Το Σαν Κουέντιν, η πιο διαβόητη αλλά και γνωστή κρατική φυλακή των ΗΠΑ στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, όπου στεγάζει τους περισσότερους θανατοποινίτες στη χώρα, θα μετατραπεί σ′ ένα σωφρονιστικό κατάστημα όπου λιγότερο επικίνδυνοι κρατούμενοι θα λαμβάνουν προγράμματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και επανένταξης, σύμφωνα με ένα νέο σχέδιο νόμου από τον Δημοκρατικό κυβερνήτη της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ.
Το κατάστημα θα μετονομαστεί σε Κέντρο Αποκατάστασης Σαν Κουέντιν και οι κρατούμενοι που εκτίουν ποινές φυλάκισης εκεί θα μεταφερθούν σ′ άλλες φυλακές της Καλιφόρνια. Η πολιτεία έχει 668 κρατούμενους που αντιμετωπίζουν θανατικές ποινές, κυρίως άνδρες, και περίπου 100 έχουν ήδη μετακινηθεί, δήλωσαν αξιωματούχοι των κρατικών φυλακών.
«Σήμερα, κάνουμε το επόμενο βήμα στην επιδίωξή μας για αληθινή αποκατάσταση, δικαιοσύνη και ασφαλέστερες κοινότητες μέσω αυτής της επένδυσης που τεκμηριώνεται, δημιουργώντας ένα νέο μοντέλο ασφάλειας και δικαιοσύνης - το μοντέλο της Καλιφόρνια - που θα είναι ταγός σε όλο τον έθνος», δήλωσε ο Νιούσομ την Πέμπτη.
Η κίνηση του Νιούσομ, ο οποίος ξεκίνησε πρόσφατα τη δεύτερη θητεία του, ακολουθεί το μορατόριουμ του 2019 στις εκτελέσεις και την αποσυναρμολόγηση του θαλάμου αερίων της φυλακής, καθώς και την ανακοίνωσή του το 2022 ότι ορισμένοι κρατούμενοι θα μεταφερθούν από το Σαν Κουέντιν σε άλλες φυλακές.
Αποτελεί μέρος ενός δεκαετούς μετασχηματισμού του εκτεταμένου σωφρονιστικού συστήματος της πολιτείας, το οποίο τέθηκε υπό ομοσπονδιακό έλεγχο το 2005, αφού ένα δικαστήριο έκρινε ότι η ιατρική περίθαλψη στη φυλακή ήταν τόσο ελλιπής που ισοδυναμούσε με σκληρή και ασυνήθιστη τιμωρία. Μια επιτροπή δικαστών διέταξε αργότερα το κράτος να μειώσει δραματικά τον αριθμό των κρατουμένων λόγω υπερπληθυσμού.
Στα πρότυπα της Νορβηγίας
Το Σαν Κουέντιν έχει στεγάσει εγκληματίες υψηλού προφίλ όπως ο Τσαρλς Μάνσον, καταδικασμένους και κατά συρροή δολοφόνους, ενώ ήταν ο τόπος βίαιων εξεγέρσεων στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Από την άλλη διετελέστηκαν στις εγκαταστάσεις του ορισμένα από τα πιο καινοτόμα προγράμματα κρατουμένων στις ΗΠΑ.
Το γραφείο του Νιούσομ ανέφερε ως πρότυπο την προσέγγιση της Νορβηγίας στην κάθειρξη, η οποία εστιάζει στην επανένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία, ως έμπνευση για το πρόγραμμα. Το Όρεγκον και η Βόρεια Ντακότα έχουν επίσης εμπνευστεί από τις πολιτικές της σκανδιναβικής χώρας.
Στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Νορβηγίας, τα κελιά συχνά μοιάζουν περισσότερο με κοιτώνες με πρόσθετα έπιπλα, όπως καρέκλες, γραφεία, ακόμη και τηλεοράσεις, ενώ οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση στην κουζίνα και δραστηριότητες όπως το μπάσκετ. Μάλιστα τα ποσοστά υποτροπής στη χώρα είναι αρκετά χαμηλά.
Στο ανακαινισμένο Σαν Κουέντιν, τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης στοχεύουν να βοηθήσουν τους κρατούμενους να αποκτήσουν καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας ως υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι ή οδηγοί φορτηγών μετά την αποφυλάκισή τους, είπε ο Νιούσομ στους Los Angeles Times.
Οι ψηφοφόροι της Καλιφόρνια ψήφισαν υπέρ της θανατικής ποινής το 2016, αλλά υποστήριξαν επίσης τη χαλάρωση ορισμένων ποινικών κυρώσεων σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο μαζικός εγκλεισμός.
Το Σαν Κουέντιν βόρεια του Σαν Φρανσίσκο φιλοξενεί επίσης μερικά από τα πιο καινοτόμα προγράμματα κρατουμένων στη χώρα, που αντικατοπτρίζουν τις παραδοσιακά πολιτικά φιλελεύθερες πεποιθήσεις της περιοχής του Κόλπου.
Η φυλακή στεγάζει το πρώτο διαπιστευμένο κολέγιο στη χώρα που εδρεύει εξ ολοκλήρου πίσω από τα κάγκελα, προσφέροντας μαθήματα λογοτεχνίας, αστρονομίας, πολιτικών σπουδών και πτυχίο Καλλών Τεχνών.
Στη φυλακή λειτουργεί επίσης μια εφημερίδα που ονομάζεται “San Quentin News”, ενώ αρκετοί κρατούμενοι ηχογράφησαν και παρήγαγαν το εξαιρετικά δημοφιλές podcast «Ear Hustle» κατά τη διάρκεια της θητείας τους.