Τον 16ο αιώνα π.Χ. σημειώνεται στην ανατολική Μεσόγειο η δεύτερη μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη στην ανθρώπινη ιστορία, με επίκεντρο τη νήσο Στρογγύλη, τη σημερινή Σαντορίνη.
Η δύναμη της έκρηξης ήταν τόσο ισχυρή που κατέστρεψε τον πιο προηγμένο έως τότε πολιτισμό στην Ευρώπη, τον Μινωικό, δημιουργώντας παράλληλα την πιο εντυπωσιακή καλδέρα του κόσμου, την καλδέρα της Σαντορίνης.
H διαδρομή της μεγάλης αυτής έκρηξης συνοδεύτηκε από σημαντικές ιστορικές περιόδους που διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο στην ανθρώπινη ιστορία και εξέλιξη των πολιτισμών. Οι άνθρωποι της εποχής δημιούργησαν μύθους προκειμένου να εξηγήσουν την δύναμη των φυσικών αυτών φαινομένων.
Σήμερα το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για έρευνα σε ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαιστειακά κέντρα της Μεσογείου φέρνει στην Ελλάδα, το Διεθνές Κέντρο Εξερεύνησης Ωκεανών για την μεγαλύτερη ωκεανογραφική αποστολή που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στις Ελληνικές θάλασσες, με τη συμμετοχή του μεγαλύτερου ωκεανογραφικού πλοίου στον κόσμο, του Joides Resolution.
Η νέα σειρά ντοκιμαντέρ «Santorini 398», παραγωγής COSMOTE TV, επιχειρεί μέσα σε τέσσερα επεισόδια να αναδείξει τις σπουδαιότερες ιστορικές περιόδους της Μινωικής έκρηξης και πώς Έλληνες και ξένοι ερευνητές αναζητούν την τέφρα της Μινωικής έκρηξης στον πυθμένα της Σαντορίνης.
Η αφήγηση εκκινεί από τη ζωή πριν από την έκρηξη στην Προϊστορική Θήρα, από τη Νεολιθική περίοδο ως τις αρχές της Υστεροκυκλαδικής περιόδου και από τη στρογγυλή νησίδα στην καλδέρα. Οι επιστήμονες στο πρώτο επεισόδιο της σειράς παρουσιάζουν την ιδέα και τα στάδια της αποστολής.
Το δεύτερο επεισόδιο αφορά τη μεγάλη έκρηξη. Το 1650 π.Χ γίνεται μία από τις μεγαλύτερες εκρήξεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το νησί της Σαντορίνης βυθίζεται. Οι ερευνητές γνωρίζουν και έχουν ερευνήσει εδώ και χρόνια το χέρσο κομμάτι της Σαντορίνης. Σήμερα η έρευνα συνεχίζεται στον υποθαλάσσιο χώρο της Σαντορίνης με το ωκεανογραφικό Joides Resolution.
Το τρίτο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στον υποθαλάσσιο «γίγαντα» Κολούμπο, που έχει χαρακτηριστεί ως το πιο επικίνδυνο υποθαλάσσιο ηφαίστειο της Ευρώπης και βρίσκεται βορειανατολικά της Σαντορίνης, μεταξύ Αμοργού και Θήρας. Το ηφαίστειο Κολούμπο μελετά η επιστημονική ομάδα SANTORY, που συμμετέχει στην έρευνα με το Ελληνικό ωκεανογραφικό πλοίο Φιλία. Ερευνητές στέλνουν στον ενεργό κρατήρα του Κολούμπο αυτόνομα υποβρύχια οχήματα τα οποία μεταφέρουν την εικόνα των ενεργών καμινάδων του ηφαιστείου και συλλέγουν ηφαιστειακό υλικό για την έρευνα.
Το τέταρτο επεισόδιο, «Η θεϊκή διάσταση της τέφρας», μιλά για τη ζωή μετά την μεγάλη έκρηξη του 1650 π.Χ., ενώ αναφέρεται και στην ύπαρξη και θέση της χαμένης Ατλαντίδας -στις αναφορές του Πλάτωνα και τους δεκάδες μύθους για τους κατοίκους της. Οι ερευνητές ολοκληρώνουν την έρευνα στο ηφαιστειακό κέντρο της Σαντορίνης και καταλήγουν πως δεν κατέστρεψε η μεγάλη έκρηξη τον Μινωικό πολιτισμό, ήταν όμως η αρχή του τέλους του.
Το «Santorini 398» κάνει πρεμιέρα στο COSMOTE HISTORY HD, την Κυριακή 5 Νοεμβρίου, στις 21.00.
Συντελεστές
Σενάριο - Σκηνοθεσία: Γιώργος Πετρόπουλος
Μουσική σύνθεση και ερμηνεία: Γιώργος Νίκας
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ανδρέας Πετρόπουλος
Ηχοληψία: Αλέξανδρος Σακελλαρίου
Αφήγηση: Αντώνης Βλαβογελάκης
Μοντάζ: Πάρης Γρηγοράκης
Επιστημονική Επιμέλεια: Εύη Νομικού
Έρευνα: Γεωργία Μανολοπούλου
Εικονοληψία: Θεόδωρος Μανουσάκης