένε αξιωματούχοι ασφαλείας και ειδικοί σε στρατιωτικά θέματα, και το αν η θερμοκρασία θα πέσει στο μηδέν, με πολλές βροχές και λάσπη, ή στο -10, όπου όλα παγώνουν.
Ένας πιο θερμός χειμώνας θα ήταν πρόβλημα για τον ενεργειακό πόλεμο του Πούτιν, ενώ οι πολλές λάσπες στα πεδία θα σήμαιναν πως τα βαρέα φορτηγά θα έπρεπε να παραμένουν σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους για να μην κολλάνε. Αυτό θα βοηθούσε τους Ουκρανούς να χτυπούν ευκολότερα τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού. Κατά τον Μίκολα Μπιελιέσκοφ, αναλυτή του Εθνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών της Ουκρανίας, οι δυνάμεις του Κιέβου θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το «πλεονέκτημά τους στα όπλα ακριβείας για να φθείρουν τις ρωσικές δυνάμεις και να κάνουν ακόμα δυσκολότερη τη ζωή τους στο μέτωπο».
Ωστόσο η λάσπη θα δυσκόλευε και τις αντεπιθέσεις των Ουκρανών. Ο υπουργός Άμυνας Ολέξι Ρέζνικοφ είπε την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι έντονες βροχοπτώσεις και το «δύσκολο» έδαφος δυσχέραιναν τις προσπάθειες του Κιέβου να ανακτήσει τη Χερσώνα. Αντίθετα, εάν όλα πάγωναν «θα ήταν δυνατές οι κινήσεις στα πεδία και θεωρητικά θα άνοιγαν δρόμο για επιθέσεις» είπε ο Μπιελιέσκοφ, προσθέτοντας ότι «η συντήρηση του ηθικού τον χειμώνα ήταν η πιο σημαντική δουλειά και για τις δύο πλευρές...υπάρχουν μεγάλη πιθανότητα οι ρωσικές δυνάμεις επί του πεδίου να περάσουν ένα σημείο χωρίς επιστροφή εάν δεν συντηρούνται όπως πρέπει».