Η 3η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου και σήμερα η χώρα μας δεν πρέπει να αισθάνεται καθόλου περήφανη καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσαν για το 2022 οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) η Ελλάδα έχει κατρακυλήσει μέσα σ΄έναν χρόνο 38 θέσεις και από την 70η θέση το 2021 βρέθηκε στην 108η. Πρόκειται για τη χειρότερη θέση στην κατάταξη που έχει καταγράψει η Ελλάδα ανάμεσα σε 180 χώρες.
Πιο συγκεκριμένα η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από την Ουγγαρία (85η), τη Βουλγαρία (91η) την Αλβανία (103η) και την Ουκρανία (106η), καταγράφοντας την χειρότερη επίδοση με 55,52 βαθμούς στις χώρες της ΕΕ ενώ ξεπερνά από τις χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου μόνο την Τουρκία, την Λευκορωσία και την Ρωσία.
Στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης βρίσκεται πάντα η Κίνα και ακολουθούν η Μιανμάρ, το Τουρκμενιστάν, το Ιράν, η Ερυθραία με τη Βόρεια Κορέα τελευταία.
Πρώτη στην κατάταξη εξακολουθεί να είναι για έκτη συνεχή χρονιά η Νορβηγία, ενώ ακολουθούν η Δανία και η Σουηδία.
Ωστόσο εντοπίζονται διάφορα προβληματικά στοιχεία στην έρευνα των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα καθώς παρόλα τα προβλήματα που υπάρχουν στην Ελλάδα και κάθε δημοσιογράφος στην Ελλάδα γνωρίζει ποια είναι αυτά είναι δύσκολο να δεχθεί κάποιος ότι η χώρα μας βρίσκεται κοντά σε διδακτορικά καθεστώτα όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου.
Επίσης αίσθηση προκαλεί ότι οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα έχουν συμπεριλάβει και μια παράνομη κρατική οντότητα, τη «Βόρεια Κύπρο» και μάλιστα την έχουν κατατάξει στην 81η θέση άσχετα εάν το ελεγχόμενο από την Άγκυρα καθεστώς φυλακίζει και κυνηγά ελεύθερες φωνές όπως τον Τουρκοκύπριο δημοσιογράφο Σενέρ Λεβέντ.
Δείτε εδώ την κατάταξη όλων των χωρών
Συνολικά η κατάσταση στο 73% των 180 χωρών που εξετάζει κάθε χρόνο η μη κυβερνητική οργάνωση χαρακτηρίζεται “πολύ σοβαρή”, “δύσκολη” ή “προβληματική” σε ό,τι αφορά την ελευθερία των δημοσιογράφων να ασκούν το επάγγελμά τους.
Για την Ελλάδα στον δείκτη ασφάλειας η κατάσταση χαρακτηρίζεται δύσκολη, στον οικονομικό δείκτη, πολύ σοβαρή, στον κοινωνικό δείκτη, προβληματική, στον πολιτικό δείκτη επίης η κατάσταση χαρακτηρίζεται προβληματική, το ίδιο και όσον αφορά τον νομικό δείκτη,
Στην έκθεση γίνεται λόγος για συχνή παρεμπόδιση των δημοσιογράφων στην έρευνα θεμάτων όπως η εξέλιξη της πανδημίας, αλλά και το προσφυγικό. Επίσης υπάρχει αναφορά και για την εκτέλεση του αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021, η οποία όπως τονίζεται παραμένει αδιαλεύκαντη παρά τις κυβερνητικές υποσχέσεις για ταχεία έρευνα.
Αναφορά γίνεται και στις πρόσφατες ρυθμίσεις στον Ποινικό Κώδικα, όπου, σύμφωνα με την έκθεση, υπό τον μανδύα της πανδημίας επιτρέπουν εκτεταμένους περιορισμούς στην ελευθερία του Τύπου, με σαθρή νομική τεκμηρίωση. Η ποινή ως 5 ετών φυλάκισης για «διασπορά ψευδών ειδήσεων» αντίκειται στις διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας και το ευρωπαϊκό νομικό κεκτημένο, αποτελεί σοβαρή απειλή για το δικαίωμα των δημοσιογράφων να δημοσιεύουν πληροφορίες δημόσιου ενδιαφέροντος και αυξάνει τον κίνδυνο της αυτολογοκρισίας.
Επιπλέον έμφαση δίνεται στην οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας η οποία σε συνδυασμό με τα χαμηλά ποσοστά αναγνωσιμότητας και τους μειωμένους διαφημιστικούς προϋπολογισμούς, έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης. Αυτό τους έκανε να εξαρτώνται περισσότερο από τη δημόσια χρηματοδότηση, αναφέρεται στην έκθεση, η οποία θέτει και θέματα διαφάνειας όσον αφορά τις συγκεκριμένες κρατικές χρηματοδοτήσεις.
Όμως ακόμη πιο σημαντική είναι η διαπίστωση ότι η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στα ΜΜΕ παραμένει από τις χαμηλότερες στην ΕΕ. Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση γύρω από τους μεγάλους ομίλους υπάρχουν εκατοντάδες μικρά ψηφιακά ΜΜΕ, σε έναν έντονα κατακερματισμένο χάρτη ενημέρωσης. Η συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ ανήκει σε λίγα πρόσωπα που δραστηριοποιούνται και σε άλλους επιχειρηματικούς κλάδους αυστηρά ρυθμιζόμενους από το κράτος. Κάποιοι από αυτούς σχετίζονται ανοιχτά με την πολιτική ελίτ. Έτσι, τα ΜΜΕ είναι έντονα πολωμένα σε πολιτικό επίπεδο.
Μιλώντας για πόλωση, η οποία χαρακτηρίζει το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, στην έκθεση τονίζεται ότι “Ακροαριστεροί και ακροδεξιοί ακτιβιστές επιτίθενται τακτικά στις εγκαταστάσεις των μέσων ενημέρωσης που θεωρούν ιδεολογικούς εχθρούς”.
Γενικά οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα (RSF) στην έκθεσή τους του 2022 για την ελευθερία του Τύπου προειδοποιούν ότι το “ενημερωτικό χάος” και η παραπληροφόρηση τροφοδοτούν τις διεθνείς εντάσεις αλλά και τον διχασμό στις κοινωνίες.
Στις δημοκρατικές χώρες “η μετατροπή των μέσων ενημέρωσης σε Fox News αποτελεί έναν θανάσιμο κίνδυνο διότι υπονομεύει τις βάσεις μιας αρμονικής κοινωνίας και του ανεκτικού δημόσιου διαλόγου”, αναφέρει ο γενικός γραμματέας των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα Κριστόφ Ντελουάρ.
Οι δημοκρατικές κοινωνίες διχάζονται εξαιτίας της αύξησης των μέσων ενημέρωσης “στο μοντέλο του Fox News”, το τηλεοπτικό δίκτυο που προτιμούν οι συντηρητικοί Αμερικάνοι, και “της έκτασης των δικτύων παραπληροφόρησης, τα οποία ενισχύονται από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης”, σημείωσε ο ίδιος.
Αυτή η εσωτερική πόλωση όξυνε τις κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις στις ΗΠΑ (42η στην κατάταξη), επεσήμαναν οι RSF.
Διαβάστε αναλυτικά την έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα εδώ