Ανησυχία για το μέλλον της κυβερνητικής συμμαχίας του Όλαφ Σολτς, προκαλεί στην Ευρώπη η πολιτική αστάθεια στη Γερμανία, εν μέσω αυξανόμενων διχασμών για τις οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές μεταξύ των τριών μελών της.
Η κατάσταση έχει ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες, πυροδοτώντας ανησυχία για την επιβίωση της κυβέρνησης του Σοσιαλδημοκράτη καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, των Πρασίνων και του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP).
Οι εικασίες είναι πλέον έντονες για το εάν η διάλυση της συμμαχίας θα μπορούσε να επέλθει ακόμη κι αυτή την εβδομάδα, με τα μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν συνομιλίες μεταξύ εκπροσώπων του συνασπισμού ενόψει της τακτικής συνάντησης του συνασπισμού αύριο Τετάρτη.
«Η γερμανική πολιτική φαίνεται σαν ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα σε αργή κίνηση. Η κυβέρνηση μόλις εισήλθε σε ένα νέο στάδιο μιας αργής πολιτικής κρίσης που θα μπορούσε να είναι το τελευταίο βήμα πριν από την τελική κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού», δήλωσε ο Carsten Brzeski, επικεφαλής μακροοικονομικών της ING.
Ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στο Berenberg, σημείωσε ότι οι τρεις εταίροι του συνασπισμού συμπεριφέρονται «σαν να ετοιμάζονταν να εκστρατεύσουν ο ένας εναντίον του άλλου σύντομα».
Για παράδειγμα, ο Σολτς πραγματοποίησε μια συνάντηση με επιχειρηματίες την περασμένη εβδομάδα, αλλά δεν κάλεσε τους κυβερνητικούς εταίρους του, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση των Φιλελευθέρων που πραγματοποίησσαν με τη σειρά τους δική τους συγκέντρωση χωρίς το SPD.
Αλλά και ο Ρόμπερτ Χάμπεκ του κόμματος των Πρασίνων, ο οποίος είναι υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, πρότεινε ένα σχέδιο πολιτικής για την τόνωση των επιχειρηματικών επενδύσεων που επικρίθηκε από το FDP.
Το έγγραφο Lindner
Η κατάσταση πήγε να εκτροχιαστεί την περασμένη βδομάδα όταν ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ δημοσίευσε ένα έγγραφο σχετικά με την αναζωογόνηση της ταλαιπωρημένης γερμανικής οικονομίας.
«Το έγγραφο μοιάζει με μια σοβαρή προσπάθεια ανάλυσης των προβλημάτων της Γερμανίας και πρότασης λύσεων. Ωστόσο, τάσσεται κατά των θεμελιωδών θέσεων του SPD και των Πρασίνων και ως εκ τούτου θα είναι δύσκολο για αυτούς να το αποδεχτούν», δήλωσε ο Γκρεγκ Φουζέζι, οικονομολόγος της ευρωζώνης της JPMorgan.
Στο μεταξύ, ο Carsten Brzeski της ING τόνισε πως δεν είναι «το περιεχόμενο του εγγράφου το πρόβλημα αλλά ο τόνος του που δείχνει πόσο παγωμένη είναι η ατμόσφαιρα μεταξύ των εταίρων του συνασπισμού».
Σε τηλεοπτική συνέντευξη την Κυριακή στο ZDF, ο Λίντνερ υποστήριξε ότι τα ζητήματα θα επιλυθούν, σημειώνοντας ότι αυτό ήταν κατά κύριο λόγο ευθύνη των κυβερνητικών εταίρων του.
Απέφυγε όμως να απαντήσει στο εάν πρόκειται να αποχωρήσει από τον συνασπισμό εάν δεν υποστηριχθούν οι προτάσεις του για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Αγκάθι ο προϋπολογισμός
Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια του κυβερνητικού συνασπισμού ήταν ο προϋπολογισμός της Γερμανίας για το 2025 - ένα θέμα που εμφανίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στο έγγραφο του Lindner.
Ο προϋπολογισμός παρουσιάστηκε νωρίτερα φέτος, αλλά άφησε αναπάντητα πολλά ερωτήματα σχετικά με ένα χρηματοδοτικό κενό πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Με βάση το τρέχον χρονοδιάγραμμα ο προϋπολογισμός θα πρέπει να ψηφιστεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Ο συνασπισμός είναι πλέον αναγκασμένος να λάβει δύσκολες αποφάσεις υπό την πίεση χρόνου, είπε ο Fuzesi της JPMorgan, με αφορμή την «μαύρη τρύπα» που εντοπίστηκε στον προυπολογιμσό της Γερμανίας πέρυσι, όταν η κυβέρνηση δεν μπορούσε να ανακατανείμει τα κεφάλαια έκτακτης ανάγκης που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τα σενάρια της επόμενης ημέρας
Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι εάν ο συνασπισμός δεν μπορέσει να συμφωνήσει σε δημοσιονομικά ζητήματα και μεταρρυθμίσεις για τον προϋπολογισμό του 2025, η κυβέρνηση μπορεί να καταρρεύσει.
Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαν να διαδραματιστούν διάφορα σενάρια που θα άλλαζαν τη σύνθεση της γερμανικής κυβέρνησης.
Το ένα είναι ότι το FDP θα μπορούσε να βγει από τον συνασπισμό, είτε αποχωρώντας το ίδιο είτε αναγκάζοντας τον Σολτς να τους ζητήσει να φύγουν.
Στην περίπτωση αυτή μια σύντομη περίοδος κυβέρνησης μειοψηφίας του SPD και των Πράσινων υπό τον Σολτς πιθανότατα θα οδηγούσε σε πρόωρες εκλογές στις αρχές του επόμενου έτους.
Ωστόσο, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το FDP θα λάβει μόνο περίπου το 3% των ψήφων σε ομοσπονδιακές εκλογές, κάτω από το όριο του 5% που θα έπρεπε να περάσει για να εξασφαλίσει έδρες στη γερμανική Bundestag.
Το SPD και οι Πράσινοι θα υποστούν επίσης μεγάλες απώλειες με το CDU να εξασφαλίζει το μεγαλύτερο μερίδιο ψήφων.
«Παρότι οι πρόωρες εκλογές δεν είναι ακόμη το πιο πιθανό σενάριο, εντούτοις δεν είναι εντελώς εκτός πλάνου» τόνισε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ του Berenberg.