Η κυβέρνηση του Ισημερινού και το κίνημα των αυτοχθόνων κατέληξαν σε συμφωνία με σκοπό να βγει η χώρα από την κοινωνική κρίση χωρίς προηγούμενο που προκάλεσε απόλυτη παράλυση τις προηγούμενες 12 ημέρες, με την ανάκληση της ισχύος του προεδρικού διατάγματος με το οποίο καταργήθηκε η επιδότηση της τιμής των καυσίμων και η τιμή τους αυξήθηκε στα πρατήρια κατά 100% και πλέον.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αρχίσει προετοιμασία για «ένα νέο διάταγμα, που θα ακυρώσει το διάταγμα 883», με το οποίο καταργήθηκε η επιδότηση των καυσίμων και, «με αυτή τη συμφωνία, η κινητοποίηση τερματίζεται», είπε ο Αρνό Περάλ, εκπρόσωπος της αντιπροσωπείας του ΟΗΕ, που ανέλαβε μαζί με τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία μεσολαβητικό ρόλο.
«Τα μέτρα που εφαρμόζονταν σε όλες τις περιοχές μας αίρονται», επιβεβαίωσε ο πρόεδρος της συνομοσπονδίας αυτοχθόνων εθνών του Ισημερινού (CONAIE), με βαμμένο πρόσωπο και φορώντας παραδοσιακό διάδημα με φτερά.
Η χώρα των Άνδεων παρέλυσε τις τελευταίες σχεδόν δύο εβδομάδες, με αποκλεισμούς δρόμων, αναστολή των συγκοινωνιών και της λειτουργίας των περισσότερων εγκαταστάσεων εξόρυξης και επεξεργασίας αργού, κάτι που ανάγκασε την κυβέρνηση του προέδρου Λενίν Μορένο να αναστείλει τη διανομή σχεδόν το 70% της παραγωγής αργού.
Από την 3η Οκτωβρίου στη χώρα ξέσπασε κύμα μαζικών διαδηλώσεων και βίαιων επεισοδίων με τον πιο πρόσφατο απολογισμό του Συνηγόρου του Λαού, ανεξάρτητης δημόσιας αρχής αρμόδιας για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να κάνει λόγο για 7 νεκρούς, 1.340 τραυματίες και 1.152 προσαγωγές και συλλήψεις.
Οι κοινότητες των αυτοχθόνων — αποτελούν το ένα τέταρτο του πληθυσμού — μετατράπηκαν σχεδόν εξαρχής σε αιχμή του δόρατος του κινήματος διαμαρτυρίας εναντίον των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που διαπραγματεύθηκε και δεσμεύθηκε να εφαρμόσει η κυβέρνηση του Μορένο προκειμένου να λάβει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δάνειο ύψους 4,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένου του προεδρικού διατάγματος 883, συνέπεια του οποίου ήταν να διπλασιαστούν οι τιμές του πετρελαίου ντίζελ και της βενζίνης.
«Αδελφοί αυτόχθονες, πάντα σας μεταχειρίστηκα με σεβασμό και στοργή», είπε σε συμφιλιωτικό τόνο ο πρόεδρος Μορένο κατά την έναρξη της συνάντησης με τους εκπροσώπους των φυλών των αυτοχθόνων, αποσπάσματα της οποίας αναμεταδόθηκαν τηλεοπτικά.
«Δεν ήταν ποτέ η πρόθεσή μου να πλήξω τα πιο στερημένα τμήματα του πληθυσμού (...), τους φτωχότερους», επέμεινε ο αρχηγός του κράτους, που εξελέγη το 2017 με τα χρώματα μιας σοσιαλιστικής συμμαχίας αλλά έκανε δεξιά στροφή.
Από την πλευρά του ο Χάιμε Βάργκας στηλίτευσε το γεγονός ότι «η οικονομική πολιτική χαράσσεται με αυτοσχεδιασμούς» του προέδρου και είπε ότι διαπιστώνει ότι «η δεξιά και το ΔΝΤ κυβερνούν τη χώρα».
Το Κίτο, η πρωτεύουσα, οικοδομημένη σε υψίπεδο, σε υψόμετρο 2.850 μέτρων, μετατράπηκε σε θέατρο επεισοδίων βίας χωρίς προηγούμενο ανάμεσα σε διαδηλωτές, εφοδιασμένους με πέτρες και αυτοσχέδιους εμπρηστικούς μηχανισμούς και τις δυνάμεις επιβολής της τάξης που έκαναν εκτενή χρήση δακρυγόνων και βλημάτων με περίβλημα από καουτσούκ.
Την Κυριακή τα επεισόδια συνεχίζονταν γύρω από το κοινοβούλιο ενώ η πόλη ακόμη δεν είχε συνέλθει από εκείνα του Σαββάτου, με πυρπολήσεις κτιρίων, ιδίως αυτών μιας υπηρεσίας του υπουργείου Οικονομικών και του τηλεοπτικού σταθμού Teleamazonas, με οδοφράγματα, με σπασμένα παράθυρα και λάστιχα αυτοκινήτων φλεγόμενα. Αντιμέτωπος με μια κατάσταση που έμοιαζε ολοένα πιο ανεξέλεγκτη, ο πρόεδρος Μορένο, που μετέφερε την έδρα της κυβέρνησής του στη Γουαγιακίλ (νότια), κήρυξε στρατιωτικό νόμο και απαγόρευση της κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα μέχρι νεοτέρας.
Ο Βάργκας κατήγγειλε «παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπέρμετρη βία εναντίον του λαού και κρατική τρομοκρατία», αναφερόμενος στις επιχειρήσεις καταστολής. Σε μια «χειρονομία για την αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης (...) απαιτούμε την άμεση αποχώρηση των δύο υπουργών» στους οποίους επέρριψαν ευθύνες οι αυτόχθονες (Εσωτερικών, Άμυνας). Ο πρόεδρος Μορένο δεν απάντησε.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters)