Μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα για τη συνάντηση του με τον Ταγίπ Ερντογάν, οι δύο ηγέτες έστειλαν τα δικά τους μηνύματα μέσα από εκατέρωθεν συνεντεύξεις σε ελληνικά και τουρκικά μέσα.
Και οι δύο, έθεσαν τις «κόκκινες« γραμμές τους αφήνοντας να διαφανεί ωστόσο μια διάθεση καλής γειτονίας στους δύσκολους γεωπολιτικά καιρούς.
Το Associates Press, σε μια προσπάθεια να αποκωδικοποιήσει τις σχέσεις των δύο γειτόνων και μελών του ΝΑΤΟ, κάνει λόγο για δεκαετίες αμοιβαίας εχθρότητας, με ένταση και στις δύο πλευρές των συνόρων και αγεφύρωτες διαφορές στο θέμα των νησιών και την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, που όμως αποφάσισαν να παραμερίσουν τον περασμένο Δεκέμβριο.
Όπως υπογραμμίζει, οι δύο χώρες επικεντρώνονται τώρα στο εμπόριο, τον τουρισμό και την ενέργεια, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τους δεσμούς τους και να επικεντρωθούν στη λεγόμενη «θετική ατζέντα».
Αναφέρει ωστόσο, οτι οι δύο χώρες βρίσκονται σε διαφορετικές πλευρές της ιστορίας στον πόλεμο στη Γάζα, αν και είναι διατεθειμένες να συμβάλλουν στην σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, σε μια περίοδο που μαίνεται ακόμη ο πόλεμος στην Ουκρανία.
«Πάντα προσεγγίζουμε τις συζητήσεις μας με την Τουρκία με σιγουριά και χωρίς αυταπάτες ότι οι τουρκικές θέσεις θα αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι «είναι επιτακτική ανάγκη όταν διαφωνούμε, οι δίαυλοι επικοινωνίας να είναι πάντα ανοιχτοί». «Θα πρέπει να διαφωνούμε χωρίς ένταση και χωρίς αυτό να προκαλεί πάντα κλιμάκωση στο έδαφος», πρόσθεσε.
Ο Ιωάννης Γρηγοριάδης, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Bilkent της Άγκυρας, μιλώντας στο AP υποστήριξε ότι οι δύο ηγέτες, θα αναζητήσουν σε αυτήν τους την συνάντηση τρόπους «για να διευρύνουν τη θετική ατζέντα και να επικεντρωθούν σε θέματα που μπορούν να βρουν κοινά αποδεκτές και επωφελής λύσεις».
Επέλαση Τούρκων τουριστών στα νησιά
Μια από αυτέ τις κινήσεις είναι η διευκόλυνση της βίζας για τους τούρκους πολίτες που θέλουν αν επισκεφθούν 10 ελληνικά νησιά κοντά στα παράλια με την Τουρκία.
Μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα στις αρχές Δεκεμβρίου, οι δύο χώρες διατηρούν τακτικές επαφές υψηλού επιπέδου για την προώθηση πρωτοβουλιών όπως η μετανάστευση, ο τουρισμός και η ενέργεια.
Οι Τούρκοι πολίτες, μπορούν αυτό το καλοκαίρι να επισκεφθούν αυτά τα ελληνικά νησιά χρησιμοποιώντας επιτόπιες βίζες, παρακάμπτοντας μια δυσκίνητη γραφειοκρατία για την είσοδο τους στην ζώνη Σένγκεν.
«Αυτό δημιουργεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη βελτίωση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά και για να φέρει πιο κοντά τις δύο κοινωνίες και να συνειδητοποιήσουν Έλληνες και Τούρκοι ότι έχουν περισσότερα κοινά πράγματα από όσα νομίζουν», αναφέρει ο κ. Γρηγοριάδης.
Διαφωνίες αιώνων
Το AP υπογραμμίζει ωστόσο, πως παρότι οι διπλωματικές εντάσεις έχουν μειωθεί δεν σημαίνει ότι οι δύο κυβερνήσεις έχουν ξεχάσει τις διαφωνίες αιώνων που έφεραν Αθήνα και Άγκυρα πολύ κοντά σε ένα θερμό επεισόδιο τις τελευταίες πέντε δεκαετίες.
Τα θαλάσσια σύνορα, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο και φυσικά το Κυπριακό, παραμένουν τα αγκάθια στις σχέσεις των δύο χωρών.
Να σημειωθεί, ότι η διαμάχη για τους ενεργειακού πόρους οδήγησε σε μια επικίνδυνη ένταση στο Αιγαίο το 2020 με τον Τούρκο πρόεδρο να έχει «ορκιστεί» ότι θα σταματήσει τις συνομιλίες με την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Παράλα αυτά, επικράτησε η συνεση και οι δύο άνδρες συναντήθηκαν τρεις φορές τον περασμένο χρόνο, διάστημα που συνέπεσε με την προσπάθεια Ερντογάν να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του με τη Δύση.
Μαζί με τον Κ. Μητσοτάκη στην Άγκυρα θα βρεθεί και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών που θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν ενώ ο Κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι πολύ ψηλά στην ατζέντα του είναι το ζήτημα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε Τζαμί, κάτι που έχει γίνει και στην Αγία Σοφία.
Ο Καθηγητής Γρηγοριάδης υπογραμμίζει ωστόσο, ότι η Τουρκία και η Ελλάδα θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στην αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων οθωμανικών μνημείων στην Ελλάδα και ελληνορθόδοξων μνημείων στην Τουρκία και να «το δουν ως μια ευκαιρία» για να βελτιώσουν τους δεσμούς τους.