Σεισμοί στις Κυκλάδες: Εκτιμήσεις για στάδιο ύφεσης- Tι συμβαίνει με τα ηφαίστεια

Ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου θεωρεί ότι απομακρύνεται το σενάριο μεγάλου σεισμού 6 Ρίχτερ
H Νέα Καμένη (AP Photo/Petros Giannakouris)
H Νέα Καμένη (AP Photo/Petros Giannakouris)
via Associated Press

«Έχουμε παρατηρήσει μια σχετική ύφεση. Συνολικά έχουμε 2.474 σεισμούς από τις 31 Ιανουαρίου. Αυτοί οι σεισμοί από τις 12 Φεβρουαρίου, δηλαδή από την περασμένη Τετάρτη, βαίνουν μειούμενοι σε αριθμό, δηλαδή έχει πέσει ο ρυθμός. Αυτό συνεχίστηκε και την Πέμπτη και την Παρασκευή και το Σάββατο, οπότε η εκτίμηση που έχουμε είναι ότι μπήκαμε σε ένα στάδιο ύφεσης, όμως το φαινόμενο δεν έχει τελειώσει και αυτές οι υφέσεις και οι εξάρσεις είναι μέσα στο πλαίσιο της εξέλιξης της ακολουθίας αυτής, η οποία όπως έχω πει είναι κάτι πρωτόγνωρο. Πρόκειται για μια σμηνοσειρά η οποία οδηγείται από έναν μαγματισμό, μια κίνηση μάγματος δηλαδή, στον μέσο φλοιό στα 10-12 χιλιόμετρα περίπου», δήλωσε ο Αθανάσιος Γκανάς, διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, μιλώντας στον ΣΚΑΪ.

«Το μάγμα μπήκε κάτω από την Καλντέρα, το έχουμε εντοπίσει στα 3 χιλιόμετρα, ανήλθε εκεί μέχρι τα μέσα με τέλη Ιανουαρίου, στη συνέχεια διέφυγε προς την κατεύθυνση του Κολούμπο, πέρασε από το Κολούμπο και κατευθύνθηκε στην Άνυδρο. Όλη η ακολουθία, αυτοί οι χιλιάδες σεισμοί και ο σημερινός ο 5,1 συμβαίνουν κοντά στην Άνυδρο, σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων γύρω από τη νησίδα αυτή» πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για το αν μπορεί να ειπωθεί πως το φαινόμενο εκτονώνεται, απάντησε ότι «αυτό που είπαμε χθες στην Επιτροπή είναι πως έχουμε μια ύφεση που είναι σε εξέλιξη. Επίσης, παρατηρείται και παραμόρφωση, δηλαδή οι κινήσεις που καταγράφουμε με GPS και με δορυφόρους δεν έχουν σταματήσει. Ενώ έχει σταματήσει η ανύψωση της Καλντέρας, συνεχίζεται η οριζόντια κίνηση. Έχει υπάρξει ακτινωτή παραμόρφωση από όλες τις πλευρές. Για τα κτίσματα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα αυτό, τα κτίρια είναι ασφαλή».

«Αυτό που πρέπει να δώσουμε ως νέο στοιχείο είναι ότι από τον σταθμό GPS στην Άνυδρο έχουμε ήδη καταγράψει κίνηση της νησίδας αυτής προς δυσμάς και προς τα κάτω περίπου 7 χιλιοστά την ημέρα. Κινείται δυτικά νοτιοδυτικά δηλαδή το νησάκι. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο το 2025 σε σχέση με το 2011», πρόσθεσε.

Σχετικά με το ενδεχόμενο ηφαιστειακής έκρηξης, είπε πως «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τίποτα, γιατί ακόμα το μελετάμε. Από ό,τι βλέπουμε αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Τα σενάρια περί νέου ηφαιστείου είναι ακραία σενάρια, εμείς οι επιστήμονες οδηγούμαστε από τα δεδομένα μας. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αυτήν τη στιγμή ούτε να εκραγεί το ηφαίστειο, ούτε να δημιουργηθεί νέο ηφαίστειο». Όσον αφορά στο σενάριο σεισμού στα 6 Ρίχτερ, είπε ότι έχει απομακρυνθεί, αν και δεν έχει εξαφανιστεί εντελώς από το τραπέζι.

Μιλώντας στο ΕΡΤNews ο καθηγητής σεισμολογίας Κώστας Παπαζάχος είπε ότι οι σεισμικές δονήσεις μεταξύ Σαντορίνης- Αμοργού μπορεί να συνεχιστούν για τουλάχιστον δύο με τρεις μήνες. Σημείωσε μάλιστα ότι κάποιες ξεχασμένες δονήσεις είναι πιθανό να γίνουν αισθητές ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι: «Αυτό είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να την ξεπεράσουμε» είπε.

«Αυτές οι ακολουθίες έχουν μικρο-υφέσεις και εξάρσεις, οι οποίες συνθέτουν ένα πιο δύσκολο παζλ. Άρα θα πρέπει ο κόσμος να μην ξεχνιέται και να νομίζει ότι έχει τελειώσει η ιστορία. Η ιστορία αυτή δεν έχει τελειώσει και θα κρατήσει ακόμα. Τέτοιους σεισμούς και ακολουθίες θα έχουμε και άλλες τις επόμενες μέρες» τόνισε.

«Γενικά η εικόνα που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο από τέτοια γεγονότα στα οποία υπάρχει και συμμετοχή μαγματικής διέγερσης, είναι ότι γενικά δεν γίνονται πάρα πολύ μεγάλοι σεισμοί, απλώς η περιοχή που έχει σπάσει είναι αρκετά μεγάλη, γύρω στα 30 χιλιόμετρα και 30 χιλιόμετρα είναι μεγάλη περιοχή. Υπάρχουν και γειτονικά ρήγματα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα να γίνει κάποιος ισχυρότερος σεισμός στην ίδια περιοχή. Συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις. Γι αυτό και τα μέτρα παρέμειναν αυστηρά, παρόλο που βλέπαμε τις 2,5 μέρες ησυχίας, γιατί ξέραμε και ξέρουμε ότι δεν έχει λήξει η κατάσταση εκεί. Αλλιώς κανείς δεν θέλει να κλείνει σχολεία, κανείς δεν θέλει να αποκλείει περιοχές. Η ασφάλεια όμως του κόσμου είναι πάνω από όλα» πρόσθεσε.

Όσον αφορά στην κίνηση του μάγματος τόνισε ότι το μάγμα είναι λιωμένο υλικό το οποίο ανεβαίνει και υπάρχει μέσα στη γη και αποθηκεύεται σε διάφορες περιοχές. «Σε κάποιες περιπτώσεις θα βρει δρόμο να φτάσει στην επιφάνεια. Εκεί που θα βγει θα δημιουργηθεί ένα ηφαίστειο και αυτό το υλικό που βγαίνει έξω είναι η λάβα. Άρα το υλικό πριν βγει το λέμε μάγμα. Και όταν βγει το λέμε λάβα… Σε κάποια σημεία το μάγμα τρυπάει την επιφάνεια, βγαίνει και δημιουργεί ηφαίστεια. Είναι πολύ συγκεκριμένα τα σημεία, η Σαντορίνη, η Νίσυρος, Μήλος κτλπ αλλά υπάρχουν και άλλα σημεία που υπάρχει. Ένα από αυτά τα σημεία ήταν στην Άνδρο και το είχαν δει και μαγνητικές σεισμικές τομογραφίας. Αυτό το πράγμα υπήρχε εκεί. Αυτό ξύπνησε, κουνάει και πιέζει από πάνω και θέλει να βγει. Πιέζοντας σπάει τα πετρώματα. Τα πετρώματα ούτως ή άλλως δέχονται δυνάμεις από τα τεκτονικά ρήγματα και γίνεται ένα μεικτό φαινόμενο. Η δύναμη που δημιουργεί τα ρήγματα και το υλικό που πιέζει από κάτω δημιουργούν αυτούς τους σεισμούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι το μάγμα θα καταφέρει να τρυπήσει και να φτάσει να δημιουργηθεί ένα ηφαίστειο και όλες αυτές τις ιστορίες. Υπάρχει μια απειροελάχιστη τέτοια πιθανότητα. Έχει γίνει σε ελάχιστες περιπτώσεις στον κόσμο και μάλιστα σε πολύ πιο λεπτούς φλοιούς. Εδώ το τσόφλι το δικό μας είναι πολύ χοντρό. Είναι 7 – 8 χιλιόμετρα. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να σπάσει ο ανώτερος φλοιός εκεί πέρα. Άρα το μάγμα το οποίο υπάρχει, συμμετέχει, συνεισφέρει και είναι αρκετά υπεύθυνο γι αυτό που βλέπουμε τώρα. Δεν σημαίνει όμως αυτό ότι θα σκάσει και θα βγει κανένα ηφαίστειο στην περιοχή της Ανύδρου αύριο ή θα έχουμε καμία τεράστια υποθαλάσσια έκρηξη ή δεν ξέρω ποιο άλλο σενάριο».

Όσον αφορά στους περίεργους θορύβους που ακούν οι κάτοικοι, ο κ. Παπαζάχος εξήγησε: «Όταν το μάγμα φτάσει στην επιφάνεια, αρχίζει και δονεί για ώρες τη γη με άλλο τρόπο, τελείως διαφορετικό και άρα δημιουργήθηκε μια ψευδαίσθηση».

Κικίλιας: Δημιουργία λιμανιού διαφυγής στη Σαντορίνη από τις Ένοπλες Δυνάμεις

Στη σεισμική δραστηριότητα που καταγράφεται στη Σαντορίνη, στα μέτρα πρόληψης που λαμβάνει η Πολιτεία και στη συνολική επιχειρησιακή ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού αναφέρθηκε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, σε συνέντευξη στον ΑΝΤ1.

Όπως τόνισε ο κ. Κικίλιας, «οι επιστήμονες δεν μπορούν να κάνουν ακριβείς προβλέψεις για τους σεισμούς, αλλά εκτιμήσεις βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα. Αυτό μας αναγκάζει ως οργανωμένη Πολιτεία να λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα για την προστασία των πολιτών».

Ο υπουργός επεσήμανε ότι υπάρχει η πιθανότητα ενός μεγαλύτερου σεισμού στην περιοχή, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη διαρκή επαγρύπνηση και την έγκαιρη προετοιμασία. «Ένας μεγάλος σεισμός μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές ή και τσουνάμι. Οι κάτοικοι της Σαντορίνης και των γύρω νησιών πρέπει να γνωρίζουν ότι, σε περίπτωση μεγάλου σεισμού, πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα από τις παραλιακές και χαμηλές περιοχές και να μετακινηθούν προς ασφαλέστερα, υψηλότερα σημεία», υπογράμμισε.

Ο κ. Κικίλιας ανακοίνωσε ότι, πέραν του νέου λιμανιού που θα κατασκευαστεί στη Σαντορίνη, αποφασίστηκε σε συνεννόηση με τον πρωθυπουργό η δημιουργία λιμανιού διαφυγής σε ασφαλή τοποθεσία του νησιού, όπου θα μπορούν να δένουν επιβατηγά πλοία σε περίπτωση ανάγκης. Η υλοποίηση του έργου θα γίνει άμεσα από τις Ένοπλες Δυνάμεις, στο πλαίσιο τριμερούς συμφωνίας με την Πολιτική Προστασία και τον ανάδοχο.

Σε ό,τι αφορά υποδομές πολιτικής προστασίας και λιμενικά έργα ο υπουργός ανέφερε: «Δεν είμαι ευχαριστημένος από τον τρόπο που διαχρονικά στη μεταπολίτευση προχωρούν τα σημαντικά έργα υποδομών. Τα αντιπλημμυρικά έργα, οι περιβαλλοντικές μελέτες, τα λιμενικά έργα και η διαχείριση των παράνομων χωματερών είναι ζητήματα που απαιτούν άμεσες και ουσιαστικές λύσεις».

Ο κ. Κικίλιας τόνισε ότι στην περιοχή έχει αναπτυχθεί πλήρης επιχειρησιακή δύναμη, που περιλαμβάνει τα Σώματα Ασφαλείας και τις Ένοπλες Δυνάμεις, με παραπλέοντα πλοία για άμεση επέμβαση, το ΕΚΑΒ και το νοσηλευτικό προσωπικό και τον ΔΕΔΔΗΕ, με εφεδρικά υλικά για άμεση αποκατάσταση ζημιών στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, καθώς και εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, που διαθέτουν ειδικά οχήματα επικοινωνίας 4x4, ώστε να διασφαλιστεί η αποστολή μηνυμάτων 112 ακόμη και σε περίπτωση κατάρρευσης των τηλεπικοινωνιακών υποδομών.

«Όταν η απόσταση μεταξύ του ρήγματος της Ανύδρου, όπου καταγράφεται η σεισμική δραστηριότητα, και της Σαντορίνης είναι μόλις 20 μίλια, ο χρόνος αντίδρασης είναι κρίσιμος. Ο μηχανισμός μας είναι σε πλήρη ετοιμότητα και θα δράσει άμεσα αν και όταν χρειαστεί», υπογράμμισε ο κ. Κικίλιας.

Αναφερόμενος στην ηφαιστειακή δραστηριότητα είπε ότι «υπάρχει η ιδιομορφία της Σαντορίνης με το ηφαίστειο στη Νέα Καμένη. Έχει μια μικρή διέγερση τους τελευταίους μήνες. Υπάρχει το άλλο ηφαίστειο, το Κολούμπο. Υπάρχει μια μόνιμη ενεργοποίησή του τα τελευταία χρόνια που την παρακολουθούν επιστήμονες από την Ελλάδα και από το εξωτερικό. Υπάρχει και ένα ρήγμα, στην πορεία από τη Σαντορίνη προς την Αμοργό, που προκαλεί την παρατεταμένη σεισμική δραστηριότητα, καθώς υπάρχει μάγμα στα έγκατα της Γης. Το μάγμα βρίσκεται στα 5 χιλιόμετρα, σύμφωνα με τους επιστήμονες».

Επιπλέον, επιβεβαίωσε ότι έχει καταγραφεί μικρή παραμόρφωση του εδάφους και μετακίνηση ολόκληρου του νησιού, φαινόμενο που είχε σημειωθεί και το 2011-2012. «Οι επιστήμονες παρακολουθούν το φαινόμενο στενά. Αυτό μπορεί να εξελιχθεί με αργό ή επιταχυνόμενο ρυθμό και αξιολογείται συνεχώς», ανέφερε.

Ο υπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη δημόσια συζήτηση γύρω από τη σεισμική δραστηριότητα, ζητώντας εγκράτεια και υπευθυνότητα στις δηλώσεις. «Μιλάμε για ανθρώπους που δεν είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν επιστημονικούς όρους - είναι οι νησιώτες μας, είναι η οικονομία, είναι ο τουρισμός. Δεν υπάρχει χώρος για κινδυνολογία αλλά ούτε για εφησυχασμό», υπογράμμισε. «Ακούμε τους επιστήμονες, σχεδιάζουμε με προσοχή και ενημερώνουμε υπεύθυνα τους πολίτες. Στόχος μας είναι η ασφάλεια όλων και όλες οι αποφάσεις μας λαμβάνονται με γνώμονα αυτό», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Κικίλιας επιβεβαίωσε ότι οι επιστημονικές επιτροπές συνεχίζουν να συνεδριάζουν και να αξιολογούν τα δεδομένα. Παράλληλα, τα σχολεία στα τέσσερα νησιά της περιοχής θα παραμείνουν κλειστά έως τις 21 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την εισήγηση των ειδικών. «Με προσοχή, ψυχραιμία και καθαρό μυαλό, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με διαφάνεια, τεκμηρίωση και υπευθυνότητα, θέτοντας πάντα σε προτεραιότητα την προστασία των πολιτών» κατέληξε ο υπουργός.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΕΡΤ

Δημοφιλή