Σε νέα φάση έχει εισέλθει ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με τις ρωσικές δυνάμεις να επιτίθενται σε πολλαπλά σημεία κατά μήκος ενός μετώπου πολλών εκατοντάδων χιλιομέτρων, επιδιώκοντας να αξιοποιήσουν την κατάληψη της Αβντίβκα, και τις ουκρανικές δυνάμεις να οχυρώνονται για να τις αντιμετωπίσουν.
Η γενικότερη εικόνα είναι πως οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν ελλείψεις σε νέους στρατιώτες και πυρομαχικά, με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να μην εφοδιάζουν την Ουκρανία γρήγορα. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Wall Street Journal, Ουκρανοί αξιωματούχοι και στρατιωτικοί διοικητές λένε πως η τακτική των ρωσικών «ανιχνευτικών» επιθέσεων προορίζεται να αξιοποιήσει την πρωτοβουλία της Μόσχας στα πεδία των μαχών εν όψει μιας πιθανής μεγάλης ρωσικής επίθεσης- ενδεχομένως την άνοιξη.
«Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι αυτό για το οποίο η Ρωσία προετοιμαζόταν για πολύ καιρό. Έχει μαζέψει αρκετές δυνάμεις και πόρους για να πιέσει σε πολλούς άξονες ταυτόχρονα» είπε ο Μαξίμ Ζόριν, υποδιοικητής της ουκρανικής 3ης Ταξιαρχίας Εφόδου, που αποσύρθηκε από την Ουκρανία τον προηγούμενο μήνα. Από πλευράς τους οι ουκρανικές δυνάμεις προσπαθούν να κάνουν οικονομία στα πυρομαχικά τους και αναζητούν ευκαιρίες για πλήγματα στις ρωσικές δυνάμεις εν κινήσει- μια προσέγγιση που είναι γνωστή ως ενεργητική άμυνα. Παράλληλα, οχυρώνονται: Δυτκά της Αβντίβκα εκσκαφείς όπως αυτοί που βλέπει κανείς σε οικοδομικές δραστηριότητες σκάβουν αντιαρματικές τάφρους και ορύγματα, με τους Ουκρανούς να ετοιμάζουν εμπόδια αντίστοιχα αυτών που έστησαν οι Ρώσοι για να αντιμετωπίσουν την ουκρανική αντεπίθεση πέρυσι.
Η Ουκρανία τον Νοέμβριο είχε ανακοινώσει ένα πρόγραμμα κατασκευής δικτύου οχυρώσεων κατά μήκος του μετώπου, ειδικά κοντά στην Αβντίβκα. Ο πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι ζήτησε επιτάχυνση των εργασιών και κάλεσε ιδιωτικές εταιρείες και δωρητές να συμβάλουν. Ο πρωθυπουργός Ντένις Σμίχαλ είπε τη Δευτέρα πως περίπου 31 δισεκατομμύρια χρίβνια – περίπου 800 εκατ. δολάρια- έχουν δεσμευτεί για την κατασκευή οχυρώσεων. Δυτικοί αξιωματούχοι και Ουκρανοί στρατιωτικοί ωστόσο λένε πως τα αποτελέσματα δεν είναι και πολύ σημαντικά, και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα καθώς η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις της.
Κατά την αντεπίθεσή τους οι ουκρανικές δυνάμεις «κόλλησαν» γρήγορα στα μεγάλα δίκτυα εμποδίων που η Ρωσία ετοίμαζε επί μήνες: Πολλαπλά δίκτυα ορυγμάτων, αντιαρματικές τάφροι, εμπόδια από μπετόν και μεγάλα ναρκοπέδια. Αντίστοιχες άμυνες είναι τώρα απαραίτητες για την Ουκρανία, η οποία δυσκολεύεται να κινητοποιήσει επιπλέον δυνάμεις. Μέχρι τώρα η χώρα επιστράτευε άνδρες μόνο 27 και άνω, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως οι πατέρες 3 παιδιών και άνω, αυτοί που φρόντιζαν άτομα με αναπηρία και εργαζόμενοι σε κρίσιμους τομείς. Μια προσπάθεια αναθεώρησης του νόμου επιστράτευσης, που περιλαμβάνει μείωση του ορίου στα 25, έχει «κολλήσει» στο κοινοβούλιο. Ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, βοηθός του Ζελένσκι, είπε πως από το ένα εκατομμύριο στρατιώτες της Ουκρανίας, λιγότεροι από 300.000 είχαν συμμετάσχει σε μάχες.
Η ουκρανική ηγεσία επιδιώκει να στείλει στη μάχη χιλιάδες στρατιωτικούς που ως τώρα ήταν σε ρόλους υποστήριξης, είπε ο Μίκολα Μπιελιέσκοφ, ερευνητής του Εθνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών της Ουκρανίας. Οι δυνάμεις υποστήριξης είναι ζωτικής σημασίας για έναν στρατό: Η Ουκρανία έχει περίπου τρεις στρατιώτες υποστήριξης για καθέναν που βρίσκεται στη μάχη, και η μείωση/ ανάθεση άλλων ρόλων σε αυτούς θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του στρατεύματος.
Στην άλλη πλευρά, ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι «ρόδινα» ούτε για τη Ρωσία: Μπορεί να έχει περισσότερους στρατιώτες και πόρους από την Ουκρανία, μα δυσκολεύεται να τους εστιάσει/ συντονίσει και ως εκ τούτου βασίζεται σε μαζικές επιθέσεις ελλιπώς εκπαιδευμένων στρατιωτών για να υπερνικήσει τις ουκρανικές άμυνες, με τεράστιο κόστος σε ζωές. «Οι Ρώσοι διοικητές δυσκολεύονται να ενορχηστρώσουν πολύπλοκες κοινές προσπάθειες» είπε ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. «Διατάσσουν ελλιπώς επανδρωμένες, χωρίς εμπειρία μονάδες για να επιτύχουν μη ρεαλιστικούς αντικειμενικούς σκοπούς λόγω πολιτικής πίεσης» πρόσθεσε. Αν και οι ουκρανικές άμυνες δεν είναι συμπαγείς, «δεν βλέπουμε τη Ρωσία να έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί ρήγματα» και να επιτύχει σημαντικά κέρδη. Παρόλα, αυτά, οι Ρώσοι σημειώνουν πρόοδο, πιέζοντας σε τέσσερις διαφορετικούς άξονες στην ανατολική Ουκρανία, ρίχνοντας χιλιάδες άνδρες εναντίον των ουκρανικών δυνάμεων που δεν είχαν πολύ χρόνο για να προετοιμάσουν αμυντικές γραμμές. Ο ασυνήθιστα ξηρός καιρός έχει διευκολύνει τη ρωσική επίθεση, καθώς δεν βρήκε μπροστά της τις λάσπες που συνηθίζονται τα τέλη του Φεβρουαρίου. Με κάθε ρωσική προέλαση, οι ουκρανικές δυνάμεις πρέπει να υποχωρούν σε θέσεις που συχνά δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένες- και παράλληλα οι στρατηγικές υποχωρήσεις είναι δύσκολες, καθώς οι δυνάμεις που τις πραγματοποιούν πρέπει να πολεμούν ενώ καλύπτουν τις θέσεις τους και να κινούνται προς νέες.
Ο Σερχίι Τσερεβάτι, εκπρόσωπος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, είπε πως σε μεγάλα τμήματα του μετώπου η Ρωσία ρίχνει επτά βλήματα για καθένα που ρίχνει η Ουκρανία. Η επιδίωξη της Μόσχας φαίνεται να είναι η φθορά των ουκρανικών δυνάμεων, με «ανιχνευτικές» επιθέσεις στην πρώτη γραμμή αντί για μεγάλες επιθέσεις με στόχο την κατάληψη νέων εδαφών, αποσκοπώντας στην εξάντληση των ουκρανικών εφεδρειών και αποθεμάτων πυρομαχικών. Παράλληλα, κατά τον Κίριλο Μπουντάνοφ, επικεφαλής των ουκρανικών στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών, η Ρωσία προσθέτει περίπου 30.000 άνδρες στις ένοπλες δυνάμεις κάθε μήνα- αλλά έχει και τεράστιες απώλειες: Ουκρανοί στρατιώτες λένε πως μένουν έκπληκτοι από αυτό που φαίνεται ως αδιαφορία για την αξία της ανθρώπινης ζωής, και Ρώσος blogger στρατιωτικών θεμάτων είπε πως για την Αβντίβκα σκοτώθηκαν 16.000 άνδρες. Σύμφωνα με τον αξιωματούχο του ΝΑΤΟ, η Ρωσία έχασε επίσης πάνω από 400 άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα. Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας είπε πρόσφατα πως κατά μέσο όρο 983 στρατιώτες την ημέρα σκοτώνονταν ή τραυματίζονταν στην Ουκρανία- τον υψηλότερο ρυθμό απωλειών από την έναρξη της εισβολής. «Δεν είμαι βέβαιος πως μπορούν να διατηρήσουν αυτό το tempo προέλασης για πολύ, επειδή οι απώλειές τους είναι αδιανόητες. Μα αυτή τη στιγμή έχουν τις δυνάμεις για να το κάνουν» είπε ο Ζόριν.
Το κόστος είναι τεράστιο και για τον άμαχο πληθυσμό: Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, πολλοί κάτοικοι της ανατολικής Ουκρανίας ετοιμάζονται να κινηθούν δυτικότερα καθώς ο πόλεμος πλησιάζει μετά την κατάληψη της Αβντίβκα και άλλων χωριών. Γενικότερα μιλώντας, πάνω από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει το Ντονέτσκ από τότε που άρχισε η ρωσική εισβολή- και το Ντονέτσκ είναι όπου οι ουκρανικές δυνάμεις πιέζονται περισσότερο, με τους κατοίκους πόλεων όπως το Ποκρόβσκ, η Κοστιαντινίβκα και το Κραματόρσκ να βλέπουν την πρώτη γραμμή να έρχεται προς το μέρος τους.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal, BBC