LUCA School of Arts/Klaas Verpoestand Johan Van Looveren-Achrène Dyrek/Michiel Min/Leen Decin/European MIRI EXO GTO team/ESA/NASA
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της Nasa αποκάλυψε έναν πλανήτη όπου κόκκοι άμμου πέφτουν ως βροχή.
Ο πλανήτης, Wasp-107b, βρίσκεται σε απόσταση 200 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Παρθένου. Είχε ήδη τραβήξει την προσοχή των αστρονόμων επειδή είναι πολύ μεγάλος και συνάμα πολύ ελαφρύς, γεγονός που του χάρισε το παρατσούκλι «πλανήτης από μαλλί της γριάς». Οι τελευταίες παρατηρήσεις δίνουν μια άνευ προηγουμένου ματιά σε έναν παράξενο και εξωτικό κόσμο πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, ο οποίος διαθέτει σύννεφα πυριτικής άμμου και βροχή, καυτές θερμοκρασίες, θυελλώδεις ανέμους και την ξεχωριστή μυρωδιά του διοξειδίου του θείου.
«Οι γνώσεις μας για τους άλλους πλανήτες βασίζονται σε αυτά που γνωρίζουμε από τη Γη», δήλωσε ο Λιν Ντεσίν, καθηγητής του Καθολικού Ινστιτούτου (KU) Leuven και συγγραφέας της έρευνας. «Αυτή είναι μια πολύ περιορισμένη γνώση».
Ο πλανήτης ανακαλύφθηκε το 2017, όταν οι αστρονόμοι εντόπισαν ένα χαρακτηριστικό περιοδικό τρεμόπαιγμα του φωτός που προερχόταν από το άστρο που τον φιλοξενεί κάθε φορά που ο πλανήτης περνούσε από μπροστά του. «Είναι σαν μια μύγα μπροστά από μια λάμπα στο δρόμο», δήλωσε ο Ντεσίν.
Το James Webb πηγαίνει αυτές τις παρατηρήσεις στο επόμενο στάδιο, μετρώντας το αστρικό φως που φιλτράρεται μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη. Επειδή τα διάφορα στοιχεία απορροφούν διαφορετικά μήκη κύματος του φωτός, το φάσμα του αστρικού φωτός δείχνει ποια αέρια υπάρχουν εκεί.
Ο Wasp-107b έχει μάζα παρόμοια με του Ποσειδώνα αλλά σχεδόν το μέγεθος του Δία και η τεράστια, διάχυτη φύση του επιτρέπει στο τηλεσκόπιο James Webb να κοιτάξει βαθιά στην ατμόσφαιρά του.
Σύμφωνα με τις τελευταίες παρατηρήσεις, στον πλανήτη υπάρχουν ενδείξεις υδρατμών και διοξειδίου του θείου, που λογικά θα δίνουν στην ατμόσφαιρα μια μυρωδιά καμένων σπίρτων. Είναι επίσης η πρώτη φορά που προσδιορίζεται η χημική σύσταση των νεφών σε έναν άλλο πλανήτη - στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για την πυριτική άμμο.
Η ατμόσφαιρα του πλανήτη θα έχει κάτι παρόμοιο με τον κύκλο του νερού στη Γη, αλλά με την άμμο να εναλλάσσεται μεταξύ στερεάς και αέριας κατάστασης. Από τα θερμότερα, χαμηλότερα επίπεδα της ατμόσφαιρας, με θερμοκρασίες κοντά στους 1.000 βαθμούς Κελσίου, οι ατμοί πυριτικού άλατος θα ανεβαίνουν, θα ψύχονται και θα σχηματίζουν μικροσκοπικούς κόκκους άμμου, πολύ μικρούς για να τους δούμε.
Τελικά, αυτά τα σύννεφα άμμου μάλλον γίνονται αρκετά πυκνά ώστε να αρχίσουν να πέφτουν ως βροχή στα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο, η άμμος υποχωρεί και γίνεται πάλι ατμός, ολοκληρώνοντας τον κύκλο.
«Τα σύννεφα θα μοιάζουν σαν μια θολή σκόνη», είπε ο Ντεσίν. «Και αυτά τα σωματίδια άμμου ρέουν με εξαιρετικά υψηλή ταχύτητα. Μερικά χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο».
Ένας κεντρικός στόχος του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb είναι να αναλύσει τις ατμόσφαιρες μακρινών πλανητών και να αναζητήσει αέρια με βιοσημάδια που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την παρουσία ζωής. Ο Wasp-107b δεν θεωρείται πιθανός υποψήφιος, δεδομένου του κλίματος με τους 1.000C και της έλλειψης στερεάς επιφάνειας. «Είναι απολύτως εχθρικό - όχι για εμάς», δήλωσε ο Ντεσίν.
«Το σύμπαν έχει τόσες πολλές εκπλήξεις», είπε ο Ντεσίν. «Οραματίζομαι ότι μπορεί να υπάρχουν διάφοροι εναλλακτικοί τρόποι για να σχηματιστεί ζωή σε έναν άλλο πλανήτη. Μπορεί να είναι κάτι πολύ διαφορετικό από ο,τι γνωρίζουμε εδώ στη Γη. Πρέπει να διευρύνουμε τη φαντασία μας».
Πηγή: The Guardian