Το εμιράτο του Κατάρ και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν εν τέλει χθες Τετάρτη τη σύναψη συμφωνίας η οποία προβλέπει κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση δεκάδων ισραηλινών ομήρων, έπειτα από 15 και πλέον μήνες πολέμου ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και τη Χαμάς με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στον παλαιστινιακό θύλακο.
Ώρες μετά την ανακοίνωση, η πολιτική προστασία στη Λωρίδα της Γάζας γνωστοποίησε τον θάνατο ακόμη 20 ανθρώπων σε ισραηλινούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς, καθώς η κατάπαυση του πυρός αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή.
Δεκαοκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τρία αεροπορικά πλήγματα στην πόλη της Γάζας, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μαχμούντ Μπασάλ, εκπρόσωπος του οργανισμού αυτού, αρμόδιου για τις επιχειρήσεις διάσωσης. Άλλοι δύο σκοτώθηκαν σε αεροπορικό πλήγμα στη Χαν Γιούνις, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, πρόσθεσε.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούσαν, ο ισραηλινός στρατός ενέτεινε τις επιδρομές του στη Λωρίδα της Γάζας, όπου χθες Τετάρτη οι υπηρεσίες πρώτων βοηθειών έκαναν λόγο για 47 νεκρούς.
Οι υπηρεσίες του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσαν πως «οι τελευταίες λεπτομέρειες» της συμφωνίας ακόμη «διευθετούνται» με λακωνικό δελτίο Τύπου περί τα μεσάνυχτα.
Η αναγγελία της συμφωνίας, που χαιρετίστηκε από πολλές ξένες πρωτεύουσες και διεθνείς οργανισμούς, προκάλεσε πανηγυρισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, τον θύλακο υπό πολιορκία που έχει υποστεί πελώρια καταστροφή στον πόλεμο που είχε έναυσμα την άνευ προηγουμένου τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Μοχάμεντ μπιν Αμπντελραχμάν αλ Θάνι, η χώρα του οποίου είναι ανάμεσα στους μεσολαβητές στις έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, ανέφερε πως η πρώτη φάση της συμφωνίας θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή και προβλέπει την απελευθέρωση 33 ομήρων.
«Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ την Κυριακή 19η Ιανουαρίου (...) Η πρώτη φάση θα διαρκέσει 42 ημέρες και θα συμπεριλάβει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων προς ανατολική κατεύθυνση, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Οι δυνάμεις αυτές θα λάβουν θέσεις κατά μήκος των συνόρων της Γάζας», δήλωσε στη Ντόχα.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, «η Χαμάς θα απελευθερώσει 33 ισραηλινούς ομήρους, ανάμεσα τους άμαχες, παιδιά, ηλικιωμένος, άρρωστους και τραυματισμένους πολίτες, με αντάλλαγμα πολλούς φυλακισμένους» στο Ισραήλ.
«Μηχανισμός επιτήρησης της εφαρμογής της συμφωνίας θα δημιουργηθεί στο Κάιρο και θα τον διαχειρίζονται η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι ΗΠΑ», πρόσθεσε.
Ο Αμερικανός απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από την πλευρά του διαβεβαίωσε πως η συμφωνία θα μεταφραστεί, στην πρώτη της φάση, σε «πλήρη και απόλυτη» κατάπαυση του πυρός, διευκρινίζοντας πως η ομάδα του συνεργάστηκε με αυτήν του διαδόχου του Ντόναλντ Τραμπ στην κατάρτιση του κειμένου.
Ο κ. Μπάιντεν επιβεβαίωσε ότι η πρώτη φάση θα διαρκέσει έξι εβδομάδες και συμπεριλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από πυκνοκατοικημένες περιοχές και απελευθέρωση κάποιων ομήρων, ιδίως «γυναικών, ηλικιωμένων και τραυματιών». Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα αφήσει ελεύθερους «εκατοντάδες» Παλαιστίνιους φυλακισμένους, κατ’ αυτόν.
Οι παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας προβλέπεται να αυξηθούν κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, ενώ θα διεξάγονται παράλληλα διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση, δηλαδή «το οριστικό τέλος του πολέμου», πρόσθεσε.
Κατά τη δεύτερη φάση θα απελευθερωθούν οι τελευταίοι όμηροι και θα υπάρξει πλήρης ισραηλινή αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας, συνέχισε ο κ. Μπάιντεν. Η τρίτη και τελευταία φάση αφορά την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας και την παράδοση των πτωμάτων των ομήρων που σκοτώθηκαν ενώ βρίσκονταν στην αιχμαλωσία.
«Εξασφαλίσαμε συμφωνία για τους ομήρους στη Μέση Ανατολή. Θα απελευθερωθούν σύντομα», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Τραμπ, που πρόσφατα διεμήνυε ότι η περιοχή θα μετατρεπόταν σε «κόλαση» αν δεν είχαν αφεθεί ελεύθεροι οι όμηροι προτού επιστρέψει στον Λευκό Οίκο την 20ή Ιανουαρίου.
Το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου ανέφερε πως ευχαρίστησε τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Τζο Μπάιντεν σε τηλεφωνικές συνδιαλέξεις τους για τη βοήθειά τους στην προσπάθεια να κλειστεί η συμφωνία για την «απελευθέρωση των ομήρων».
Ενώ η συμφωνία χαρακτηρίστηκε «σωστή επιλογή» από τον Ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτσογκ, ο ρόλος του οποίου είναι βασικά εθιμοτυπικός, ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς καταδίκασε την «επικίνδυνη» συμφωνία τονίζοντας πως οι υπουργοί της παράταξής του θα την καταψηφίσουν.
Διεθνείς αντιδράσεις
Ο Τζο Μπάιντεν εξέφρασε «χαρά» για την προσεχή απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξης με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Διαβεβαίωσε σε ανακοίνωσή του πως η συμφωνία οφείλεται στις «εντατικές προσπάθειες» της αμερικανικής διπλωματίας.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που θα τον διαδεχθεί την ερχόμενη εβδομάδα, εξήρε μέσω Truth Social την «επική» συμφωνία η οποία, κατ’ αυτόν, δεν θα μπορούσε να είχε συναφθεί χωρίς «την ιστορική νίκη μας τον Νοέμβριο», διαμηνύοντας ταυτόχρονα πως δεν θα επιτρέψει η Λωρίδα της Γάζας «να ξαναγίνει ασφαλές καταφύγιο τρομοκρατών».
Η Χαμάς είδε στη συμφωνία «θρίαμβο» της «γενναίας αντίστασης», καρπό της «ανθεκτικότητας» του παλαιστινιακού λαού Πρόσθεσε πως η συμφωνία αυτή ανοίγει τον δρόμο για να «πραγματωθούν οι πόθοι του (παλαιστινιακού) λαού για απελευθέρωση».
«Δεν θα ξεχάσουμε, ούτε θα συγχωρήσουμε» τα δεινά που υπέστησαν οι Παλαιστίνιοι, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Χαλίλ Αλ Χάγια, από τους βασικούς διαπραγματευτές της Χαμάς.
Το ελληνικό ΥΠΕΞ καλωσόρισε «θερμά» την «πολυαναμενόμενη» συμφωνία, προσθέτοντας ότι μπορεί να αποτελέσει «σημείο καμπής» για σταθερότητα διαρκείας στην περιοχή. «Είναι τώρα ώρα να εφαρμοστεί αυτή η συμφωνία και να μπορέσουν οι όμηροι να επιστρέψουν στα σπίτια τους με ασφάλεια, να ανακουφιστούν οι άμαχοι από τα δειά και να αυξηθεί η ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στον λαό της Γάζας».
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι εξήρε τη συμφωνία, που παρουσίασε ως αποτέλεσμα «ενός και πλέον χρόνου πεισματωδών προσπαθειών και μεσολάβησης» της Αιγύπτου, του Κατάρ και των ΗΠΑ. Επέμεινε ότι είναι πολύ σημαντικό «να επιταχυνθεί η είσοδος επειγόντως απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειας στον πληθυσμό της Γάζας», περιοχής βυθισμένης σε ανθρωπιστική καταστροφή.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ιορδανίας εξήρε τη συμφωνία και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να ενεργήσει «αμέσως» για να διανεμηθεί ανθρωπιστική βοήθεια στον μικρό παλαιστινιακό θύλακο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε μέσω X τη συμφωνία και κάλεσε τα μέρη «να την εφαρμόσουν πλήρως», κρίνοντας πως φέρνει «ελπίδα σε μια ολόκληρη περιοχή όπου οι άνθρωποι υπέμειναν τεράστια δεινά για πάρα πολύ καιρό».
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι η συμφωνία πρέπει να «τηρηθεί» και ότι πρέπει να «προκύψει» από αυτήν «πολιτική λύση». «Έπειτα από δεκαπέντε μήνες αδικαιολόγητου μαρτυρίου, τεράστια ανακούφιση για τους Γαζαίους, ελπίδα για τους ομήρους και τις οικογένειές τους. Απόψε οι σκέψεις μου βρίσκονται στον Οφέρ (σ.σ. Καλδερόν) και Οχάντ (Γιααλομί)», σημείωσε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους μέσω X, αναφερόμενος στους δυο γαλλοϊσραηλινούς ομήρους που κρατούν οι μαχητές του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος.
«Η συμφωνία πρέπει να τηρηθεί. Οι όμηροι να απελευθερωθούν. Οι Γαζαίοι να διασωθούν. Πρέπει να προκύψει πολιτική λύση», συμπλήρωσε.
Η συμφωνία «ανοίγει τον δρόμο για το οριστικό τέλος του πολέμου και τη βελτίωση της επισφαλούς ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα», έκρινε από την πλευρά του ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς μέσω X, καλώντας να «εφαρμοστεί κατά γράμμα».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ τόνισε πως η συμφωνία ήταν «είδηση που περίμεναν απελπισμένα οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι» και «άργησε πολύ».
«Πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα αυτής της ένοπλης σύρραξης που πυροδοτήθηκε από τη βάρβαρη επίθεση των τρομοκρατών της Χαμάς», προσθέτοντας πως πρέπει να επιτρέψει «καλύτερο μέλλον με διάρκεια» βασισμένο «στη λύση των δυο κρατών» — που απορρίπτει η κυβέρνηση Νετανιάχου.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι χαρακτήρισε «εξαίρετη είδηση» και «σημαντικό βήμα προς την ειρήνη» τη συμφωνία, καλώντας να «εδραιωθεί» ώστε «να προχωρήσουμε στα επόμενα στάδια».
Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ εξήρε και αυτός τη συμφωνία, «κρίσιμη για να επιτευχθεί περιφερειακή σταθερότητα».
«Ήταν απόλυτα απαραίτητο βήμα στον δρόμο προς τη λύση δυο κρατών και τη δίκη ειρήνη με σεβασμό του διεθνούς δικαίου», πρόσθεσε ο επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης μέσω X, συμπληρώνοντας πως πρέπει να «βάλει τέλος στον πόλεμο, να επιτρέψει να βελτιωθεί η καταστροφική ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και να απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι».
«Έπειτα από πάρα πολλούς μήνες σύρραξης, αισθανόμαστε τεράστια ανακούφιση για τους ομήρους, τις οικογένειές τους και τον πληθυσμό στη Γάζα», ανέφερε ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρο μέσω X. «Ας ελπίσουμε ότι αυτή η κατάπαυση του πυρός θα βάλε τέλος στις εχθροπραξίες και θα σημάνει την έναρξη διαρκούς ειρήνης. Το Βέλγιο είναι έτοιμο να βοηθήσει», πρόσθεσε.
«Ο Καναδάς χαιρετίζει την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και θα υποστηρίξουμε όλες τις προσπάθειες για να εφαρμοστεί. Καλούμε τα μέρη να ενεργήσουν αμέσως. Όλοι οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν. Αυτή η βία και αυτά τα φρικτά δεινά πρέπει να τελειώσουν», σχολίασε ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό μέσω X.
«Η ανθρωπιστική βοήθεια, που είναι τόσο κρίσιμη, φάρμακα, νερό, τρόφιμα, πρέπει να μπορέσουν να φθάσουν στους ανθρώπους που τα έχουν τόσο μεγάλη ανάγκη στη Λωρίδα της Γάζας», πρόσθεσε αργότερα ο καναδός πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
«Ελπίζουμε ότι η συμφωνία θα είναι επωφελής για την περιφέρειά μας και για όλη την ανθρωπότητα, ιδιαίτερα για τους παλαιστίνιους αδελφούς μας, και ότι θα ανοίξει την πόρτα σε διαρκή ειρήνη και σταθερότητα», ανέφερε μέσω X ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τονίζοντας πως η ανακωχή συμφωνήθηκε έπειτα από «τεράστιες θυσίες και μεγάλα δεινά του παλαιστινιακού λαού» στη Γάζα, το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράκ υπογράμμισε «την ανάγκη να επιτραπεί αμέσως η διανομή βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας και στα παλαιστινιακά εδάφη».
Η Βαγδάτη παρότρυνε να «εντατικοποιηθούν οι διεθνείς προσπάθειες για την ανοικοδόμηση περιοχών που επλήγησαν από καταστροφές κατά τη διάρκεια της επίθεσης» του ισραηλινού στρατού, ώστε να υπάρξουν εγγυήσεις για την «επιστροφή στη φυσιολογική ζωή» και «βελτίωση των συνθηκών ζωής του πληθυσμού».
Η Σαουδική Αραβία σημείωσε την ανάγκη να «εφαρμοστεί» η συμφωνία, να «τερματιστούν οι ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα» και να υπάρξει «μόνιμη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων κατοχής» από τον θύλακο και «όλα τα άλλα παλαιστινιακά και αραβικά εδάφη», με ανακοίνωση Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών του βασιλείου.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χαιρέτισε τη συμφωνία, πρώτο «κρίσιμο βήμα», προσθέτοντας πως είναι επιτακτική ανάγκη η συμφωνία να οδηγήσει σε άρση των «εμποδίων» ώστε να διανεμηθεί «ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα», σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.
Ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ εξήρε τη συμφωνία, που υπόσχεται «τεράστια ανακούφιση έπειτα από τόσο αφόρητο πόνο και μιζέρια».
«Είμαι εξαιρετικά ανακουφισμένος χάρη για την είδηση της πρώτης φάσης της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και τώρα είναι επιτακτική ανάγκη να αντέξει», υπογράμμισε σε ανακοίνωσή του.
Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ) δήλωσε διατεθειμένη να διευκολύνει την απελευθέρωση των ομήρων και των φυλακισμένων και να «αυξήσει μαζικά» τη βοήθεια που παρέχει στη Λωρίδα της Γάζας.
«Αυτός ο εφιάλτης κράτησε υπερβολικά πολύ. Τα δεινά πρέπει να τερματιστούν. Οι άμαχοι στη Λωρίδα της Γάζας χρειάζονται προστασία και ανθρωπιστική βοήθεια. Οι όμηροι πρέπει να επιστρέψουν σπίτια τους», υπογράμμισε η Μιριάνα Σπόλιαριτς, σύμφωνα με ανακοίνωσή της.
«Η κατάπαυση του πυρός είναι η αρχή — όχι το τέλος», τόνισε η εκτελεστική διευθύντρια του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (ΠΕΠ), η Σίντι Μακέιν.
«Έχουμε τρόφιμα που περιμένουν στα σύνορα της Γάζας — και πρέπει να μπορέσουμε να τα μεταφέρουμε εντός σε μεγάλη κλίμακα. Για αυτό, χρειαζόμαστε να ανοίξουν όλα τα συνοριακά περάσματα και να μπορούμε να διανέμουμε τρόφιμα με κάθε ασφάλεια (...) σε όλους όσοι τα έχουν ανάγκη απ’ άκρου σ’ άκρο της Γάζας», συνέχισε. «Το προσωπικό των ανθρωπιστικών οργανισμών πρέπει να προστατεύεται», απαίτησε.
«Χρειαζόμαστε να δοθεί άδεια σε περισσότερο προσωπικό ανθρωπιστικών οργανώσεων να εισέλθει στη Γάζα. Και έχουμε ανάγκη περισσότερη επείγουσα χρηματοδότηση για να φθάσουμε σε όλους όσοι έχουν ανάγκη», επέμεινε η κυρία Μακέιν.
«Η ειρήνη είναι το καλύτερο φάρμακο», τόνισε μέσω X ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους, θυμίζοντας ταυτόχρονα πως οι «ανάγκες ως προς την υγεία στη Λωρίδα της Γάζας παραμένουν τεράστιες».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP