Στις σύγχρονες δημοκρατίες, τα κόμματα εξουσίας, πρέπει να προσδιορίζονται από την ικανότητα τους να δημιουργούν ρεύματα ζωτικών αλλαγών, να επιζητούν την δυναμική συμπόρευση με τα πλειοψηφικά κοινωνικά ρεύματα. Οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να ανανεώνονται συνεχώς, να στέλνουν στην Κοινωνία ισχυρά μηνύματα αλλαγών. Αλλαγών δια πράξεων και συμβολισμών, μετατρέποντας τα κόμματα από άνευρους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, σε ουσιώδη θεσμικά αντίβαρα του κοινοβουλευτισμού και της δημοκρατίας.
Αυτά τα ουσιώδη και κρίσιμα ερωτήματα, αφορούν το σύνολο των φιλοευρωπαϊκών, δημοκρατικών κομμάτων, που πρέπει να επιτύχουν να απευθυνθούν σε σημαντικά κοινωνικά ρεύματα. Και οι πολίτες με την σειρά τους να κρίνουν πόσο ο πολιτικός λόγος και οι δομές των κομμάτων, είναι ικανά στοιχεία που μπορούν να τους πείσουν ως εναλλακτικές κυβερνητικές προτάσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, υπό το πρίσμα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, έχει απέναντι της μια σειρά προκλήσεων, που θα την καθορίσουν τις επόμενες δεκαετίες. Και σε αυτό το νέο θεσμικό περίγραμμα, η Ελλάδα πρέπει να έχει σταθερή αναφορά ως προς την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η Ευρώπη.
Την ώρα που η Ένωση έχει την ανάγκη ενός νέου Μάαστριχτ, η ελληνική πολιτική θέση πρέπει να διαμορφώσει τις θέσεις της, ενισχυτικές όλων των αναγκαίων και κρίσιμων ζητημάτων εμβάθυνσης και προώθησης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η αύξηση των πόρων του κοινοτικού προϋπολογισμού, οι διαρθρωτικές πολιτικές, η προώθηση της ενοποίησης σε μια ευρεία διάταξη, από το πρόγραμμα Erasmus μέχρι την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, την ενταξιακή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων, θεσμικά ζητήματα που εκ των πραγμάτων θα θέσουν ξανά στην συζήτηση την εκχώρηση εθνικών στοιχείων στο υπερεθνικό επίπεδο.
Το φιλοευρωπαϊκό πολιτικό δυναμικό πρέπει να απαντήσει με συνθετικό πραγματισμό σε μια δυναμική αποτύπωση των πλεονεκτημάτων της συμμετοχής κάθε κράτους-μέλους στην ΕΕ. Οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να εργασθούν με πολιτικό σχέδιο ευρύτατων πλειοψηφιών, σύμφωνα προς την συμμετοχή των χωρών μας στην ΕΕ, θέτοντας διαρκώς τα ευρωπαϊκά διακυβεύματα. Την εμβάθυνση των κοινοτικών πολιτικών, το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος, καταδεικνύοντας τις προθέσεις των εθνικιστικών, ακροδεξιών, λαϊκιστικών κομμάτων από την Αριστερά και την Δεξιά, που μάχονται την ευρωπαϊκή δημοκρατία, τα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στις δημοκρατικές μας κατακτήσεις, η ριζοσπαστικοποιημένη δράση μιας επικίνδυνης ακροδεξιάς και μιας περιθωριακής ακροαριστεράς, προσδιορίζονται από τις επιδιώξεις τους που δεν είναι άλλες από την υπονόμευση του ενοποιητικού σχεδίου, η ίδια η συνοχή των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Όπου επιχειρήθηκε μια απέλπιδα και αποτυχημένη προσπάθεια ανάκτησης εθνικής κυριαρχίας, η Βρετανία είναι μια τέτοια περίπτωση, αναδείχθηκε η κυριαρχία ενός ιδιόρρυθμου λαϊκισμού.
Οι παγκόσμιες προκλήσεις, κυρίως αυτές με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπη η ΕΕ στον γεωγραφικό της περίγυρο, το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, απαιτούν ευρωπαϊκές απαντήσεις. Και αυτές μπορούν να προέλθουν από μια Ευρώπη ενοποιημένη πολιτικά, θωρακισμένη μέσα από την υπερεθνική, θεσμική δημοκρατία.
Η έλευση του 2022, βρίσκει την ΕΕ με σημαντικές αλλαγές, το τέλος εποχής της σημαντικής διακυβέρνησης της Μέρκελ στην γερμανική καγκελαρία, την αμφισβήτηση των ευρωπαϊκών δημοκρατικών αρχών και αξιών από χώρες του πρώην Ανατολικού συνασπισμού, τα ζητήματα ασφάλειας, όπως στην Ουκρανία, που θέτουν σε δοκιμασία τις σχέσεις της ΕΕ με την Ρωσία, τις εργασίες της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
Το ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει η Ευρώπη, θα κρίνει το αύριο της, την προοπτική της. Το εάν θα γίνει μια γνήσια Ένωση, με ομοσπονδιακό προσανατολισμό, μια Ένωση με πολιτικά χαρακτηριστικά, εάν θα μπορέσει να εκπέμψει ένα καθαρό μήνυμα προς τους Πολίτες της. Ή θα παραμείνει οριοθετημένη στον διακυβερνητισμό, χωρίς να μπορεί να εκφρασθεί πάνω στις σύνθετες γεωπολιτικές προκλήσεις.
Η Ευρώπη πρέπει να απεμπλακεί από την λογική του χαμηλού συμβιβαστικού παρονομαστή που εξάγεται από τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια και να οδηγηθεί σε μια νέα Συνθήκη με ισχυρό πρόσημο αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που θα αναδείξουν τον ιστορικό πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, την πολιτική ένωση, την κοινή άμυνα και την ασφάλεια. Δημιουργώντας, γιατί αυτή είναι η κατεύθυνση που χάραξαν οι Ιδρυτές-Πατέρες της Ευρώπη, την ομοσπονδιακή Ευρώπη, των κοινών ευρωπαϊκών αξιών, της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας.